منطقه بندی و برآورد دبی سیلابی در حوضه‌های آبخیز فاقد آمار جنوب شرق ایران با ترکیب روش شاخص سیلاب و رگرسیون چند متغیره(استان‌های کرمان، یزد، سیستان و بلوچستان و هرمزگان)

آب و خاک

مقاله 18، دوره 24، شماره 3، مرداد 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.3630

نویسندگان

حامد خدمتی^{* 1}؛ محمد منشوری¹؛ مجید حیدری زاده²؛ حسین صدقی³

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

²مرکز تحقیقات حفاظت آب و آبخیزداری

³دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران،تهران،ایران

چکیده

چکیده
جنوب شرق ایران که شامل استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد و هرمزگان است در خود، بیابان وسیع لوت را جای داده و از گرمترین و خشکترین نواحی کشور می‌باشد. تعداد کم و عدم یکنواختی در پراکندگی ایستگاه‌های هیدرومتری از شاخصه‌های این منطقه بوده و مسئله دیگر، وجود داده‌های کوتاه مدت در این منطقه و در نتیجه وجود حوضه‌های آبخیز فاقد آمار است. با بازسازی و تطویل آمار در این منطقه، حداکثر امکان داشتن تعداد 43 ایستگاه هیدرومتری با داده‌های 20 ساله و تعداد 10 ایستگاه با داده‌های دوره 30 ساله فراهم شده است. از طرفی در هیدرولوژی برای برازش توزیع‌های آماری بر بارش و رواناب، حداقل به داشتن یک دوره 30 ساله و بیشتر داده اشاره شده است، لذا به منظور بررسی و تحلیل روش‌های مختلف برآورد سـیلاب در حوضـه‌های فـاقد آمار و ارائه روابط مناسب در زیر حوضه‌های آبخیز جنوب شرق ایران، نخست داده‌ها و اطلاعات هواشناسی، آبشناسی و ویژگیهای اکولوژیکی جمع آوری و مورفومتری زیرحوضه‌ها اندازه گیری گردید. آزمون همگنی بر روی داده‌ها صورت گرفته و نسبت به تکمـیل آنها در دوره 20 سال اقدام شد. به کمک روشهایی نظـیر شاخص سیلاب، تحلـیل خوشـه ای و رگرسیون چند متغیره ، بـا استفــاده از ویژگیـهای فیزیوگـرافی و گشتـاورهـای متعـارف و خـطـی، گــروه زیر حوضه‌های همگن تعیین شد. توزیع‌های احتمالاتی مرسـوم آزمون شـده و در نهـایت توزیـع احتمـالاتی غـالب مـنطقه توزیع لوگ پیرسـون تیپ 3 تعیـیـن گردیـد و بر اسـاس آن دبی اوج با دوره بازگـشت ‌های مختلف برآورد و مدل‌های ریاضـی تولیـد شد. سپس مـدلهای بدست آمده با استفاده از سه زیـر حوضه دیگر که در پیدایش مدل‌های ریاضـی مشارکت نداشته، آزمون شدند. در نهایت مناسب ترین روابط ریاضی برای برآورد دبی سیلابی در دوره بازگشتهای مختلف در حوضه‌های آبخیز فاقد آمار در منطقه جنوب شرق ایران بدست آمد.

واژه‌های کلیدی: تحلیل منطقه ای سیلاب، حوضه‌های فاقد آمار، شاخص سیلاب، تحلـیل خوشـه ای، رگرسیون چند متغیره