بررسی رابطه بین خصوصیات جمعیتی علف‌های هرز و کارایی استفاده از نیتروژن در گندم (Triticum aestivum L.) تحت تأثیر مدیریت تلفیقی‌کود

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 14، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 18، دی 1392، صفحه 473-482   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v5i4.33010

نویسندگان

سیما قلمباز^{* 1}؛ امیر آینه بند¹؛ عبدالامیر معزی²

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شهید چمران اهواز

²گروه خاکشناسی، ، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

به منظور بررسی رابطه بین خصوصیات جمعیتی علف‌های هرز و به کارگیری نیتروژن در گندم (Triticum aestivum L.) تحت تأثیر مدیریت تلفیقی کود در تراکم‌های مختلف علف ‌هرز آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه‌تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، در سال زراعی 91-1390 انجام شد. تیمار اصلی شامل پنج روش مدیریت تلفیقی کود (شامل 25، 50، 75 درصد کود شیمیایی و هم‌چنین 100 درصد کود شیمیایی و فقط کود بیولوژیکی) و تیمار فرعی شامل سه تراکم علفهرز خردل وحشی (شامل 7، 14، 21 بوته در مترمربع) بود. نتایج آزمایش نشان داد که روش 75 درصد کود شیمیایی به همراه مجموع کودهای بیولوژیکی در تراکم کم علف ‌هرز بیش ترین وزن خشک و تراکم علف‌هرز را دارا بود. در روش 100 درصد کود شیمیایی علف‌های هرز باریک برگ، وزن خشک و تراکم بیش‌تری در مقایسه با گونه‌های پهن برگ دارا بودند. در مقابل در روش فقط بیولوژیکی علف‌های هرز پهن برگ گونه‌ی غالب بودند. با کاهش درصد کود نیتروژن شیمیایی تنوع‌ گونه‌ی غالب علف‌های هرز باریک برگ و پهن برگ کاهش یافت، لذا بیش‌ترین تنوع درگونه‌ی غالب علف ‌هرز مربوط به تیمار فقط کود بیولوژیکی بود. با کاهش میزان نیتروژن کودی، ‌شاخص‌کارایی استفاده از نیتروژن کودی ‌افزایش یافت. به طور‌کلی شاخص‌های کارایی استفاده از کود بیش‌تر تحت تأثیر مقدار کود نیتروژن قرار گرفتند تا تراکم علف ‌هرز. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که افزایش وابستگی به کودهای بیولوژیکی توان رقابتی گندم را در ابتدای دوره‌ی رشد کاهش داده، لذا باعث افزایش کمیّت و تنوع علف‌های هرز در انتهای دوره‌ی رشد خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

جمعیت علف‌های هرز؛ خردل وحشی؛ رقابت؛ کودهای بیولوژیکی

مراجع

1. Aynehband, A., Moezi, A.A., and Sabet, M. 2011. The comparison of nitrogen use efficiencies in old and modern wheat cultivars: agroecological results. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Science 10(4): 574-586.

2. Behdarvand, P., Chinchanikar, G., and Dhumal, K. 2012. Influences of different nitrogen levels on competition between spring wheat (Triticum aestivum L.) andwild mustard (Sinapis arvensis L.). Journal of Agricultural Science 4(12): 134-139.

3. Blackshaw, R.E., Brandt, R.N., and Grant, C.A. 2003. Differential response of weed species to added nitrogen. Weed Science 51: 532- 539.

4. Carlson, H.L., and Hill, J.E. 1986. Wild oats (Avena fatua L.) competition with spring wheat: Effects of nitrogen fertilization. Weed Science 34: 29-33.

5. Davis, A., and Liebman, M. 2001. Nitrogen source influences wild mustard growth and competitive effect on sweet corn. Weed Science 49: 558-566.

6. Dhimia, K., and Eleftherohorinos, I. 2005. Wild mustard (Sinapis arvensis L.) competition with three winter cereals as affected by nitrogen supply. Journal of Agronomy and Crop Science 191: 241-248.

7. Gastal, F., and Lemaire, G. 2002. N uptake and distribution in crops: anagronomical and ecophysiological perspective. Journal of Experimental Botany 53: 789-799.

8. Hashem, A., Radosovich, S.R., and Dick, R. 2000. Competition effects on yield, tissue nitrogen, and germination of winter wheat (Triticum aestivum L.) and Italianray grass (Lolium multiflorium L.). Weed Technology 14: 718-725.

9. Hodge, A., Robinson, D., Griffiths, B.S., and Fitter, A.H. 1999. Why plants bother: root proliferation results in increased nitrogen capture from an organic patch when two grasses compete. Plant, Cell and Environment 22: 811-820.

10. Huggins, D.R., and Pan, W.L. 2003. Key indicators for assessing nitrogen use efficiency in cereal-based agro ecosystems. Special edition of Journal of Crop Production 8(1-2): 157-186.

11. Karimi, H. 1381. Wheat. Publication of Tehran University Publication Center, Tehran, Iran 599 pp. (In Persian)

12. Kim, D.S., Marshall, E.J.P, Brain, P., and Caseley, J.C. 2006. Modeling the effects of sub-lethal doses of herbicide and nitrogen fertilizer on crop-weed competition. Weed Research 46: 492- 502.

13. Lopez-Bellido, R.J., and Lopez-Bellido, L. 2001. Efficiency of nitrogen in wheat under Mediterranean conditions: effect of tillage, crop rotation and N fertilization. Field Crops Research 71: 31–46.

14. Malakoti, M.J. 1378. Sustainable agriculture and enhance performance optimization of fertilizer use. Publications Education Publications Agriculture Karaj. p. 224. (In Persian)

15. Mennan, H. 2003. Economic of Sinapis arvensis L. (Wild Mustard) in winter wheat fields. Pakistan Journal of Agronomy 2(1): 34-39.

16. Nicotra, A.B. and Rodenhouse, N.L. 1995. Intra-specific competition in Chenopodium album varies with resource availability. Nicotra, A.B. and Rodenhouse, N.L. 1995. Intra-specific competition in Chenopodium album varies with resource availability. American Midland Naturalist Journal 134: 90.

17. Rezvani Moghaddam, P., Aminghafori, A., Bakhshaie, S., and Jafari, L. 2013. The effect of organic and biofertilizers on some quantitative characteristics and essential oil content of summer savory (Satureja hortensis L.). Journal of Agroecology 5(2): 105-112.

18. Singh, M., Singh, A., Singh, S., Tripathi, R.S., Singh, A.K., and Patra, D.D. 2010. Cowpea (Vigna unguiculata L. Walp.) as a green manure to improve the productivity of menthol mint (Mentha arvensis L.) intercropping system. Industrial Crops and Products 31: 289–293.

19. Siyahpoosh, A., and Fathi, G., and Zand, E. 2012. Competitiveness of different densities of two wheat cultivars with wild mustard weeds species (Sinapis arvensis L.) in different densities. World Applied Science Journal 20(5): 748-752.