مطالعه توان رقابتی گیاهان آمارانت (Amaranthus spp.) و ماش (Vigna radiata L.) در کشت مخلوط و روش های مدیریتی بقایای گیاهی

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 3، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 19، فروردین 1393، صفحه 31-41   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v6i1.35653

نویسندگان

اکبر بهاری؛ امیر آینه بند^* ؛ اسفندیار فاتح

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

به منظور مطالعه کمّی توان رقابتی گیاهان آمارانت (Amaranthus spp.) و ماش (Vigna radiata L.) در کشت مخلوط علوفه ای تحت تأثیر روش مدیریت بقایای گیاهی گندم، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در دو مرحله (کشت گندم در پاییز و سپس کشت مخلوط آمارانت و ماش در تابستان) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. این پژوهش به صورت کرت های یک بار خرد شده (عامل اصلی مدیریت بقایای گندم به سه روش حذف کامل، مخلوط کردن و آتش زدن و عامل فرعی نسبت های تراکمی گیاهان آمارانت و ماش به صورت صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد) در قالب بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. در این آزمایش از هشت شاخص تعیین وضعیت رقابت‌کنندگی گیاهان استفاده شد. نتایج نشان داد که بیش ترین عملکرد علوفه مخلوط (6/1347 گرم بر مترمربع) و مقدار شاخص نسبت برابری زمین (27/1) در تیمار مخلوط کردن بقایا و نسبت تراکمی 50 درصد هر یک از گیاهان به دست آمد. با آتش زدن بقایای گیاهی ضریب شلوغی افزایش، میزان تولید نسبی زمین و شدت نسبی رقابت کاهش یافته و همچنین بیش ترین تلفات واقعی عملکرد (63/2) نیز به دست آمد. با افزایش نسبت تراکمی، درجه تهاجمی آمارانت بسیار بیش تر از ماش افزایش یافت. به علاوه، در تیمارهایی که بیش ترین عملکرد علوفه مخلوط حاصل شد، آمارانت گیاه غالب و ماش گیاه مغلوب بود. در مجموع، نیز گیاه آمارانت بیش تر از ماش تحت تأثیر روش مدیریت بقایا و نسبت های تراکمی قرار گرفته و توان رقابت‌کنندگی آن نیز بیش تری در مقایسه با ماش داشت.

کلیدواژه‌ها

عملکرد علوفه؛ نسبت برابری زمین؛ ضریب نسبی شلوغی؛ درجه تهاجمی