اثرات 1-25 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول و عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه دارویی بوزیدان (Withania somnifera) بر معدنی شدن و استحکام استخوان جوجه های گوشتی

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 10، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 16، دی 1392   

نوع مقاله: علمی پژوهشی- تغذیه طیور

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.v5i4.33864

نویسندگان

محمد طاهر میرکزهی^{* 1}؛ حسن کرمانشاهی¹؛ ابوالقاسم گلیان¹؛ احمدرضا راجی²

¹گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

این آزمایش به منظور بررسی اثرات 1-25 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول [1, 25 (OH)2 D3]و عصاره هیدرو الکلی ریشه گیاه دارویی بوزیدان (Withania somnifera) بر عملکرد، ابقای مواد معدنی، معدنی شدن استخوان و خصوصیات مکانیکی استخوان جوجه های گوشتی انجام شد. تیمارها در قالب فاکتوریل (2×3×2) شامل جیره کنترل مثبت با سطح کافی کلسیم و کنترل منفی (کاهش 30 درصدی سطح کلسیم)، 3 سطح عصاره بوزیدان (صفر، 75 و150 میلی گرم در کیلوگرم جیره) و 2 سطح 1-25 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول (صفر و 5/0 میکروگرم در کیلوگرم جیره) بود. تعداد600 قطعه جوجه گوشتی یکروزه راس 308 بصورت تصادفی در 60 عدد پن و 10 پرنده در هر کدام توزیع گردید. هر تیمار دارای 5 تکرار (50 پرنده در هر تیمار) بود. جیره های آزمایشی بطور نامحدود در اختیار جوجه ها از 1 تا 42 روزگی قرار گرفت. در 21 و 42 روزگی یک پرنده از هر تکرار کشتار و استخوان درشت نی چپ جدا گردید. تیمارهای غذایی مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی را تحت تاثیر قرار ندادند. بیشترین افزایش وزن در 42 روزگی (75/2475 گرم) در پرندگانی که از سطح کافی کلسیم مکمل شده با 75 میلی گرم در کیلوگرم بوزیدان تغذیه شده بودند ثبت گردید. در سطوح کمتر کلسیم جیره ابقای کلسیم و فسفر بطور معنی داری بیشتر بود. مکمل سازی 150 میلی گرم در کیلوگرم بوزیدان بطور معنی داری ابقای کلسیم در پرندگانی را که جیره کنترل منفی (09/83 درصد) دریافت کرده بودند را در مقایسه با کنترل مثبت (35/66) افزایش داد. صرف نظر از سطح کلسیم جیره، استفاده از 75 میلی گرم در کیلوگرم بوزیدان به همراه 5/0 میکروگرم در کیلوگرم 1, 25 (OH)2 D3 بطور معنی داری ابقای کلسیم را بهبود داد. در 21 روزگی، میزان کلسیم درشت نی در پرندگانی که بوزیدان مصرف کرده بودند در مقایسه با گروه کنترل بیشتر بود. در حالیکه هیچگونه اثری در روز 42 دیده نشد. میزان کلسیم درشت نی پرندگانی که جیره کنترل منفی مکمل شده با 75 میلی گرم بوزیدان و 5/0 میکروگرم 1, 25 (OH)2 D3 دریافت کرده بودند مشابه با آنهایی بودند که فقط 150 میلی گرم بوزیدان مصرف کرده بودند. مکمل سازی 1, 25 (OH) 2 D3 در جیره بطور معنی داری کلسیم درشت نی را در 42 روزگی افزایش داد. استفاده از عصاره بوزیدان نیز بطور معنی داری نیروی شکاف و سختی استخوان را افزایش داد. این آزمایش نشان داد که استفاده از عصاره بوزیدان اثرات مثبتی بر ابقای کلسیم، کلسیمی شدن استخوان و خصوصیات مکانیکی آن داشته و بر عملکرد پرنده تاثیر منفی ندارد. از طرفی اثرات همکوشی میان عصاره بوزیدان و 1, 25 (OH)2 D3 بر ابقای کلسیم و کلسیمی شدن استخوان مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

1, 25 (OH)2 D3 ،؛ بوزیدان؛ ابقای کلسیم؛ معدنی شدن و استحکام استخوان؛ جوجه گوشتی