شرح و بررسی مؤلفه‌های پایداری در شعر معاصر موریتانی

زبان و ادبیات عربی

مقاله 7، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 178، آذر 1398، صفحه 107-128   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jall.v11i20.71710

نویسندگان

ایمان سحابی¹؛ حسین ناظری^{* 2}؛ عباس طالب زاده شوشتری²

¹دانش آموخته‌ی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

موریتانی کشوری وسیع بافرهنگی ریشه‌دار در شمال غربی قاره که زبان رسمی آن، عربی است. این زبان، اساس فرهنگ و ادبیات موریتانی را تشکیل می‌دهد. تاریخ معاصر کشور موریتانی عرصه مبارزه مستمر مردم این سرزمین با استعمار و تلاش‌های آزادی‌خواهانه آن‌هاست. سال‌‌ها سلطه استعمار غربی بر این کشور، ضربه‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی متعددی بر پیکر آن وارد ساخته، اما از سوی دیگر همین استعمار موجبات ظهور جنبش‌های ادبی، اجتماعی و سیاسی فراوانی را فراهم ساخته که هدف اصلی خود را رهایی این سرزمین از قبضه استعمار به شمار می‌آورد. ارباب این جنبش‌ها از وسایل گوناگونی برای رسیدن به اهداف خود بهره جسته‌اند که در صدر آن‌ها می‌توان به شعر و ادبیات اشاره نمود. شعر عربی در موریتانی پا به پای مبارزات و تحولات ایستادگی نموده و درگذر زمان با تکامل هر چه بیشتر خود، منادی آزادی و مطالبه‌گر حقوق مردم این کشور بوده است. شعر موریتانی با در نظر گرفتن شرایط موجود در کشور سه مرحله را پشت سرنهاده که هر یک از این مراحل ویژگی‌ها، اهداف و پیشگامان خود را دارد. شاعران پایداری موریتانی در مبارزات ادبی خود برخی از جنبه‌ها را بیش از موارد دیگر مدنظر داشته‌اند که از آن‌ها تحت عنوان مؤلفه‌های پایداری یاد می‌شود. این پژوهش که از نوع کیفی است، به روش توصیفی، تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌‌ای نوشته‌شده و سعی شده باهدف  معرفی ادبیات موریتانی، بیان اصول و انواع آن، برترین مؤلفه‌های پایداری منطبق با سه مرحله فوق به همراه برخی نمونه‌های شعری مربوط به هر دوره شرح و توضیح داده شود.درنهایت دریافته است که شعر عربی موریتانی بخشی جدایی‌ناپذیر از ادبیات عربی است و از مهم‌ترین ابزارهای مبارزاتی، انتقادی، اصلاح جامعه و سیاست برشمرده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

مؤلفه‌های‌پایداری؛ استعمار؛ موریتانی؛ آزادی‌خواهی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

22-25 ناظری انگلیسی.pdf

مراجع

منابع و مآخذ

إشدو، محمد، (1993م)، دیوان محمد بن إشدو، منشورات جامعه نواکشوط: نواکشوط.

بزاوی، فتحیه، (1983م)، قضایا العالم الإسلامی و مشکلاته السیاسیه بین الماضی و الحاضر، منشاه العارف: الإسکندریه.

بنت البراء، مبارکة، (1998م)، الشعر الموریتانی الحدیث، منشورات اتحاد الکتاب العرب: دمشق.

بنت المنیر، مریم، (1983م) المقامات الموریتانیه دراسه و تحقیق، مدرسه العلیاء للأساتذه: نواکشوط.

بوحماله، بن عیسی، (2004م)، الشعری و التشکیلی، دارالأمان: رباط.

حسن أحمیده، عبدالله، (2000م)، نشأه الشعر العربی الفصیح فی بلاد شنقیط، منشورات جامعه أبوظبی: أبوظبی.

خطری أمهادی، مصطفی، (2011م)، تطور الحیاه السیاسیه فی موریتانیا، دارالآثار: أمان.

داهش، محمد علی، (2004م)، دراسات فی الحرکات الوطنیه و الإتجاهات الوحدویه فی المغرب العربی، اتحاد الکتاب العرب: دمشق.

دیمانی، سید ولد أحمد، (2010م)، رساله التجدید فی الشعر الموریتانی، دارالجمیل: قاهره.

ذهنی الهام، محمد علی، (1988م)، جهاد الممالک الإسلامیه غرب إفریقیا ضد الإستعمار الفرنسی، دارالمریخ: ریاض.

عبدالحی، محمد ولد، (2009م)، التجدید فی الشعر الموریتانی، منشورات دارالتعلیم العلیاء: نواکشوط.

عبدالقادر، احمد، (2001م)، دیوان احمد بن عبدالقادر، مدرسه العلیاء للاساتذه: نواکشوط.

عتیق الخلالی، عبدالله، (1982م)، تاریخ الأدب العربی بموریتانیا، دارالزیتونه: تونس.

عقاد، صلاح و آخرون، (1978م)، بناء الدوله الموریتانیه، معهد البحوث و دراسات العربیه: القاهره.

ناجی، محمد، (1991م)، دیوان محمد ناجی، منشورات جامعه محمد الخامس: الرباط.

نجم، عبدالباری، (2010م)، التجدید فی الأدب العربی بموریتانیا، منشورات جامعه نواکشوط: نواکشوط.

ولد أباه، محمد مختار، (2003م)، الشعروالشعرا فی موریتانیا، دارالأمان: رباط.

ولد أحمد سالم، سید أحمد، (1994م)، الإتجاه الشعبی فی الشعر الموریتانی الفصیح، منشورات جامعه محمد الخامس: رباط.