تداخل سطوح روایی

جستارهای نوین ادبی

مقاله 1، دوره 47، شماره 1 - شماره پیاپی 184، خرداد 1393، صفحه 1-26   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v47i1.26099

نویسنده

سمیرا بامشکی^*

فردوسی مشهد

چکیده

از نظر تئوری سطوح روایی را می‌توان به سه سطح تقسیم کرد که درهم فرورفتنِ آن ها تداخل سطوح روایی (metalepsis) نامیده می‌شود. به عبارت دیگر، متالپسیس «هر نوع دخالت راوی یا راویت شنوی برون داستانی در سطح داستانی یا هر نوع دخالتِ شخصیت‌های سطح داستانی در دنیای راویت درونه‌ای یا بالعکس هر نوع دخالت شخصیّت‌های داستان درونه‌ای در سطح داستانی است». از این رو، در تمامی روایت‌هایی که دارای داستان درونه‌ای هستند، استعدادی بالقوه برای آمیختگی این سطوح وجود دارد. سؤالات این پژوهش عبارتند از این‌که: 1) تداخل سطوح روایی چیست وآیا این شیوه در داستان‌های پست‌مدرن وجود دارد یا ریشه در داستان گوییِ کلاسیک دارد؟ 2) کارکردها و تأثیرات استفاده از این شیوه در متون روایی چیست؟ 3) شیوه های تداخل سطوح روایی به چند نوع تقسیم می‌شود؟ در جستار حاضر تنها در پی تعریف و تبیین مبانی نظریِ این ابزار روایت‌شناسی هستیم.

کلیدواژه‌ها

تداخل سطوح روایی؛ روایت شناسی؛ داستان درونه‌ای