اولویت بندی عوامل مؤثر در تحقق پذیری شهر خلاق با رویکرد ارزیابی شاخص های توسعۀ پایدار (مطالعۀ موردی: شهرهای استان یزد)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 2، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 32، شهریور 1398، صفحه 23-51   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v17i1.70379

نویسندگان

علی باقری کشکولی¹؛ اصغر ضرابی^{* 1}؛ میرنجف موسوی²

¹دانشگاه اصفهان

²دانشگاه ارومیه

چکیده

اهداف: هدف این پژوهش بررسی و اولویت بندی شاخص های توسعۀ پایدار شهری و شهر خلاق در شهرهای استان یزد است. در این راستا از مؤلفه های شهر خلاق، یعنی سرمایۀ انسانی خلاق، کیفیت زندگی، زمینه­ های نوآوری و سرمایۀ اجتماعی به منظور ایجاد بستری برای تحقق شهر خلاق استفاده شده است.
روش: نوع پژوهش کاربردی – توسعه ای و روش تحقیق  "توصیفی–  تحلیلی" است. شاخص­های تحقیق 70 شاخص توسعة پایدار و 30 شاخص شهر خلاق است. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از مدل تحلیل شبکۀ (ANP)، مدل تاپسیس، ضریب پراکندگی استفاده شده است.
یافته­ ها: شهر یزد با 529673 نفر جمعیت و 5/54 درصد جمعیت شهرنشین استان 5/6  برابر دومین شهر استان (میبد) و 990 برابر آخر شهر استان (خضرآباد) جمعیت داشته که این رقم نمایانگر عدم تعادل و ناهنجاری در توزیع خدمات و امکانات شهری و تأکید بر تمرکزگرایی در سطح سکونت­گاه­های شهری استان است.
نتیجه­ گیری: می ­توان نتیجه گرفت هر چند شاخص­های توسعۀ پایدار به منظور رشد و توسعۀ شهرها دارای اهمیت زیادی هستند و توسعه ­یافتگی شهرها بر مبنای آن­ها بررسی می شود، اما این شاخص­ها زمانی می ­توانند به توسعۀ مطلوب شهر و تحقق مواردی چون شهر سبز، شهر سالم منجر شوند که مؤلفه های شهر خلاق نیز به کار گرفته شوند؛ چرا که شاخص­های شهرهای خلاق انعطاف ­پذیری بیشتری نسبت به شاخص­های توسعۀ پایدار دارند و مسائل موجود در منطقه را با رویکرد توسعۀ کیفی مدنظر قرار می ­دهند و صرفا به رشد توجه نمی­ کنند.

کلیدواژه‌ها

شهر خلاق؛ توسعه پایدار؛ ارزیابی؛ اولویت بندی؛ تحقق پذیری؛ شهرهای استان یزد

مراجع

1. پور اصغر سنگاچین، ف؛ صالحی، ا و مثنوی، م. ر. (1389). مقایسة تطبیقی- تحلیلی روش‌های سنجش توسعة پایدار. پژوهش‌های محیط زیست، 1 (1)، 82-67.

2. شفیعی، ز؛ فرخیان، ف و میرقدر، ل. (1393). اصفهان به‌عنوان شهر خلاق صنایع دستی با رویکرد توسعة گردشگری. فصل‌نامة جغرافیا، 12 (43)، 278-251.

3. ضرابی، ا؛ موسوی، م. ن؛ باقری کشکولی، ع. (1393). بررسی میزان تحقق‌پذیری شهر خلاق (مقایسة تطبیقی بین شاخص‌های توسعة پایدار شهری و معیارهای ایجاد شهر خلاق) (مطالعة موردی: شهرهای استان یزد). فصل‌نامة جغرافیا و توسعة فضای شهری، 1 (1)، 17-1.

4. محمدی، ج. (1392). جزوة درسی نظریة اجتماعی شهرها. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.

5. مختاری ملک آبادی، ر؛ مرصوصی، ن؛ علی اکبری، ا و امینی، د. (1394). شاخص‌های بومی شهر خلاق با رویکرد ایرانی اسلامی. فصل‌نامة جغرافیا، 13 (47)، 177-161.

6. موسی کاظمی محمّدی، س. م. (1378). ارزیابی توسعة پایدار در توسعة شهری پژوهش موردی: شهر قم. رسالة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

7. Audia, P. G., & Rider, C. I. (2010). Close, but not the same: Locally headquartered organizations and agglomeration economies in a declining industry. Research Policy, 39(3), 360-374.

8. Beckstead, D., & Brown, W. M. (2006). Capacity innovation: Employ and science set and genius dam's les villas comedienne set Americans. Ottawa, Canada: Statistic Canada Publication.

9. Berridge, J. (2006). The creative city, plan Canada, 46(1), 31-48.

10. Bourne, L. S., Hutton, T. A., Shearmur, R., & Simmons, J. (Eds.) (2011). Canadian urban regions: Trajectories of growth and change. Oxford, England: Oxford University Press.

11. Bronson, P., & Merryman, A. (2010). The Creativity Crisis, Journal of Newsweek, 121(1), 521-545.

12. Clark, T. N. (2004). The city as an entertainment machine. Research in Urban Policy, 9(1), 291-322.

13. Costa, J. S., & Roldão. A. (2009). From creative cities to urban creativity? Space, creativity and governance in the contemporary city. Paper presented at the International Conference on Globalism and Urban Change, Madrid, Spain.

14. Darchen, S., & Tremblay, D. G. (2010). What attracts and retains knowledge workers/students: The quality of place or career opportunities? The cases of Montreal and Ottawa. Cities, 27(4), 225-233.

15. Florida, R. (2002). The economic geography of talent. Annals of the Associations of American Geographers, 92(4), 743–755.

16. Florida, R. (2005). Cities and the creative class New York, NY: Rutledge.

17. Florida, R., Mellander, C. & Stolarick. K. (2008). Inside the black box of regional development human capital, the creative class and tolerance. Journal of Economic Geography, 8(5), 615-649.

18. Hall, S. P. (2000). Creative cities and economic development. Urban Studies, 37(4), 631-645.

19. Kong, L. (2011). From precarious labor to precarious economy, planning for precocity in Singapore’s creative economy. City, Culture and Society, 2(2), 55-64.

20. Leonie, S. (2005). A new spin on the creative city: Artist/planner collaborations. Planning Theory and Practice, 6(1), 101-128.

21. Lusena. E. I., & Elitis. E. A. (2016). From industrial city to the creative city: Development policy challenges and Liepaja case. Procedia Economics and Finance, 39(5), 122–130.

22. Maning, T. J., & Darnton, J. (2006). Social diversity and economic development in the metropolis. Journal of Planning Literature, 21(2), 153–168.

23. Neil, B. (2004). Creative cities structured policy dialogue backgrounder. Ottawa, Canada: Canadian Policy Research Networks Inc.

24. Scott, A. J. (2006). The Cultural Economy of Cities, Sage, Creative cities: conceptual issues and policy questions. Journal of Urban Affairs, 28(3), 1-17.

25. Siebel, W. (2008). Talent, tolerant, technologies. Critical notes to three new spell words to city politics. Journal of Economic Studies, 1(1), 31–39.