ارزیابی اثر تلفیقی کاربرد گوگرد باتیوباسیلوس بر عملکرد کیفی و خصوصیات مورفولوژیک گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 19، فروردین 1393، صفحه 51-59   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v6i1.35657

نویسندگان

فخرالسادات نوربخش؛ محمدعلی بهدانی^* ؛ مجید جامی الاحمدی؛ سهراب محمودی

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

چکیده

با توجه به قلیائیت بالای بیشتر خاک‌های ایران و عدم دسترسی کافی گیاهان به برخی عناصر غذایی در این شرایط، مصرف گوگرد یکی از راهکارهای افزایش دسترسیبه عناصر غذایی غیرقابل حل به ویژه در خاک های آهکی و قلیایی محسوب می شود. البته شرط بهره برداری از توان بالقوه گوگرد، حضور ریزجانداران اکسیدکننده به ویژه باکتری های تیوباسیلوس می باشد. این آزمایش با هدف بررسی عملکرد کیفی و خصوصیات مرفولوژیک گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تأثیر کودهای گوگردی و تیوباسیلوس در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 88-1387 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها دو فاکتور کود گوگرد آلی گرانوله در چهار سطح (0، 300، 400 و 500 کیلوگرم در هکتار) و کود بیولوژیک بیوسولفور حاوی تیوباسیلوس در چهار سطح (0، 1، 2 و 3 کیلوگرم در هکتار به ازای 100 کیلوگرم در هکتار گوگرد آلی) بودند. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع و قطر ساقه اصلی و خصوصیات کیفی شامل محتوی پروتئین و روغن دانه و غلظت گوگرد و فسفر برگ گلرنگ بودند. نتایج نشان داد که اثر ساده کود گوگرد و کود بیولوژیک بیوسولفور حاویتیوباسیلوس و اثر متقابل آنهابر درصد روغن و پروتئین بذر، غلظت فسفر برگ، غلظت گوگرد برگ و ارتفاع و قطر ساقه اصلی گلرنگ معنی دار (01/0≥p) بود. بالاترین درصد پروتئین بذر مربوط به تیمار500 کیلوگرم در هکتار گوگرد برابر با 4/20 درصد بود و کمترین درصد پروتئین بذر برابر با 1/17 درصد مربوط به شاهد بود. کمترین درصد روغن (7/18 درصد) برای شاهد مشاهده شد و تیمار500 کیلوگرم در هکتار گوگرد بیشترین افزایش درصد روغن بذر را به میزان 26 درصد نسبت به شاهد به خود اختصاص داد. بیشترین ارتفاع و قطر ساقه اصلی گلرنگ برای تیمار کاربرد 400 و 500 کیلوگرم در هکتار گوگرد با سه کیلوگرم در هکتار کود بیولوژیک بیوسولفور حاوی تیوباسیلوسمشاهده شد. بنابراین، با توجه به نتایج به نظر می رسد که می توان مصرف تلفیقی گوگرد به همراه تلقیح با باکتری تیوباسیلوس را به عنوان راهکاری اکولوژیک در راستای دستیابی به افزایش رشد و تولید کمی و کیفی گیاهان دانه روغنی نظیر گلرنگ، به ویژه در خاک های با قلیائیت بالا، مدنظر قرار داد.

کلیدواژه‌ها

فراهمی عناصر غذایی؛ کود بیولوژیک؛ گیاه روغنی؛ میکروارگانیسم های اکسیدکننده