تحلیل فضایی احساس امنیت گردشگران و تأثیر آن بر توسعة گردشگری (مطالعۀ موردی: شهر ساری)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 8، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 30، شهریور 1397، صفحه 193-221   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v16i1.66138

نویسندگان

مریم درخشی؛ زهرا شریفی نیا^*

دانشگاه آزاد اسلامی، ساری

چکیده

 اهداف: مقولۀ امنیت و توجه به آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و محیطی یکی از عوامل مهم توسعة گردشگری است. ملاک امنیت در صنعت گردشگری، احساس امنیت گردشگران است که به افزایش جذب گردشگر و توسعة مقصد گردشگری کمک می­ کند. هدف تحقیق حاضر، تحلیل فضایی احساس امنیت گردشگران و تأثیر آن بر توسعة گردشگری در شهر ساری است.
روش: روش تحقیق از حیث هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. برای جمع ­آوری اطلاعات از روش استنادی و میدانی استفاده شده است. جامعۀ آماری تحقیق شامل گردشگران ورودی به شهر ساری در سال 1395 بوده که 300 نفر به­ عنوان حجم نمونه و با استفاده از روش نمونه ­گیری در دسترس انتخاب شدند. این تحقیق با تکیه بر تکنیک تاپسیس خاکستری و روش­های آماری به تحلیل فضایی احساس امنیت گردشگری و تأثیر آن بر توسعة گردشگری در مناطق شهر ساری پرداخته است.
 یافته ­ها/ نتایج: نتایج فرآیند تکنیک تاپسیس خاکستری نشان داد که منطقة 1 از نظر شاخص توسعۀ گردشگری در بالاترین و منطقۀ 3 در پایین­ ترین سطح و منطقة 2 در وضعیتی متوسط قرار دارد. از سوی دیگر با توجه به مدل تحلیل خوشه­ای K  مشخص شد که به طور کلی احساس امنیت در منطقة 1 و 2 در بالاترین و در منطقة 3 در پایین­ترین سطح مطلوبیت قرار دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می­دهد که احساس امنیت اجتماعی-روانی و اقتصادی- مالی بر توسعة گردشگری در سطح معناداری 01/0 اثرگذار بوده است.
نتیجه­ گیری: یافته­ های به دست آمده حاکی از آن است که هرچه از شمال، غرب، شرق و مرکز شهر(منطقۀ2 و1 ) به سمت جنوب (منطقۀ 3) حرکت می­ کنیم احساس امنیت گردشگران ضعیف­ تر می­ شود. بنابراین، تدوین راهکارهایی برای ارتقای سطح احساس امنیت در زنجیرۀ مدیریت و برنامه­ های توسعۀ گردشگری ضروری است.

کلیدواژه‌ها

امنیت؛ احساس امنیت؛ توسعه گردشگری

مراجع

1. احمدی، ا. و احیایی، پ. (1392). بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی و عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: زنان شهرک باغمیشه شهر تبریز). فصل‌نامة دانش انتظامی آذربایجان شرقی، 4 (3)، 60-35.

2. اسماعیل‌زاده، ح.، مسلمی، ا. و حسین‌زاده، ح. (1394). سنجش میزان احساس امنیت گردشگران در فضای کلان‌شهرها (مورد مطالعه: کلان‌شهر تبریز). پژوهش‌نامة جغرافیای انتظامی، 3 (9)، 48-25.

3. امین بیدختی، ع. ا. و شریفی، ن. (1392). شناسایی شاخص‌های عملکرد نیروی انتظامی جهت برقراری امنیت اجتماعی مناطق گردشگرپذیر نوروزی با اتکا به تکنیک دیمتل فازی. پژوهش‌نامة جغرافیای انتظامی، 1(4)، 52-33.

4. انتظاری، ع.، اسدپور، ع. و احمدی آهنگ، ک. (1394). احساس امنیت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن با تأکید بر نقش پلیس. فصل‌نامة انتظام اجتماعی، 7 (4)، 34-7.

5. باپیری، ا. ع.، کمربیگی، خ. و درویشی، ف. (1394). بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی و برخی عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی استان ایلام). فرهنگ ایلام، 16 (47)،90-75.

6. بخارایی، ا.، شربتیان، م. ح. و احمدی، ا. (1393). امنیت اجتماعی، ضرورتی در ترویج صنعت گردشگری (مطالعة موردی: کلان‌شهر مشهد). مجلة برنامه‌ریزی و توسعة گردشگری، 3 (11)، 95- 76.

7. بیات، ب. (1388). جامعه‌شناسی احساس امنیت. تهران: انتشارات امیر کبیر.

8. حاجی اسماعیلی، ل. و کیانپور، م. (1393). امنیت گردشگری و مشکلات آن از دیدگاه مدیران دفاتر خدمات جهانگردی در اصفهان. پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 3 (2)، 60-45.

9. حافظ نیا، م. ر. (1395). مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: انتشارات سمت.

10. خورشیدی، ع. و پورجعفری، م. (1392). رابطة توانمندی‌های صنعت گردشگری با امنیت اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران. فصل‌نامة امنیت پژوهی، 12 (44). 97-81.

11. خوش فر، غ. ر.، اسفندیان، ا. و رحمانی، م. (1392). بررسی احساس امنیت فردی و اجتماعی از دیدگاه گردشگران و عوامل مؤثر بر آن (مطالعة موردی: گردشگران منطقة گردشگری ناهارخوران و النگدره شهر گرگان). مجلة برنامه‌ریزی و توسعة گردشگری، 2 (6)، 202-181.

12. ربانی، ر.، شاهیوندی، ا.، دهقان نیا، م. م. و ناظر حضرت، ج. (1390). نقش پلیس در تأمین امنیت و جذب گردشگری (نمونة موردی: شهر اصفهان). فصل‌نامة مطالعات امنیت اجتماعی، 26، 60-39.

13. رمضان‌زاده لسبوئی، م.، اکبریان رونیزی، س. ر. و رمضانی‌فر، ح. (1394). توسعة گردشگری در شهرهای ساحلی و امنیت اجتماعی. پژوهش های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 3 (3)، 324-309.

14. رهنما، م. ر.، اجزاء شکوهی، م. و صمدی، ر. (1393). برنامه‌ریزی و آمایش راهبردهای ارتقای امنیت زائران و گردشگران شهر مشهد با تلفیق مدل‌های برنامه‌ریزی استراتژیک و تحلیل شبکه (ANP-SWOT). مجلة آمایش جغرافیایی فضا، 4 (12)، 122-10.

15. زیاری، ک.، مهدی، ع. و مهدیان بهنمیری، م. (1392). تحلیلی بر امنیت فضاهای عمومی شهر (مورد: پارک‌های مناطق چهارگانة شهرداری قم). مجلة آمایش جغرافیایی فضا، 3 (7)،50-25.

16. سلیمی سبحان، م. ر. (1393). امنیت و توسعة پایدار گردشگری. پژوهش‌نامة جغرافیای انتظامی، 2 (8)، 128-97.

17. شاهیوندی، ا.، رییسی وانانی، ر. و سلطانی، م. (1390). تأثیر امنیت روانی و اجتماعی بر جذب گردشگران خارجی (نمونة موردی: گردشگران خارجی واردشده به شهر اصفهان در سال 1389). فصل‌نامة نظم و امنیت انتظامی، 1 (4)، 165-137.

18. صادقی عمروآبادی، ب.، گوگردچیان، ا.، شهبازی، ن. و سیفی کفشگری، م. (1393). اثرات امنیت اقتصادی بر توسعة گردشگری ایران. مطالعات سیاست‌های اقتصادی،10 (2)، 199-174.

19. صیدایی، س. ا. و هدایتی مقدم، ز. (1389). نقش امنیت در توسعة گردشگری. فصل‌نامة تخصصی علوم اجتماعی، 4 (8)، 110-97.

20. عمید، ح. (1379). فرهنگ عمید. تهران: انتشارات امیرکبیر.

21. گلشیری اصفهانی، ز.، رکن‌الدین افتخاری، ع. و پورطاهری، م. (1394). تحلیل فضایی امنیت گردشگران سلامت در مناطق روستایی ایران. فصل‌نامة ژئوپلتیک، 11(2)، 197- 174.

22. معین، م. (1386). فرهنگ معین (فارسی). جلد اول (آ- پ). تهران: انتشارات زرین.

23. منوچهری، س. و منوچهری، د. (1393). ارتباط توسعة گردشگری و امنیت با تأکید بر نقش نهادهای امنیتی و انتظامی. فصل‌نامة علمی- تخصصی دانش انتظامی پلیس پایتخت، 7 (4)، 115-97.

24. مهندسین مشاور مازند طرح. (1394). طرح جامع شهر ساری. جلد اول. مطالعات جغرافیایی و اجتماعی. ساری: انتشارات معاونت شهرسازی، معماری و امور مناطق شهرداری ساری.

25. مویدفر، س. و تقوایی، م. (1394). بررسی رابطة مدیریت بحران و سازماندهی فضایی و امنیت در گردشگری (مطالعة موردی: شهر یزد). مجلة برنامه‌ریزی و توسعة گردشگری، 4 (13)، 146- 120.

26. نسترن، م.، شاهیوندی، ا. و بابایی، م. (1392). تحلیل ابعاد مختلف امنیت در محورهای گردشگر پذیر اصفهان (مطالعة موردی: محورهای جلفا، زاینده‌رود و بازار اصفهان). پژوهش‌نامة جغرافیای انتظامی، 1 (3)، 48-23.

27. هزارجریبی، ج. (1390). احساس امنیت اجتماعی از منظر توسعة گردشگری. نشریة جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 22 (2)، 142-121.

28. هزارجریبی، ج.، کشوری چرمی، م. و فاروقی، ا. (1393). بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعة موردی: شهر تهران). فصل‌نامة برنامه‌ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، 20، 41-1.

29. Aris Anuar, A.N., Bookhari, S.N., & Azah Aziz, N. (2012). The effectiveness of safe city programme as safety basic in tourism industry (Case study in Putrajaya). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 42, 477-485.

30. Boakye, K.A. (2012). Tourists' views on safety and vulnerability: A study of some selected towns in Ghana. Tourism Management, 33(2), 327-333.

31. Chiang, L.C. (2000). Strategies for safety and security in tourism: A conceptual framework for the singapore hotel industry. The Journal of Tourism Studies, 11(2), 44-52.

32. Donaldson, R., & Ferreira, S. (2009). (Re-) creating urban destination image: opinions of foreign visitors to south Africa on safety and security? Urban Forum, 20, 1-18.

33. Fitri Amir, A., Ismawi Ismail, M.N., & Poh See, T. (2015). [Sustainable tourist environment: Perception of international women travelers on safety and security in Kuala Lumpur]. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 168, 123-133.

34. George, R. (2003). Tourist's perceptions of safety and security while visiting Cape Town. Tourism management, 24(5), 575-585.

35. George, R., & Booyens, I. (2014). Township tourism demand: tourists’ perceptions of safety and security. Urban Forum, 25, 449-467.

36. Jadidi, O., Yusuff, R.M., Firouzi, F., & Hong, T.S. (2008). Improvement of a grey based method for supplier selection problem. Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering, 31(2), 770-777.

37. Mawby, R.I., Tecău, A.S., Constantin, C.P., Chţu, I.B., & Tescşiu, B. (2016). Addressing the security concerns of locals and visitors for the sustainable development of tourist destinations. Sustainability, 8(6), 524-536.

38. Repnik, S., & Mekinc, J. (2015). Measuring the perception of travel security comparative analysis of students in two different fields: tourism and security. Tourism, 19(1), 22-33.

39. Seçįlmįş, C., & Ünlüönen, K. (2009). A study safety perceptions of tourist visiting İstanbul. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 65-84.