کاربرد روش کارایی متقاطع در تعیین امتیاز و رتبه‌ی استان‌های کشور در تولید پیاز

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 4، دوره 29، شماره 3، مهر 1394، صفحه 258-271   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v0i0.43956

نویسنده

علی شهنوازی^*

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز

چکیده

این پژوهش به منظور تعیین رتبه‌ی کارایی استان‌های کشور در تولید پیاز و با استفاده از الگوهای توسعه‌یافته‌ی روش تحلیل پوششی داده‌ها، انجام پذیرفت. این الگوها شامل کارایی ویژه و کارایی متقاطع بوده و نتایج آن ها با نتایج الگوهای پایه و مقید شده مقایسه گردید. داده های مورد نیاز نیز از آمارنامه های منتشرشده ی وزارت جهاد کشاورزی برای سال زراعی 89-1388 تهیه و با استفاده از نرم افزار WinQSB پردازش شدند. نتایج مطالعه مشخص نمود که الگوی پایه ای چارنز، کوپر و رودز (CCR) از 25 استان مورد مطالعه، تنها توانسته امتیاز کارایی هفت استان را تعیین نماید ولی روش کارایی ویژه (SE) به استثنای استان های کردستان و گیلان، توانایی رتبه بندی کامل را دارد. بر اساس یافته های پژوهش در نظر گرفتن ارتباط میان نهاده ها و ستانده ها در الگوی پایه (CCRCOR) با استفاده از ضرایب همبستگی، منجر به بهبود توانایی الگو در تفکیک واحدها می‌شود به‌طوری‌که تعداد استان‌های فاقد رتبه در مقایسه با الگوی پایه از 18 به 12 کاهش می‌یابد. نتایج بیانگر آن بود که کامل‌ترین رتبه‌ندی در میان روش های مورد استفاده، متعلق به الگوی کارایی متقاطع (CEM) است. بر اساس نتایج این روش، استان های قم، خراسان رضوی و هرمزگان با امتیازهای 3141/0، 3225/0 و 3934/0 به ترتیب در رتبه‌های 25، 24 و 23 ام و استان های ایلام، سیستان و بلوچستان و همدان با امتیازهای 9047/0، 9015/0 و 8564/0 به ترتیب در رتبه های اول، دوم و سوم قرار گرفته اند. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که رتبه بندی الگوی CCRCOR، نزدیک ترین رتبه بندی به روش CEM می باشد. چنان چه رتبه بندی از لحاظ کارایی با رتبه بندی توسط شاخص عملکرد مقایسه گردد، مشاهده می شود استان های لرستان، اصفهان و یزد با 74722، 64073 و 60032 کیلوگرم در هکتار با بیشترین عملکرد در سطح کشور، از لحاظ کارایی رتبه های 5، 7 و 8 ام را به خود اختصاص داده اند. از لحاظ تولید کل نیز با آن که استان های آذربایجان شرقی، هرمزگان و اصفهان در رتبه های اول تا سوم قرار گرفته اند ولی رتبه ی کارایی آن ها به ترتیب 17، 23 و 7 می باشد.

کلیدواژه‌ها

تحلیل پوششی داده ها؛ کارایی ویژه؛ کارایی متقاطع؛ ضرایب همبستگی؛ رتبه بندی

مراجع

1- Agricultural Jihad Ministry. 2011. Crop Production Yearbook in 2009-2010. (in Persian)

2- Agricultural Jihad Ministry. 2012. Production Cost Yearbook in 2009-2010. (in Persian)

3- Amine Shall S., Yardman A., Chivalry A. H., and Allayi Brojeni. 2012. Measuring the efficiency of industrial dairy cattle breeding using data envelopment analysis: a case study of Tehran province. Journal of Agricultural Economics Research, 4(1):105-120. (in Persian with English abstract)

4- Andersen P., and Petersen N.C. 1993. A procedure for ranking efficient units in data envelopment analysis. Management Science, 39:1261-1265.

5- Banker R.D., Charnes A., and Cooper W. W. 1984. Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management Sicience, 30:1078-1092.

6- Charnes A., Cooper W.W., and Rhodes E. 1978. Mesuring the efficiency of decision making units. Euorpean Journal of Operational Research, 2:429-444.

7- Cheng G., Qian Z., and Zervopoulos P. D. 2011. Overcoming the infesibility of super-efficiency DEA model: A model with generalized orientataions. MPRA.

8- Chiao-Ping B., Chen-Hu J., Ching-Chung G., and Chien-Liang L. 2014. The linear programming approach on A-P super-efficiency data envelopment analysis model of infeasibility of solving model. American Journal of Applied Sciences, 11(4):601-605.

9- Coelli T. 1996. A Guide to DEAP Version 2.1: A Data Envelopment Analysis (Comuter) Program, DEAP Manual, Center for Efficiency and Productivity Analysis, Department of Econometrics, University of New England, Australia.

10- Coelli T. J., Prasada Rao D. S., O`Donnell C. J., and Battese G. E. 2005. An introduction to efficiency and productivity analysis. Second edition. Springer Science and Business media, Inc.

11- Ebadi S. 2012. Using a super efficiency model for ranking units in DEA. Applied Mathematical Science, 6(41):2043-2048.

12- Farrell M.J. 1957. The measurement of productive efficiency. Journal of the Royal Statistical Society, 120(3):253-290.

13- Hassanpour B. 2013. Determining the optimal size and economic efficiency of paddy farms in KB province, Iran. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 5 (19):2318-2321.

14- Hosseinzadeh Lotfi F., and Kashanifar S. 2004. Finding the suitable place to construct the date processing factory in Sistan va Bluchestan province using data envelopment analysis. Applied Mathematics Journal, 1(1):32-39. (in Persian with English abstract)

15- Ismail M.M., Idris N. and Hassanpour B. 2013. Technical efficiency estimates of paddy farming in peninsular Malaysia: A comparative analysis. Annals of Biological Research, 4 (5):114-118.

16- Jahanshahloo G. R., Rostamy-Malkhalifeh M. and Ebrahimi L. 2013. A new proposed method of restricted Malmquist productivity index by correlation coefficients for ranking decision making units. Journal of Applied Science and Agriculture, 8(7):1409-1414.

17- Jahanshahloo G., Hosseinzadeh Lotfi F., Shoja N., Fallah Jelodar M., and Abri A.G. 2010. Ranking extreme and non-extreme efficient decision making units in data envelopment analysis. Mathematical and Computational Applications, 15(2):299-308.

18- Lee H. SH. and Zho J. 2012. Super-efficiency infeasibilty and zero data in DEA. European Jounal of Operational Research, 216:429-433.

19- Mecit E. D., and Alp I. 2012. A new restricted model using correlation coefficients as alternative to cross-efficiency evaluation in data envelopment analysis. Hacettepe Journal of Mathematics and Statestics, 41(2):321-335.

20- Mohammadi H. 2012. Application data envelopment analysis method to investigate the efficiency of green house cucumber production in Fars province. Journal of Agricultural Economics Research, 6(1):205-226. (in Persian with English abstract)

21- Rostampour Sh. 2012. Ranking provinces based on development scale in agriculture sector using taxonomy technique. Management Science Letter, 2:1813-1818.

22- Sabetan Shirazi A., Farajzad Z., and S. N. Musavi. 2009. Analyzing the dairy cattle breeding in Fars province. Productivity Development Journal, 1(2):27-40. (in Persian with English abstract)

23- Sadeghi Gavgani S. and Zohrebandian M. 2014. A Cross-efficiency based ranking method for finding the most efficient DMU. Mathematical Problems in Engineering, 1-6.

24- Sefeedpari P., Rafiee Sh., Akram A., and Mousavi-Avval Sh. 2012. Application of fuzzy data envelopment analysis for ranking dairy farms in the view of energy efficiency. Journal of Animal Production Advances, 2(6):284-294.

25- Sexton T. R., Silkman R. H., and Hogan, A. J. 1986. Data Envelopment Analysis: Critique and extensions, in R. H Silkman (Ed.), Mesuring efficiency: An assessment of Data Envelopment Analysis, Jossey-Bass, San Francisco, 32: 73-105.

26- Watkins B. K., Heristovska T., Mazzanti C., Wilson Jr. and Schmidt L. 2014. Measurment of technical, allocative, economic and scale efficiency of rice production in Arkansas using data envelopmeant analysis. Journal of Agricultural and Applied Economics, 46 (1):89-106.

27- Yilmaz B., and Yurdusev M. A. 2011. Use of data envelopment analysis as a multi criteria decision tool: a case of irrigation management. Mathematical and Computational Applications, 16(3):669-679.

28- Zamanian GH. R., Shahabinejad V., and Yaghoubi M. 2013. Application of DEA and SFA on the measurement of agricultural technical efficiency in MENA countries. International Journal of Applied Operational Research, 3(2):43-51.