اثر دما و عمق آب بر خصوصیات جوانه زنی ارقام مختلف برنج (Oryza sativa L.) و سوروف (Echinochloa crus-galli L.)در شرایط آزمایشگاه

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 14، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 18، دی 1392، صفحه 483-491   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v5i4.33078

نویسندگان

متین حقیقی خواه^{* 1}؛ محمد خواجه حسینی¹؛ محمد بنایان اول²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

واکنش جوانه زنی گیاهان زراعی به شرایط مختلف محیطی یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده قابلیت این گیاهان در رقابت با علف های هرز می‏باشد. به منظور بررسی تأثیر عمق آب و دماهای مختلف بر خصوصیات جوانه زنی ارقام مختلف برنج (Oryza sativa L.) و علف هرز سوروف (Echinochloa crus-galli L.) مطالعه ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در آزمایشگاه بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1388 انجام گرفت. عوامل مورد مطالعه شامل عمق آب (شاهد، 2، 4، 6، 8 و 10 سانتی متر) و دما (10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد) و ارقام برنج خزر، هاشمی، دمسیاه و نیز علف هرز سوروف بود. براساس نتایج حاصله بهترین واکنش در خصوصیات مربوط به جوانه زنی هر سه رقم برنج و سورف به دما در تیمار30 درجه سانتی گراد بدست آمد، روند واکنش به دما دارای یک روند صعودی از دمای10 تا 30 درجه سانتی گراد بود ولی با افزایش دما به بیش از این میزان روند نزولی به خود گرفت. افزایش عمق آب باعث کاهش درصد و سرعت جوانه زنی تمام ارقام مورد استفاده شد، ولی مقاومت ارقام برنج به افزایش عمق آب بیش از علف هرز سوروف بود.

کلیدواژه‌ها

اکسیژن؛ رقابت؛ درجه حرارت؛ علف هرز

مراجع

1. Akman, Z. 2009. Comparison of high temperature tolerance in maize, rice and sorghum seeds by plant growth regulators. Journal of Animal and Veterinary Advances 8(2): 358-361.

2. Al-Ani, A., Bruzau, F., Raymond, P., Saint-Ges, V., Leblanc, J.M., and Pradet, A. 1985. Germination, respiration and adenylate energy charge of seeds at various oxygen partial pressures. Plant Physiology 79: 885-890.

3. Angelini, L.G., Macchia, M.,Ceccarini, L., and Bonari, E. 1998. Screening of kenaf (Hibiscus annabinus L.) genotypes for low temperature requirements during germination and evaluation of feasibility of seed production in Italy. Field Crops Research 59: 73-79.

4. Chabra, D., Kashaninejad, M., and Rafiyee, S. 2006. Study and comparison of waste contents in different rice dryers. Proceeding of the First National Rice Symposium, Amol, Iran. (In Persian)

5. Copeland, L.O., and McDonald, M.B. 2001. Principles of Seed Science and Technology. Kluwer Academic Publishers, Boston, USA.

6. Food and Agriculture Organization (FAO). 2005. The FAO STAT Database. Available at Web site http://faostat.fao.org.

7. Gay, C., Corbineau, F., and Come, D. 2003. Effects of temperature and oxygen on seed germination and seedling growth in sunflower (Helianthus annuus L.). Environmental and Experimental Botany 31: 193-200.

8. Gibson, K.D., Fischer, A.J., Foin, T.C., and Hill, J.E. 2003. Crop traits related to weed suppression in water-seeded rice (Oryza sativa L.). Weed Science 51: 87-93.

9. Haghighi Khah, M., Khajeh Hosseini, M., and Bannayan, M. 2012. Effect of different treatment on breaking dormancy of various species of barnyard grass (Echinochloa crus galli and Echinochloa orizy cola). Protection of Plant 27(2): 255-257. (In PErsian with English summary)

10. Holm, L. 1969. Weed problems in developing countries. Weed Science 17: 113-118.

11. Huang, Z., Zhang, X., Zheng, G., and Gutterman, Y. 2003. Influence of light, temperature, salinity and storage on seed germination of Haloxylon ammodendron L. Journal of Arid Environments 55: 453-464.

12. ISTA. 2008. International Rules for Seed Testing, Zurich, Suitzerland.

13. Ito, O., Ella, E., and Kawano, N. 1999. Physiological basis of submergence tolerance in rainfed lowland rice ecosystem. Field Crops Research 64: 75-90.

14. Jiang, L., Liu, S., Hou, M., Tang, J., Chen, L., Zhai, H., and Wan, J. 2006. Analysis of QTLs for seed low temperature germinability and anoxia germinability in rice (Oryza sativa L.). Field Crops Research 98: 68-75.

15. Kabar, K., and Baltepe, B. 1987. Alleviation of salinity stress on germination of barley seeds by plant growth regulators. Doga Turkish Journal of Biology 3: 108-117.

16. Khajeh Hosseini, M., Lomholt, A., and Matthews, S. 2009. Mean germination time in the laboratory estimates the relative vigor and field performance of commercial seed lots of maize (Zea mays L.). Seed Science and Technology 37: 446-456.

17. Lindquist, J.L., and Kropff M.J. 1996. Applications of an ecophysiologycal model for irrigated rice (Oriza sativa L.) and Echinochloa competition. Weed Science 44: 52-56.

18. Matthews, S., and Khajeh Hosseini, M. 2005. Mean germination time as an indicator of emergence performance in soil of seed lots of maize (Zea mays L.). Seed Science and Technology 34: 339-347.

19. Saber, Z., Pirdashti, H., Esmaeili, M.A., and Abasisan, A. 2013. The effect of plant growth promoting rhizobacteria, nitrogen and phosphorus on relative agronomic efficiency of fertilizers, growth parameters and yield of wheat (Triticum aestivum L.) cultivar N-80-19 in Sari. Agroecology 5(1): 39-49. (In Persian with English Summary)

20. Seefeldt, S.S., Kidwell, K.K., and Waller J.E. 2002. Base growth temperatures, germination rates and growth response of contemporary spring wheat (Triticumae aestivum L.) cultivars from the US Pacific Northwest. Field Crops Research 75: 47-52.

21. Sen, L.T.H., Ranamukhaarachchi, S.L., Zoebisch, M.A., Hasan, M.M., and Meskuntavon, W. 2002. Effects of early-inundation and water depth on weed competition and grain yield of rice in the Central Plains of Thailand. Conference on International Agricultural Research for Development.

22. Sung, H.G., Shin, H.T., Ha, J.K., Lai, H.L., Cheng, K.J., and Lee, J.H. 2005. Effect of germination temperature on characteristics of phytase production from barley. Bioresource Technology 96: 1297-1303.

23. Van Toai, T., Fausey, N., and McDonald, M.B. Jr. 1988. Oxygen requirements for germination and growth of flood tolerant corn lines. Crop Science 28: 79-83.

24. Xiao, C., Wang, X., Xia, J., and Liu, G. 2010. The effect of temperature, water level and burial depth on seed germination of Myriophyllum spicatum and Potamogetonm alaianus. Aquatic Botany 92: 28-32.