اثرات خودمسمومی کلزا (Brassica napus) روی خصوصیات جوانه زنی و گیاهچه های دو واریتة کلزا

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 5، دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 18، مهر و آبان 1389، صفحه 606-614   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i4.7953

نویسندگان

فرزاد مندنی^{* 1}؛ گودرز احمدوند²؛ فرید گلزردی³؛ وحید سرابی⁴؛ سید مهدی نیرومند⁵

¹دانشگاه رازی

²دانشگاه بوعلی سینا همدان

³دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

⁴دانشگاه فردوسی مشهد

⁵دانشکدة کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

چکیده

چکیده
خودمسمومی به اثرات زیانبار یک گونه روی خودش، از طریق تولید و رهاسازی مواد شیمیایی مختلف اطلاق می شود. به منظور تعیین اثرات خودمسمومی عصارة آبی بقایای گیاهی کلزا روی خصوصیات جوانه زنی و رویش 2 واریتة اِلایت و گل زرد، 2 آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایة کاملاً تصادفی با 3 تکرار بطور جداگانه اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف عصارة بخش های مختلف کلزا (اندام هوایی، ریشه و مخلوط اندام هوایی و ریشه) و غلظتهای 0، 25، 50، 75 و 100 درصد عصاره بود. واحدهای آزمایشی شامل پتری دیش هایی به قطر 9 و عمق 3 سانتی متر بودند. به منظور محاسبة خصوصیات جوانه زنی در انتهای دورة جوانه زنی، درصد بازدارندگی از جوانه زنی، وزن خشک ساقه چه، وزن خشک ریشه چه، طول ساقه چه، طول ریشه چه و وزن خشک کل گیاهچه طبق دستورالعمل ایستا برای هر گیاه زراعی جداگانه محاسبه شد. نتایج آزمایش نشان داد که عصارة آبی بقایای گیاهی کلزا روی خصوصیات جوانه زنی واریته های مذکور دارای اثرات خودمسمومی متفاوتی بود. افزایش غلظت عصاره به ترتیب باعث افزایش درصد باز دارندگی از جوانه زنی (6/29 و 9/33) و کاهش طول ریشه چه (3/63 و 8/73) و ساقه چه (2/52 و 6/76)، وزن خشک ریشه چه (6/32 و 9/64) و ساقه چه (1/59 و 6/43) و وزن خشک کل (1/42 و 5/55) گیاهچة واریتة الایت و گل زرد شد. به استثنای وزن خشک ساقه چه در سایر صفات مورد بررسی واریتة گل زرد نسبت به اِلایت در مجاور عصارة کلزا حساسیت بیشتری از خود نشان داد. شدیدترین اثرات خودمسمومی به عصارة ریشه و ضعیف ترین آن به اندام هوایی کلزا مربوط بود.

واژه های کلیدی: خودمسمومی، کلزا، خصوصیات جوانه زنی