بررسی امکان تولید فیلم ضدمیکروبی بر پایه کازئینات سدیم و اسانس آویشن شیرازی

مجله پژوهشهای علوم و صنایع غذایی ایران

مقاله 1، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 25، مهر 1392   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ifstrj.v9i3.29588

نویسندگان

هاشم رضوی سطوتی^{* 1}؛ سید علی مرتضوی²؛ منیرالسادات شاکری³؛ شهرام بیرقی طوسی⁴؛ الهام اسدالهی⁵

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار

²گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

³پژوهشکده علوم و فناوری مواد غذایی جهاد دانشگاهی

⁴پژوهشکده علوم و فناوری مواد غذایی جهاددانشگاهی

⁵دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

در این تحقیق اثر ضدمیکروبی اسانس آویشن شیرازی در فیلم کازئینات سدیم بر چهار گونه باکتری بیماری‌زا شامل استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس، اشرشیا کلی و سالمونلا انتریتیدیس مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی اثر ضدمیکروبی اسانس آویشن شیرازی در فیلم کازئینات سدیم، از روش دیسک دیفیوژن استفاده شد. از فیلم‌های تولید شده با غلظت‌های 1، 2، 3 و 4 درصد از اسانس آویشن شیرازی، دیسک‌هایی به قطر 9 میلیمتر تهیه و در شرایط استریل روی محیط BHI آگار از قبل کشت داده شده، قرار گرفتند. قطر هاله‌های تشکیل شده به‌عنوان شاخص میزان فعالیت ضدمیکروبی فیلم‌ها در نظر گرفته شد. محاسبات آماری با استفاده از نرم‌افزار SigmaSTAT انجام و مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون LSD صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که دیسک‌های حاوی اسانس روغنی آویشن شیرازی در هر چهار غلظت باعث مهار رشد باکتری‌های اشرشیا کلی، سالمونلا انتریتیدیس و باسیلوس سرئوس گردیدند. از آنجا ‌که بین غلظت‌های 3 درصد و 4 درصد برای هر سه باکتری مذکور اختلاف معنی‌داری (05/0< p) وجود نداشت، مناسب‌ترین و به‌صرفه‌ترین غلظت که بیشترین اثر بازدارندگی دارد غلظت 3 درصد می‌باشد. تنها فیلم حاوی یک درصد اسانس آویشن شیرازی روی استافیلوکوکوس اورئوس هیچ هاله‌ای تشکیل نداد یا به عبارتی هیچگونه اثر بازدارندگی در این غلظت نداشت. اما غلظت های 2، 3 و 4 درصد با اختلاف معنی‌دار (05/0> p) هاله تشکیل دادند. نتایج حاصل نشان می‌دهد که اسانس آویشن شیرازی می‌تواند به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در ترکیب فیلم خوراکی جهت بسته‌بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

اسانس آویشن شیرازی؛ فیلم خوراکی؛ ضدمیکروبی؛ کازئینات سدیم

مراجع

آخوندزاده بستی، ا.، رضویلر، و.، میثاقی، ع.، عباسی فر، ر.، رادمهر، ب.، و یزدانی د.، 1384، اثر اسانس آویشن شیرازی (Zataria Multiflora Boiss) بر احتمال رشد استافیلوکوکوس طلایی در محیط آبگوشت قلب و مغز، فصلنامه گیاهان دارویی، جلد3، شماره 10، ص52.

آخوندزاده بستی، ا.، میثاقی، ع.، موسوی، م. ح.، زهرایی صالحی ت.، و کریم، گ.، 1386، اثر اسانس گیاه آویشن شیرازی بر رشد استافیلوکوکوس اورئوس در سوپ تجارتی، فصلنامه گیاهان دارویی، 22، ص 98-91.

برومند، ع.، امام جمعه، ز.، حامدی م.، و رضوی ه.، 1387، بررسی اثر اسیدهای اولئیک و استئاریک بر ویژگی های مکانیکی، نفوذپذیری فیلم کازئینات سدیم، هجدهمین کنگره ملی علوم و صنایع غذایی، مشهد.

جوانمرد، م.، شکری، ح.، ملکی، ه.، و اکرمی ف.، 1388، بررسی تاثیر فیلم خوراکی (Edible Coating) حاوی اسانس روغنی آویشن شیرازی در جلوگیری از رشد قارچ Aspergillus flavus بر مغز پسته، فصلنامه گیاهان دارویی، 30، ص70-61.

دخیلی، م.، زهرایی صالحی، ت.، ترابی گودرزی، م.، و خاوری ا.، 1385، ارزیابی اثرات ضد میکروبی اسانس چهار گیاه دارویی بر سالمونلا تیفی موریوم و مقایسه آنها با آنتی بیوتیک های رایج در دامپزشکی، فصلنامه گیاهان دارویی، 20، ص 26-21.

زهرایی صالحی، ت.، وجگانی، م.، بیات، م.، ترشیزی، ح.، و آخوندزاده ا.، 1384، تعیین حداقل غلظت ممانعت کننده (MIC) اسانی آویشن شیرازی بر باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس، استرپتوکوکوس آگالاکتیه و اشرشیا کلی، مجله تحقیقات دامپزشکی، جلد 60، شماره 2، ص 110-107.

صادق زاده، ل.، سفیدکن، ف. و اولیاء، پ.، 1384. بررسی ترکیب و خواص ضد میکروبی اسانس آویشن شیرازی (Zataria Multiflora Boiss)، مجله پژوهش و سازندگی )در منابع طبیعی(، 71، ص 56-52.

طالعی، غ.، مشکوة السادات، م. ه.، و موسوی ز.، 1385، بررسی ترکیبات شیمیایی و اثر ضد باکتریایی اسانس چهار گونه از گیاهان دارویی استان لرستان، فصلنامه گیاهان دارویی، ویژه نامه گیاهان با اثر ضد میکروبی، ص 52-45.

عباسی فر، آ.، آخوندزاده، ا.، کریم، گ.، میثاقی، ع.، بکایی، س.، گندمی، ح.، و جبلی ج.، 1386، ارزیابی اثر اسانس آویشن شیرازی بر رفتار staphylococcus aureus در پنیر فتا، فصلنامه گیاهان دارویی، 25، ص 115-105.

علیپور اسکندانی، م.، میثاقی، ع.، آخوندزاده، ا.، زهرایی صالحی، ت.، بکایی، س.، و نوری ن.، 1388، تاثیر اسانس آویشن شیرازی و درجه حرارت نگهداری بر باسیلوس سرئوس ATTC 11778 در سوپ جو تجارتی، مجله تحقیقات دامپزشکی، جلد 64، شماره 1، ص 32-29.

Akhondzadeh Basti, A., Misaghi, A., and Khaschabi, D., 2007, growth response and modeling of the effects of Zataria Multiflora Boiss essential oil, pH and Temperature on Salmonella Ttyphimurium and Staphylococcus aureus. LWT- Food Science and Technology, 40, 973-981.

Burt, S., 2004, Essential Oils: Their antibacterial propertied and potential application in foods, a Review. International journal of Food Microbiology, 94, 233-253.

Fabra, M. J., Talens, P., and Chirat A., 2008, Tensile properties and water vapor permeability of sodium caseinate films containing oleic acid-bees wax mixtures. Journal of Food Engineering.85, 393-400.

Fazeli, M. R., Amin, G., Attari, M. M. A., Ashtiani, H., Jamalifar, H., and Samadi, N., 2007, Antimicrobial activities of Iranian sumac and avishan-e shirazi against some food born bacteria, Food Control, 18(6), 646-649.

Kristo, E., Koutsoumanis K. P., and Biliaderis C. G., 2008, Thermal, mechanical and water vapor barrier properties of sodium caseinat films containing antimicrobials and their inhibitory action on Listeria monositogenes, Food Hydrocolloids, 22, 373-386.

Misaghi, A., and Akhondzadeh Basti A., 2007, Effect of Zataria Multiflora Boiss essential oil and nisin on Bacillus cereus ATCC 11718, Food Control, 18, 1043-1049.

Moosavy, M. H., Akhondzadeh Basti, A., Misaghi, A., Zahraei salehi, T., and Abbasifar, R., 2008, Effect of Zataria Multiflora Boiss essential oil and nisin on Salmonella Typhimurium and Staphylococcus aureus in a food model system and on the bacterial cell membranes, Food Research International, 41, 1050-1057.

Rasooli, I., and Mirmostafa, S. A., 2002, Antibacterial properties of Thymus pubescens and Thymus serpyllum essential oils, Fitoterapia, 73, 244-250.