بررسی زیست‌شناسی و دینامیسم جمعیت شپشک استرالیایی Maskell (Hom., Margarodidae) Icerya purchasiدر شمال ایران

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 6، دوره 26، شماره 4، اسفند 1391، صفحه 389-394   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v26i4.18424

نویسندگان

محمدفاضل حلاجی‌ثانی^* ؛ آرش راسخ؛ سیروس آقاجانزاده

چکیده

شپشک استرالیایی یکی از آفات مهم باغ‌های مرکبات در استان مازندران و شرق گیلان است. جهت بررسی زیست‌شناسی و تغییرات جمعیت آفت در غرب استان مازندران، تعداد10 درخت پرتقال تامپسون ناول، Citrus sinensis L. به طور تصادفی انتخاب گردید. هر ده روز یکبار از هر درخت سه سرشاخه به‌طول 10 سانتی‌متر جدا و مراحل مختلف آفت در آزمایشگاه به تفکیک شمارش شد. نتایج مشخص نمود که شپشک در غرب مازندران دو تا سه نسل در سال دارد. در دو سال اول بررسی تغییرات جمعیت شپشک، در نسل اول پوره‌های سن یک از اوایل خرداد ماه ظاهر شده و در اواسط تیرماه به اوج جمعیت خود رسیدند، اما در سال سوم این اوج جمعیت پوره سن اول در اواخر خرداد ماه مشاهده شد. در سال‌های 1382 و 1383، نسل دوم پوره‌های سن یک در اوایل شهریور ماه ظاهر شده و در اوایل مهر ماه به اوج خود رسید، اما نظر به سه نسلی بودن شپشک در سال 1384، اوج جمعیت نسل دوم و سوم پوره سن اول در اواخر مرداد و اواسط مهر ماه مشاهده شد. میانگین زادآوری آفت 108±645 تخم تعیین گردید. مدت زمان مرحله تفریخ تخم، 2±12 روز و طول دوره رشدی پوره‌های سن اول و دوم در شرایط طبیعی به ترتیب 4±17 و 3±20 روز تعیین شد. این شپشک به صورت پوره‌های سن دو، پوره‌های سن سوم و یا حشرات ماده کامل در سطح زیرین برگ‌ها زمستان‌گذرانی می کند. کفشدوزک استرالیایی Rodalia cardinalis Mulsant به‌عنوان شکارگر این شپشک بطور پراکنده در باغ‌های مرکبات، به ویژه باغ‌هایی که سمپاشی نمی-شوند، حضور فعال دارد.

کلیدواژه‌ها

شپشک استرالیایی؛ تغییرات جمعیت؛ کفشدوزک استرالیایی؛ مرکبات