بررسی تأثیر پیش تیمار بذر با اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم تحت شرایط تنش خشکی

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 9، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 19، فروردین 1393، صفحه 162-170   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v6i1.35683

نویسندگان

مهدی نقی زاده^{* 1}؛ محمود غلامی توران پشتی²

¹دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

²دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

این آزمایش مزرعه ای با هدف بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم، رقم روشن، در شرایط تنش خشکی، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 91-1390، به صورت کرت های خرده شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. آبیاری (شاهد، قطع آبیاری بعد از گل دهی) و اسید سالیسیلیک (0، 1/0 و5/0 میلی مولار)، به ترتیب در کرت های اصلی و فرعی قرار گرفتند. بر اساس نتایج مشخص گردید که تنش خشکی باعث کاهش معنی دار محتوی نسبی آب (35%)، تعداد سنبله بارور در متر مربع (10%)، تعداد دانه در سنبله (25%)، وزن هزار دانه (30%)، عملکرد دانه (65%) و عملکرد بیولوژیک (40%) و نیز افزایش معنی دار نشت یونی (55%) و مقدار پرولین برگ پرچم (60%) گردید. در مقابل، اسید سالیسیلک بطور معنیداری افزایش محتوی نسبی آب، عملکرد دانه و اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک و پرولین برگ و نیز کاهش نشت یونی را به همراه داشت و این تأثیر در غلظت 5/0 میلی مولار اسید سالیسیلیک محسوس تر از 1/0 میلی مولاربود. بنابراین، به نظر میرسد که اسید سالیسیلیک میتواند با افزایش غلظت پرولین و کاهش نشت یونی برگ، مقاومت گندم را در برابر تنش خشکی افزایش دهد. بر اساس نتایج آزمایش حاضر میتوان نتیجه گرفت که پیش تیمار بذر با اسید سالیسلیک یک تکنیک آسان و با خطر پایین است که ممکن است به عنوان راه حلی برای بهبود تولید گندم در شرایط تنش خشکی استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

پرولین؛ نشت یونی؛ محتوی نسبی آب