کاربرد مدل‌ سازی فازی با هدف شناسایی آثار دگرسانی گرمابی در منطقه رامند قزوین

زمین شناسی اقتصادی

مقاله 7، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 18، 1397، صفحه 217-236   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.v10i1.56029

نویسندگان

سعید عباس زاده¹؛ بیژن ملکی²؛ سید رضا مهرنیا^{* 3}؛ سعیده سنماری²

¹بین المللی امام خمینی

²بین المللی امام خمینی (ره)

³پیام نور واحد قزوین

چکیده

منطقه رامند بخشی از نوار ماگمایی ارومیه- دختر واقع در زون ساختاری ایران مرکزی است که از نظر جغرافیایی در جنوب‌غربی شهرستان بویین‌زهرا و ضلع جنوبی دانسفهان قرار دارد. منطقه یادشده به‌‌طور عمده شامل سنگ‌های آذرین اسیدی با ترکیب ریولیتی و ریوداسیتی است. آثار دگرسانی‌های‌ رسی و پیدایش رگه‌های سیلیسی در سنگ‌های آتشفشانی به‌وفور دیده می‌شود. در این پژوهش با استفاده از الگوریتم منطق فازی و سازوکار تلفیق داده‌های مکانی (در محیط (GIS، نقشه پیشداوری از وضعیت توانایی‌های معدنی مرتبط با فعالیت‌های کانه‌زایی ماگمایی- گرمابی تهیه شده است. لایه‌های مورد استفاده شامل اطلاعات زمین‌شناسی، زمین‌ساختی، تصاویر ماهواره‌ای (سنجنده ETM+) و شواهد کمی بهدست آمده از سنجش‌های مغناطیس هوابرد هستند که پس از پردازش مقدماتی داده‌ها و دستیابی به نقشه‌های پربندی وزن‌دهی‌ شده (لایه‌های نشانگر)، فایل‌های رستری (سلولی) موجود در قالب شبکه استنتاج فازی و با انتخاب مقدار عملگر گامای 75/0= تلفیق شده‌اند. بدین‌ترتیب آثار همراه با دگرسانی و کانه‌زایی منطقه رامند با تأکید بر توان معدنی ذخایر ماگمایی- گرمابی به‌صورت نقشه پیش‌داوری فازی معرفی شده‌اند. در این نقشه نواحی مستعدی وجود دارند که از اولویت پی‌جویی ذخایر فلزی در عمق رخساره‌های دگرسانی برخوردارند. لذا در پایان پژوهش، برخی از نتایج و پیشنهادهای لازم با هدف ادامه فعالیت‌های اکتشافی (در فاز تفصیلی) مطرح شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

دگرسانی گرمابی؛ منطق فازی؛ رامند

مراجع

Abbasi, S. and Yassaghi, A., 2011. Using landsat images and magnetic field data in identifying fault lineaments and analysis of their origin in the Lorestan Province, Zagros Folded Belt. Iranian Journal of Remote Sensing and GIS, 3(1):19–33. (in Persian)

An, P., Moon, W.M. and Rencz, A., 1991. Application of fuzzy set theory for integration of geological, geophysical and remote sensing data. Canadian Journal of Exploration Geophysics, 27(1): 1–11.

Bonham Carter, G.F., 1998. Geographic information systems for geoscientists: modeling with GIS. Pergamon Press, Oxford, 398 pp.

Crosta, A.P. and Moore, J., 1989. Enhancement of Landsat Thematic Mapper imagery for residual soil mapping in SW Minais Gerais State, Brazil; A Prospecting Case History in Greenstone Belt Terrain. Proceedings of the 7th International Conference Applied Geologic Remote Sensing, Environmental Research Institute of Michigan, Ann Arbor, USA.

Eghlimi, B., Mosavvari, F. and Mehrpartou, M., 1999. Geological map of Danesfehan (Khyarj), scale 1:100,000. Geological Survey of Iran. (in Persian)

Ezzati, A., Mehrnia, R. and Ajayebi, K. 2014. Detection of Hydrothermal Potential Zones Using Remote Sensing Satellite Data in Ramand Region, Qazvin Province, Iran. Journal of Tethys, 2(2): 93–100.

Fadavi, P. and Mehrnia, S.R., 2015. The Use of Airborne Gravity and Magnetic Data bases for Recognizing of Hidden Seismogenic Faulted Systems in South of Tehran (Ivanky Region). 33rd National Geosciences Symposium, Geological Survey of Iran, Tehran, Iran. (in Persian with English abstract)

Harris, J.R., Wilkinson, L., Heather, K., Fumerton, S., Bernier, M.A., Ager, J. and Dahn, R., 2001. Application of GIS Processing Techniques for Producing Mineral Prospectivity Maps- A Case Study: Mesothermal Au in the Swayze Greenstone Belt, Ontario, Canada. Natural Resources Research, 10(2):3–13.

Hassani Pak, A.A., 2010. Principles of Geochemical Exploration. University of Tehran Press, Tehran, 615 pp. (in Persian)

Hosseinali, F. and Alesheikh, A.A., 2008. Weighting Spatial Information in GIS for Copper Mining Exploration. American Journal of Applied Sciences, 5(9):1187–1198.

Karimi, M., Menhaj, M.B. and Mesgari, M.S., 2008. Preparing mineral potential map using fuzzy logic in GIS environment. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, XXXVII (B8): 1263–1270.

Karimpour, M.H., Heidarian shahri, M.R. and Malekzadeh shafaroudi, A., 2012. Ore deposit exploration. Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, 632 pp.‬

Masoudi, F., 1989. Stratigraphy, petrography and petrology of volcanic rocks at south of Buin-Zahra. M.Sc. Thesis, University of Tarbiat Moallem, Tehran, Iran, 207pp. (in Persian with English abstract)

Mehrnia, S.R., 2015. Introducing the band ratio of M-ratio and its application in the diagnosis of hydrothermal alterations (case study: Ramand region in the southern of Qazvin province). 19th Congress of Iran Geology and 9th Geology National Conference, Payam Noor University of Tehran, Tehran, Iran. (in Persian)

Mukhopadhyay, B., Hazra, N., Kumar Das, S. and Sengupta, S.R., 2002. Mineral potential map by a knowledge driven GIS modeling: an example from Singhbhum Copper Belt, Jharkhad. Proceedings of 5th annual international conference Map India, Geological Survey of India, New Delhi, India.

Norouzi, G.H. and Mehrnia, S.R. 1998. Magnetic Data Application for Sar-eyn Geothermal Exploration (Ardabil province). Journal of Faculty of Engineering, University of Tehran, 31(1):71–81. (in Persian)

Novriadi, H.P.M. and Darijanto, T., 2006. Applying Fuzzy Logic Method in Mineral Potential Mapping for Epithermal Gold Mineralization in the Island of Flores, East Nosa Tenggara Using Geographical Information Systems (GIS). Proceeding of 9th International Symposium on Mineral Exploration, Institut Teknologi Bandung, Bandung, Indonesia.

Porwal, A., Carranza, E.J.M. and Hale, M., 2003. Knowledge-driven and data-driven fuzzy models for predictive mineral potential mapping. Natural Resources Research, 12(1): 1–25.

Sabins, F.F., 2002. Remote sensing principle and interpretation. William H. Freeman & Company, New York, 494 pp.

San soleimani, A., Asadi Haroni, H., Tabatabaei, S.H. and Samari, H., 2011. Mineral potential mapping at 1:10000 scale geological map of Kahak using Fuzzy Logic method. 5th National Conference of Geology and Environment, Islamic Azad University, Eslamshahr, Iran. (in Persian with English abstract)

Telford, W.M., Geldart, L.P., Sheriff, R.E. and Keys, D.A. (translated by Zomorrodian, H. and Hajeb-Hosseinieh, H.), 2009. Applied Geophysics. Vol.1, University of Tehran Press, Tehran, 689 pp. (in Persian)

Whitney, D.L. and Evans, B.W., 2010. Abbreviations for names of rock-forming minerals. American Mineralogist, 95(1): 185–187.

Wright, D.F. and Bonham Carter, G.F., 1996. VHMS favorability mapping with GIS-based integration models, Chisel-Andersen Lake area. Geological Survey of Canada, Bulletin, 426(1): 339–376.

Ziaii, M., Pouyan, A. and Ziaei, M., 2009. A Computational Optimized Extended Model for Mineral Potential Mapping Based on Wofe Method. American Journal of Applied Sciences, 6(2): 200–203.