مطالعه و تحلیل اثرات فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات بر هویت اجتماعی ‌جوانان روستایی شهرستان مشگین‌شهر

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 11، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 31، اسفند 1397، صفحه 271-300   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v16i2.75526

نویسنده

وکیل حیدری ساربان^*

دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

 هدف: فرآیند گسترش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات به واسطۀجهانی ­شدن از طریق بازسازی فضا و زمان، نفوذپذیر ساختن مرزها و گسترش چشم‌گیر فضای اجتماعی، منابع و شرایط لازم برای هویت‌سازی و معنایابی سنتی را تا حدود بسیار زیادی از بین می‌برد. هدف این مقاله، مطالعه و تحلیل اثرات فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات بر هویت اجتماعی جوانان روستایی شهرستان مشگین‌شهر می‌باشد.
روش: این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع تحلیلی است. جامعۀ آماری این پژوهش، شامل تمام جوانان روستایی ساکن در روستاهای دارای دفاتر ICT روستایی شهرستان مشگین‌شهر است. برای برآورد حجم نمونه از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران با سطح اطمینان 95 درصد و احتمال خطای 5 درصد استفاده شده است. در این تحقیق روش گردآوری داده‌ها برای پاسخ‌گویی به سؤالات تحقیق، به دو صورت اسنادی (داده‌های ثانویه) و پیمایشی (داده‌های اولیه) است و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسش‌نامه و مصاحبه بوده است. روایی صوری پرسش‌نامه توسط پانل متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. مطالعۀ راهنما در منطقه مشابه جامعۀ آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و استفاده از فرمول ویژۀ کرونباخ آلفا در نرم­افزار SPSS، پایایی بخش‌های مختلف پرسش‌نامة تحقیق 79/0 الی 87/0 بدست آمد.
نتایج/ یافته­ ها: نتایج میانگین‌های بدست آمده از دو گروه چنین نشان داد که به جز هویت خانوادگی و هویت فردی در تمام موارد ذکرشده هویت‌های مذهبی، ملی، گروهی و جنسیتی روستاییان برخوردار بیش‌تر از روستاییان غیر برخوردار بوده است. در خاتمه، با توجه به نتایج پژوهش چند پیشنهاد کاربردی ارائه شده است.
نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد که به جز هویت خانوادگی و هویت فردی در تمام موارد ذکرشده هویت‌های مذهبی، ملی، گروهی و جنسیتی روستاییان برخوردار بیش‌تر از روستاییان نابرخوردار بوده است

کلیدواژه‌ها

فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات؛ هویت اجتماعی؛ جوانان روستایی؛ توسعه روستایی؛ شهرستان مشگین‌شهر

مراجع

1. پیری، ر؛ نعمتی، ف؛ صیدی، م. (1389). نگرش و گرایش مردم ایلام به کارکرد برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای. نخستین کنگرة ملی فضای مجازی و آسیب‌های اجتماعی نوپدید.13 اردیبهشت. تهران، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، صص. 152- 103.

2. تاجیک، م. (1382). روشنفکر ایرانی و معمای هویت ملی. مطالعات ملی،(5)، 176-159.

3. جنکینز، ر. (1381)، هویت اجتماعی. (ترجمه، ت. یاراحمدی). تهران: نشر و پژوهش شیرازه.

4. جونز، ا. (1391). نظریه‌ پردازان بزرگ جهانی شدن. ( ترجمه، م. کرباسیان و ه. هاودیس یانس). تهران: نشر چشمه.

5. حسین زاده، ع. ح؛ شجراوی، م.(1392). بررسی تأثیر میزان و نوع استفاده از ماهواره بر هویت اجتماعی، ملی و دینی جوانان. فصل‌نامة دانش انتظامی استان خوزستان، 5، 32- 13.

6. حیدری ساربان، و. (1392). بررسی رابطة گردشگری با هویت اجتماعی جوانان روستایی شهرستان اردبیل، مطالعة موردی: دهستان سردابه. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 5 (19)، 152-‌130.

7. حیدری ساربان، و. (1394). نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در توسعة اجتماعی مناطق روستایی (مطالعة موردی: شهرستان مشگین شهر). فصل‌نامة مطالعات توسعة اجتماعی- فرهنگی، (2)4، 101-85.

8. رابرتسون، ی. (1372). درآمدی بر جامعه. ( ترجمه، ح. بهروان( . مشهد: آستان قدس رضوی.

9. رفعت جاه، م؛ شکوری، ع. (1388). اینترنت و هویت اجتماعی. مجلة جهانی رسانه، (5)، 65-55.

10. سوزانی، ف؛ کلانتری، خ؛ اسدی، ع. (1391). بررسی عوامل مؤثر بر استفادة روستاییان از خدمات فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (مطالعة موردی: روستاییان بخش مرکزی شهرستان نجف آباد). فصل‌نامة پژوهش‌های روستایی، (3)2، 49-21.

11. کاستلز، م. (1382). عصر اطلاعات: اقتصاد، جهان و فرهنگ (قدرت هویت). جلد دوم. (ترجمه، ح. چاووشیان). تهران: طرح نو.

12. گل محمدی، ا. (1393). جهانی شدن فرهنگ، هویت. تهران: انتشارات نشر نی.

13. گیدنز، آ. (1384). چشم‌اندازهای جهانی. (ترجمه، م. ر، جلایی‌پور). تهران: انتشارات طرح نو.

14. محسنی، ع؛ جوانمردی، ع. (1390). بررسی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری هویت اجتماعی-فرهنگی (مورد مطالعه: دانش آموزان شهرستان جوانمرد). فصل‌نامة تحقیقات سیاسی و بین المللی، (1)9، 91-83.

15. محمدبخش، ب؛ حبی، ا؛ قریشی، ف. (1390). جهانی شدن و هویت ملی دانشجویان دانشگاه تبریز. فصل‌نامة رفاه اجتماعی، (43)11، 34-7 .

16. مصطفوی، ش. ا. (1382). مبانی فلسفی جهانی شدن. رسالة دکتری چاپ‌نشدة فلسفه. دانشگاه آزاد اسلامی، تهران. ایران.

17. مقدس، ع. ا؛ و خواجه نوری، ب. (1384). جهانی شدن و تغییر هویت اجتماعی زنان (بررسی موردی دو شهر شیراز و استهبان). مطالعات زنان، (7)، 32-5.

18. مولایی هشتجین، ن؛ مرادی، و؛ محمدی، م. (1391). نقش فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در توسعة پایدار روستایی، شهرستان مشگین شهر. فصل‌نامة پژوهش‌های جغرافیای انسانی، (4)4، 168-147.

19. هابرماس، ی. (1389). جهانی‌شدن و آیندة دموکراسی: منظومة پساملی. (ترجمه، ک. پولادی). تهران: نشر مرکز.

20. وودز، م. (1990). جغرافیای روستایی؛ فرایندها، واکنش‌ها و تجربه‌های بازساخت روستایی. (ترجمه، م. ر، رضوانی و ف. صامت). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

21. Alberto, C. (2013). The secret adventures of order: Globalization, education and transformative social justice learning. New York: Routledge.

22. Alston, M. (2007). Globalization, rural restructuring and health service delivery in Australia: Policy failure and the role of social work? Health and Social Care in the Community, 15(3), 195-202.

23. Amin, S. (1996). The challenge of globalization. Review of International Political Economy, 3(2), 216-219.

24. Bauman, Z. (2000). From pilgrim to tourist or a short history of identity. In S. Hall & P. Du Gay (Eds.), Questions of cultural identity (pp. 1-17). London: Sage Publications.

25. Berman, S. L., You, Y., Schwartz, S., Teo, G., & Mochizuki, K. (2014), Identity exploration, commitment, and distress: A cross national investigation in China, Taiwan, Japan, and the United States. Child Youth Care Forum, 40(8), 65-75.

26. Berry, J. W. (2008). ICT and acculturation. International Journal of Intercultural Relations, 32(8), 328-336.

27. Bhat, M. A., & Rather, T. A. (2012). Socio-economic factors and mental health of young people in India and China: An elusive link with globalization. Asian Social Work and Policy Review, 6(11), 1-22.

28. Castells, M. (1996). The rise of network the society. Oxford: Blackwell Publishing.

29. Cheng, M., Briones, E., Caycedo, C., & Berman, S. (2012, May). ICT and identity among Chinese, Colombian, and American college students. Poster session presented at the 12th biennial meeting of the Society for Research on Adolescence (SRA), Chicago, IL.

30. Coposescu, S. (2012). Defining identity in the context of globalization. Bulletin of the Transilvania University of Braşov, 2(51), 112-123.

31. Cupples, J. (2013). Rethinking electoral geography: Spaces and practices of democracy in Nicaragua. Transactions of the Institute of British Geographers, 34(1), 110-124.

32. Deng, N. (2010). On the national literature’s tactics in the globalization’s language environment. Journal of Human Institute of Humanities, Science and Technology, 1(5), 39-41.

33. Dicken, P. (2011). Global shift mapping the changing contours of the world economy (5th ed.). London: SAGE Publications Ltd.

34. Dunn, R.G. (1998). Identity crises, a social critique of post modernity, Minneapolis. London: University of Minnesota Press.

35. Edensor, T. (2002). National identity, popular culture and everyday life. Oxford: Berg.

36. Friedman, T. L. (2000). The Lexus and the olive tree. New York: Farrar.

37. Giddens, A. (1991). The consequences of modernity. Cambridge: Polity Press

38. Held, D. (2000). Global transformation. London/New York: Open University Rutledge Press.

39. Howes, D. (2000). Cross-cultural consumption: Global markets, local realities. London: Rutledge.

40. Huntingtion, S. (1992). The clash of civilization. Foreign Affairs, 32(3), 22-79.

41. Jensen, L. A., Arnett, J. J., & McKenzie, J. (2011). ICT and cultural identity. In S. J. Schwartz, K. Luyckx, & V. L. Vignoles (Eds.), Handbook of identity theory and research (pp. 285-301). New York, NY: Springer.

42. Kroger Kroger, J., Martinussen, M., & Marcia, J. E. (2010). Identity status change during adolescence and young adulthood: A meta-analysis. Journal of Adolescence, 33(5), 683-698

43. Legrain, P. (2002). Open world: The truth about globalization, economies. New York: Diane Publishing Company.

44. Levitt, T. (1983). The globalization of markets. Harvard Business Review, 61(3), 92-102.

45. Livesey, C. (2008). Culture and identity: Sociological pathways. Journal of Sociology. http://www.sociology.org.uk/pathway2.htm

46. Marsden, T. (1999). Rural futures: The consumption countryside and its regulation, European Society for Rural Sociology, 4(39), 1-50.

47. Pieterse, J. (2005). Globalization and culture: Global melange. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.

48. Rafatjah, M., & Shakori, A. (2010). Internet and social identity. Global Media Journal, 5(1), 55-65.

49. Robertson, R. (1998). Globalization and ICT: Social theory and global culture. London: Sage Publications.

50. Sasaki, M. (2004). Globalization and national identity in Japan. International Journal of Japanese Sociology, 13(8), 69-87.

51. Schaeffer, R. K. (2003). Understanding globalization: The social consequences of political, economic, and environmental change. Lanham, MD: Rowman & Littlefield.

52. Scholte, J. (2005). Globalisation: A critical introduction. Basingstoke / New York, NY: Sage Publication

53. Smith, C. (2009). A developmental achievement and behavior in African American children. Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology, 15(2), 145-157.

54. Smith, P. (2010, March). Globalization, citizenship and technology: The MAI meets the Internet. Paper presented at the 41st annual convention of the international studies association Los Angeles, USA.

55. Souday, G., & Kunda, G. (2005). The Local selves of global workers: The social construction of national identity in the face of organizational globalization, in “organization studies”. American Journal of industrial and Business Management, 21(6), 1073-1096.

56. Tomlinson, J. (2000). Globalization and culture. Chicago, IL: University of Chicago Press.

57. Veltmeyer, H. (2010). Development and globalization as imperialism. Canadian Journal of Development Studies, 26(1), 89-106.

58. Verstappen, H. T. (2011). Geography, sustainability and the concept of globalization. Investigations Geograficas, Boletin del Instituto de Geografia, UNAM, Num, 5(70), 106-113.

59. Woods, M. (1990). Rural geography, process, reactions, and the experience of rural reconstruction (M. R. Rezvani & F. Samet, Trans.). Tehran: Tehran University Press.