تحلیل و پیش‌بینی سناریویی اثرات تغییرات آب‌وهوا در آلودگی هوای کلان‌شهر تهران

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 7، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 30، تیر 1398، صفحه 115-132   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v0i0.78939

نویسندگان

نبی الله رمضانی¹؛ بهلول علیجانی^{* 2}؛ رضا برنا³

¹دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم تحقیقات

²دانشگاه خوارزمی

³دانشگاه آزاد علوم تحقیقات

چکیده

برای ارزیابی تغییرات آینده آب‌وهوای کلان‌شهر تهران و روابط آن با کیفیت هوای تهران از روش پیش‌بینی سناریویی استفاده شد. در این روش ابتدا با استفاده از مدل SDSM و داده‌های روزانه (دما و بارش) ایستگاه‌های سینوپتیک مستقر در کلان‌شهر تهران که از دوره آماری بیشتری برخوردار بودند به پیش‌بینی سناریویی ایستگاه‌ها تا سال 2047 پرداخته شد. سپس با استفاده از میانگین روزانه داده‌های هواشناسی (مشاهده شده و پیش‌بینی شده) ایستگاه‌های مورد مطالعه و میانگین روزانه داده‌های آلاینده شهر تهران به بررسی همبستگی و روابط رگرسیونی داده‌های میانگین مشاهده شده هواشناسی و آلودگی هوا پرداخته و با توجه به روابط رگرسیونی و دسترسی به داده‌های سناریویی هواشناسی به پیش‌بینی سناریویی و وضعیت آلودگی هوا در سال‌های آینده پرداخته شد. بررسی سناریویی شاخص‌های آلودگی هوای کلان‌شهر تهران در ارتباط با شرایط آب‌وهوا نشان داده که در میان شاخص‌های آلودگی هوا، شاخص‌های CO2،O3 و PM10 با عناصر دمایی در ارتباط بوده و این شاخص‌ها به‌ویژه دی اکسید کربن در ارتباط با شرایط دمایی روند افزایشی یا ثابتی را تا سی سال آینده (2047) تجربه خواهند کرد.

کلیدواژه‌ها

تغییر آب و هوا؛ آلودگی هوا؛ پیش بینی سناریویی؛ روش SDSM؛ تهران

مراجع

اسماعیل نژاد، مرتضی؛ اسکندری ثانی، محمد؛ بارزمان، سپیده؛ 1394. ارزیابی و پهنه‌بندی آلودگی هوای کلان‌شهر تبریز. فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای. دوره. شماره 19. ص 173.

اعطاف، سمیه سادات؛ 1395. بررسی تغییرات زمانی و مکانی بارش سالانه کشور بر اساس مدل گردش عمومی جو و SDSM. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. مهندسی کشاورزی. دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی. دانشگاه ملایر. ص 8

اکبری، الهه؛ فاخری، معصومه؛ پورغلامحسن، عفت؛ اکبری، زهرا؛ 1394. پهنه‌بندی ماهانه میزان آلودگی هوا و بررسی نحوه ارتباط آن با عوامل اقلیمی (مطالعه موردی: شهر مشهد). محیط زیست طبیعی (منابع طبیعی ایران). شماره. دوره 68. ص533.

جاوید، معصومه؛ 1391. توزیع مکانی و تغییرات فصلی نشست آلاینده‌های هوا در ایستگاه‌های هواشناسی انتخابی استان تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی. دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی. دانشگاه تربیت مدرس.

جوان‌بخت امیری، ستاره؛ خاتمی، سید هادی؛ 1391. بررسی ارتباط بین آلاینده‌های شاخص کیفیت هوا و پارامترهای هواشناسی در تهران با رویکرد آنالیز رگرسیون. فصلنامه انسان و محیط‌زیست. شماره 20. ص 20.

رنجبر، فریبرز؛ 1395. شبیه‌سازی روند شاخص‌های حدی دما و بارش ایران. پایان‌نامه دوره دکتری آب و هواشناسی. دانشکده جغرافیا. دانشگاه تهران. ص 11.

روشن، غلامرضا؛ خوش اخلاق،فرامرز؛ نگهبانی، سعید؛ میرکتولی، جعفر؛ 1388. تأثیر آلودگی هوا بر نوسانات اقلیمی شهر تهران. علوم محیطی. دوره 7. شماره 1. ص 173.

زبردست، اسفندیار؛ ریاضی، حسین؛ 1394. شاخص‌های محیط انسان ساخت و تأثیرات آن بر آلودگی هوا (مطالعه موردی: محدوده پیرامونی چهارده ایستگاه سنجش کیفیت هوا در شهر تهران). هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. دوره 20. شماره 1. ص 55.

شهرداری تهران؛ 1389. اطلس کلان‌شهر تهران (http://atlas.tehran.ir/)

عیسی لو، علی اصغر؛ شاهمرادی، بهزاد؛ بهرامی، سیروان؛ سادات آقامیری، معصومه؛ 1390. آسیب‌پذیری فضایی و بحران آلودگی هوا در کلان‌شهر تهران. تهران: سومین همایش ملی عمران شهری. ص 126.

کاویانی، محمدرضا؛ 1391. میکروکلیماتولوژی. تهران: انتشارات سمت. ص 122.

منتظری، مریم؛ فهمی، هدایت؛ 1382. اثرات تغییر آب‌وهوا بر منابع آب کشور. تهران: مجموعه مقالات سومین کنفرانس منطقه‌ای تغییر آب‌وهوا. ص 28.

نوروزی، اصغر؛ محمدی؛ 1393. پهنه‌بندی آلودگی هوای شهر اصفهان با استفاده از نرم افزار GIS و شاخص کیفیت هوا .(AQI) اولین همایش ملی محیط‌زیست. دانشگاه پیام نور واحد دهاقان. ص 69.

Allen, M.R., 2004. Observational Constraints on Future Climate, Robust from model dependent statement of uncertainty in climate forecasting, Contribution to the IPCC workshop on communicating uncertainty and risk: 6.

Daniel J. Jacob a, Darrell A. Winner., 2009. Effect of climate change on air quality, Atmospheric Environment, vol 43:51.

Edwards, J.M. and Slingo A., 1996. Studies with a flexible new radiation code 1: Choosing a configuration for a large-scale model. Q.J.R. Met. Soc., 122: 689-719.

Fenger,J.,2002, Urban air quality، Developments in Environmental Science,Vol 1:8.

Gemmer,M., ischer,T., 2014. Statistical downscaling and future scenario generation of temperatures for Pakistan Region. Theor Appl Climatol. DOI 10.1007/s00704-014-1176-1.

Kabiri, R., Ramani Bai, V., Chan, A., 2015. Assessment of hydrologic impacts of climate change on the runoff trend in Klang Watershed. Environmental Earth Science Journal, Vol 73:27.

Kazemi, D.H., Jianping Li, J., Rasul, G., Jiang Tong, J. Ali, G.,CheemaS.B.,Luliu Liu,L.,

Park, D.H., Han, K.B., and Kang, I.J., 2012. The Visualization by Analyzing the Relationship between the Air Pollutants and Climatic Factors using GIS.Proceedings of International conference on disaster management.http://iiirr.ucalgary.ca/.Kumamoto.Japan.August- 2017 - 26.

Peel.J. L., Haeuber, R. Garcia, V. Russel, A. G. Neas, L., 2012. Impact of nitrogen and climate change interactions on ambient air pollution and human health.Biogeochemistry.Open access at pringerlink.com.DOI 10.1007/s10533-012-9782-4.

Zamani Nuri,A.Farzaneh,M.Espanayi,K., 2014. Assessment of climatic parameters uncertainty under effect of different downscaling techniques. International Research Journal of Applied and Basic Sciences. Vol 8. No 9:1316.

Zulkarnain,H., Shamsudin,S. Sobri, H., 2014. Application of SDSM and LARS-WG for simulating and downscaling of rainfall and temperature, Theor.