مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و زوج درمانی مبتنی بر خود نظم بخشی بر راهبردهای مقابله‌ای و خودکنترلی زوجین

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 4، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، تیر 1397، صفحه 52-72   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijap.v8i1.62302

نویسندگان

ناصر یوسفی^* ؛ بنت الهدی کریمی پور

کردستان

چکیده

هدف: بررسی و مقایسه اثربخشی دو روش درمان فراشناخت و زوج درمانی مبتنی بر خود نظم بخشی بر راهبردهای مقابله‌ای و خودکنترلی زوجین.
روش: این پژوهش با روش شبه آزمایشی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری برای دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل انجام شد. نمونه شامل 60 نفر از زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر خرم آباد بود. برای گروه آزمایش اول آموزش مبتنی بر روش خود نظم بخشی و برای گروه آزمایش دوم آموزش مبتنی بر درمان فراشناخت اجرا شد. شرکت‌کنندگان پرسشنامه راهبردهای مقابله‌ای لازاروس و فولکمن(CSQ) و پرسشنامه خود کنترلی تانجی را درسه مرحله تکمیل نمودند.
یافته‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد هر دو روش زوج درمانی مبتنی بر خود نظم بخشی و درمان فراشناخت بر بهبود راهبردهای مقابله‌ای و خودکنترلی زوجین به طور معناداری اثربخش بودند. روش خودنظم بخشی تأثیر بیشتر و ماندگارتری بر بهبود راهبردهای مقابله‌ای زوجین داشت و رویکرد فراشناخت بر کنترل موثر زوجین و آموزش خود کنترلی موثرتر بوده است. همچنین تغییرات ایجاد شده در پیگیری یک ماهه نیز ماندگار بود. بنابراین با آموزش روش فراشناخت و خودنظم بخشی می‌توان راهبردهای مقابله-ای زوجین را بهبود بخشید و در ارتقاء سازوکارهای تعدیل رفتار در بین زوجین تأثیر گذار بود به صورتی که این زوجین در زمینه خودکنترلی و راهکارهای مقابله‌ای توانمند گردند.

کلیدواژه‌ها

راهبرد مقابله ای؛ کنترل؛ خود نظم بخشی؛ فراشناخت

مراجع

Alipour, A., Hashemi, T., Babapour, J. & Tousi, F. (2010). The Relationship between coping strategies and happiness among university students. Journal of Psychology (Tabriz University), 5(18), 72-86. (In Persian).

Asadpour, I., Shaghaghi, S.H. & Mahdinezhad-Ghushchi, R. (2013). Comparing the effectiveness of self- regulation couple therapy & emotionally focused couple therapy on the increasing marital intimacy of couples. Counseling Research and Development, 12(45), 96-113. (In Persian).

Bond, F.W., & Dryden, W. (Eds.). (2005). Handbook of brief cognitive behavior therapy. John Wiley & Sons.

Carr, A. (2004). Positive Psychology: The Science of Happiness and Human Strengths, 27 Church Road, Hove, East Sussex BN3 2FA.

Charker, J. H. (2003). Self-regulation and wisdom in relationship satisfaction. Griffith University.

Cooper, T. (1986). Problem-solving. Queensland: Brisbane College of advanced education.

Esmaili, M. (2009). Compare personality characteristics, attitudes inefficient and coping strategies in patients with essential hypertension and normal people. MA dissertation in Tabriz University. (In Persian).

Ghaffari, F.H., Mohammadkhani, P., Pourshahbaz, A., Dolatshahi, B. & Mohammadi, F. (2014). The effectiveness of Group Metacognitive Therapy on anxiety thought and improvement thought control strategy in patients with generalized anxiety disorder. Faculty of Nursing of Midwifery Quarterly, 23(80), 66-76. (In Persian).

Ghazanfari, F., Kadampoor, A. (2008). The relationship between mental health and coping strategies in the citizenship of Khoramabad city. The Quarterly Journal of Fundamentals of Mental Health, 10(37), 47-54. (In Persian).

Halford, W. K. (2001). Brief couple therapy for couples. New York: Guilford publications.

Halford, W. K. (2002). Best practice in couple relationship education. Journal of Marital and Family Therapy, 29(3), 385.

Halford, W. K., Osgarby, S., & Kelly, A. (1996). The brief behavioral couple, s therapy: A preliminary evaluation. Behavioral and Cognitive Psychotherapy, 24(03), 263-273.

Halford, W. K., Sanders, M. R., & Behrens, B. C. (2001). Can skills training prevent relationship problems in at-risk couples? Four-year effects of a behavioral relationship education program. Journal of Family Psychology, 15(4), 750-761.

Hwang, J. (2006). A processing model of emotion regulation: Insights from the attachment system. Doctoral dissertation, College of Arts and Sciences, Georgia State University.

Janbaz-Fereydouni, K., Tabrizi, M. & Navabi Nejad, SH. (2009). The effectiveness of self-regulation brief couple therapy on marital satisfaction of the clients of clinics cultural city of Babolsar, Journal of Family Research, 4(15), 213-229. (In Persian).

Karegar, M. Kimiai, A. & Mashhadi, A. (2015). The effectiveness of self-regulation group therapy based on emotional abuse and marital turmoil. Journal of Family Counseling & Psychotherapy, 4(2), 270-296. (In Persian).

Lazarus, R.S. (1993). Coping theory and research: past, present, and future. Psychosomatic Medicine, 55(3), 234-247.

Mahbobi, T., Salimi, H. & Hossini, A. (2015). The Effect of Emotional Self- control Training on the Reduction of Verbal Aggression of Payame Noor University Students. Social Cognition, 2(8), 124-136. (In Persian).

Mansouri, N. (2014). The effectiveness of self-regulation couple therapy on marital satisfaction, identity styles, and Family problem-solving. MA dissertation in The Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian).

Nickel, R., Egle, U. T. (2006). Psychological defense styles, childhood adversities, and psychopathology in adulthood. Child Abuse & Neglect. 30(2), 157-70.

Soudani, M., Dehghan, S. & Mehrabi Zade- Honarmand, M. (2011). Even short-term treatment to evaluate the effectiveness of self-regulation practices and psychological well-being of their marital relationship incompatible. Counseling Culture, 1(3), 43-71. (In Persian).

Tangney, J. P., Baumeister, R. F., & Boone, A. L. (2004). High self‐control predicts good adjustment, less pathology, better grades, and interpersonal success. Journal of Personality, 72(2), 271-324.

Wells, A. (1999). A metacognitive model and therapy for generalized anxiety disorder. Clinical Psychology & Psychotherapy, 6(2), 86-95.

Wells, A. (2002). Emotional disorders and metacognition: Innovative Cognitive Therapy. John Wiley & Sons.

Wells, A. (2009). Metacognitive therapy for anxiety and depression. New York: The Guilford Press.

Wells, A., & Carter, K. (2002). Further tests of a cognitive model of generalized anxiety disorder: Metacognitions and worry in GAD, panic disorder, social phobia, depression, and nonpatients. Behavior Therapy, 32(1), 85-102.

Wells, A., & Cartwright-Hatton, S. (2004). A short form of the metacognition questionnaire: properties of the MCQ-30. Behaviour Research and Therapy, 42(4), 385-396.

Wells, A., & Colbear, J. S. (2012). Treating posttraumatic stress disorder with metacognitive therapy: A preliminary controlled trial. Journal of Clinical Psychology, 68(4), 373-381.

Wells, A., & Sembi, S. (2004). Metacognitive therapy for PTSD: A core treatment manual. Cognitive and Behavioral Practice, 11(4), 365-377.

Wells, A., Fisher, P., Myers, S., Wheatley, J., Patel, T., & Brewin, C. R. (2012). Metacognitive therapy in treatment-resistant depression: A platform trial. Behaviour Research and Therapy, 50(6), 367-373.

Wilson, K. L., Charker, J., Lizzio, A., Halford, K., & Kimlin, S. (2005). Assessing how much couples work at their relationship: the behavioral self-regulation for effective relationships scale. Journal of Family Psychology, 19(3), 385.