خصوصیات مورفوفیزیولوژیک مرتبط با عملکرد ژنوتیپ های سورگومدانه ای در شرایط تنش رطوبتی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 20، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 17، مرداد و شهریور 1389، صفحه 559-568   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i3.7775

نویسندگان

سید علیرضا بهشتی^{* 1}؛ زینب بارویی²

¹مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

²دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

چکیده

چکیده
به منظور بررسی اثر تنش رطوبتی بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک مرتبط باعملکرد سورگوم پژوهشی در سه آزمایش (شرایط عادی، تنش رطوبتی در مرحله زایشی و تنش رطوبتی در مرحله رویشی) در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی در سال 1386 انجام گرفت. این آزمایش ها بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ده ژنوتیپ سورگوم دانه ای به اجرا درآمد. در آزمایش عدم تنش، آبیاری به روش معمول انجام شد. دو آزمایش تنش شامل(1) آزمایش تنش در مرحله رشد زایشی(از آغاز گلدهی تا خمیری نرم)، (2)آزمایش تنش در مرحله رشد رویشی(از مرحله 4 برگی تا آغاز گلدهی) بودند که آبیاری درطول دوره تنش صورت نپذیرفت. صفات مورد نظر شامل تاریخ گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور، قطر ساقه، طول خوشه، وزن دانه تک بوته، وزن صد دانه و وزن بیولوژیک بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند نتایج نشان داد برای کلیه صفات مورد بررسی به جز وزن دانه تک بوته و وزن صد دانه تفاوت معنی داری در سطح 1% بین این ژنوتیپ ها در هر سه محیط وجود داشت. وزن دانه تک بوته به میزان 11 و 4/42 درصد به ترتیب در شرایط تنش در مرحله زایشی و رویشی نسبت به شرایط بدون تنش کاهش داشت. دو صفت ارتفاع و تعداد روز تا گلدهی در کلیه شرایط همبستگی مثبت و بسیار معنی داری با وزن بیولوژیک تک بوته داشتند. نتایج برازش معادله رگرسیون خطی چند متغییره نیز نشان داد که تعداد روز تا گلدهی به عنوان متغیر مستقل به نحو بسیار مطلوبی تغییرات وزن بیولوژیک تک بوته را به عنوان متغیر وابسته در هر سه محیط بدون تنش (,P