تعداد نشریات | 50 |
تعداد شمارهها | 1,874 |
تعداد مقالات | 19,720 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,091,826 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,646,566 |
تحلیل و اولویت بندی شاخص های زیست پذیری در روستاهای ارتقا یافته به شهر (مطالعۀ موردی: شهرستان دهگلان، شهر بلبان آباد) | ||
جغرافیاوتوسعه ناحیه ای | ||
مقاله 12، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 32، شهریور 1398، صفحه 333-356 اصل مقاله (331.56 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v17i1.80543 | ||
نویسندگان | ||
سعید کاردار1؛ حامد قادرمرزی2؛ افشین بهمنی* 3 | ||
1دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات | ||
2دانشگاه خوارزمی | ||
3دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
اهداف: تحقیق حاضر با هدف شناسایی مهمترین اولویت های زیست پذیری از دیدگاه ساکنان، تأثیر ارتقای روستا به شهر را در بهبود شاخصهای زیست پذیری مورد ارزیابی قرار می دهد. روش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با رویکرد کیفی بوده و نحوة گردآوری داده ها به دو شیوة اسنادی و میدانی است. جامعة آماری تحقیق، تعداد 1075 سرپرست خانوار شهر بلبان آباد و نمونة مورد مطالعه بر اساس فرمول کوکران 120 نفر می باشد. تحلیل داده ها به این صورت است که در ابتدا با بهره گیری از روش تحلیل محتوا (نظریة بنیانی) در نرم افزار MAXQDA، مفاهیم محوری و عناصر کلیدی زیست پذیری از دیدگاه ساکنان شناسایی شد، سپس با استفاده از تکنیک اهمیت- عملکرد (IPA) و ماتریس دو وجهی آن، اولویت های زیست پذیری، کیفیت درک شده توسط ساکنان و شکاف میانگین اهمیت- عملکرد شاخصهای زیست پذیری ارزیابی می شود. یافته ها/ نتایج: نتایج نشان می دهد که مهم ترین شاخص های زیست پذیری، مشتمل بر 17 مفهوم محوری است که در چارچوب چهار مقولة هسته ای زیرساختها، دسترسی، زیباسازی و امنیت جای می گیرند. ارزیابی سطح اهمیت- عملکرد شاخصهای زیست پذیری شهری نشان می دهد که بعد دسترسی با میانگین اختلاف 81/1- دارای پایین ترین سطح کیفیت زیستی بوده و بعد از آن، بعد امنیت با میانگین 70/1- قرار دارد. همچنین، میانگین کل شکاف زیست پذیری شهری 67/1- می باشد که موقعیت فاقد مطلوبیت را بر روی ماتریس نشان می دهد. نتیجه گیری: اگر چه توزیع فضایی امکانات و برقراری شبکة به هم پیوستة سکونتگاه های انسانی به واسطه سیاست هایی از جمله تبدیل روستا به شهر به لحاظ ماهیتی، مطلوب و پسندیده است، اما با ضعف در اجرا و عملیاتی نشدن اهداف و چشم اندازهای ترسیم شده، نه تنها این سیاست به ارتقای شاخصهای زیست پذیری منتهی نشده بلکه در برخی زمینه ها به ویژه از بعد جمعیتی، پیامدهای منفی در پی داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
زیست پذیری؛ تبدیل روستا به شهر؛ کیفیت زندگی؛ بلبان آباد؛ تکنیک IPA | ||
مراجع | ||
1. امیدی، ص؛ خاتوان آبادی، الف و ابراهیمی، م. ص. (1394). بررسی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی تبدیل روستا به شهر(مطالعة موردی: روستا- شهر حسن آباد، شهرستان اقلید). مطالعات برنامهریزی شهری، 3 (10)، 28-11.
2. امیرانتخابی، ش. (1394). پیامدهای تبدیل روستا به شهر در ناحیة فومنات. جغرافیا (فصلنامة علمی- پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران)، 3 (46)، 251-235.
3. ایمانی، ب؛ ضارب نیا، م و کانونی، ر. (1397). ارزیابی و تحلیل میزان زیستپذیری در بخش مرکزی مناطق کلان شهری (مطالعة موردی: منطقة 12 شهر تهران). جغرافیا و مطالعات محیطی، 7 (26)، 70-57.
4. آروین، م؛ فرهادی خواه، ح؛ پوراحمد، الف و منیری، الف. (1397). ارزیابی شاخصهای زیست پذیری شهری بر اساس ادراک ساکنان (نمونة موردی: شهر اهواز). دانش شهرسازی، 2 (3)، 17-1.
5. تمیمی، م؛ رحمانی، ب؛ مهدوی، م و سرور، ر. (1396). بررسی ایجاد شهر کوچک و تأثیر آن بر سکونتگاههای روستاهای حریم: مطالعة موردی شهر فردوسیه، بخش مرکزی شهرستان شهریار. روستا و توسعه، 20(4)، 71-49.
6. خراسانی، م. الف. (1397). تحلیل و ارزیابی تطبیقی دیدگاه ساکنان و مدیران محلی در رابطه با زیستپذیری روستاهای پیرامون شهری در شهرستان ورامین. جغرافیا و توسعه، 16(51)، 280-261.
7. خراسانی، م. الف؛ رضوانی، م. ر؛ مطیعی لنگرودی، س. ح و رفیعیان، م. (1391). سنجش و ارزیابی زیستپذیری روستاهای پیرامون شهری (مطالعة موردی: شهرستان ورامین). پژوهشهای روستایی، 4، 104-79.
8. راهب، غ. (1384). درنگی در مفهوم روستا. محیط شناسی، 33 (41)، 116-105.
9. رضوانی، م. ر؛ منصوریان، ح و احمدی، ف. (1389). ارتقای روستاها به شهر و نقش آن در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی(مطالعة موردی: شهرهای فیروزآباد و صاحب در استان های لرستان و کردستان). پژوهشهای روستایی، 1(11)، 65-33.
10. زیاری، ک؛ پوراحمد، الف؛ حاتمی نژاد، ح و باستین، ع. (1397). سنجش و ارزیابی اثرات حکمروایی خوب شهری بر زیست پذیری شهرها (مطالعة موردی: شهر بوشهر). پژوهش و برنامه ریزی شهری، 9 (34)، 18-1.
11. سجاسی قیداری، ح؛ صادقلو، ط و محمودی، ح. (1398)، رتبهبندی روستاها بر اساس شاخص های زیست پذیری (مطالعة موردی: دهستان نظام آباد شهرستان آزادشهر). پژوهشهای جغرافیای انسانی، 51 (1)، 144-129.
12. سلیمانی مهرنجانی، م؛ تولایی، س؛ رفیعیان، م؛ زنگانه، الف و خزایی نژاد، ف. (1395). زیست پذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخصها. پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، 4 (1)، 50-27.
13. شاطریان، م؛ صلاحی، گ؛ گنجی پور، م و اشنویی، الف. (1395). تبیین پیامدهای اجتماعی تبدیل نقاط روستایی به شهر(مطالعة موردی: شهرهای نیاسر، برزک، سفیدشهر و مشکات در ناحیة کاشان). فضای جغرافیایی، 16(55)، 63-45.
14. عنابستانی، ع. الف و صادقی، ف. (1393). بررسی عوامل مؤثر بر گرایش روستاییان به ادغام روستاها در یکدیگر و ایجاد شهرهای جدید (مطالعة موردی: روستاهای پیرامون شهر بناب). برنامة ریزی فضایی، 1 (12)، 42-25.
15. عیسی لو، ع. الف؛ بیات، م و بهرامی، ع. (1393). انگارة زیستپذیری رهیافتی نوین جهت ارتقای کیفیت زندگی در جوامع روستایی (مطالعة موردی: شهرستان قم، بخش کهک). مسکن و محیط روستا، 33 (146)، 120-107.
16. فراهانی، ح؛ بهمنی، الف و جبالی، ف. (1395). فرآیند تبدیل سکونتگاههای روستایی به شهر و اثرات آن بر کیفیت زندگی شهروندان (مطالعة موزدی: شهر بلبان آباد، شهرستان دهگلان). برنامه ریزی منطقهای، 6 (22)، 202-191.
17. گلابی، ب؛ بایزیدی، ق؛ طهماسبی، الف و سحابی، ج. (1397). کاوش عمیق معنای خانة بومی به روش پدیدارشناسی(مورد مطالعه: خانة روستایی منطقة موکریان ایران). پژوهشهای روستایی، 9 (4)، 661-649.
18. محمدی ده چشمه، م. (1391)، ناپایداری شهری در بومشهر ایرانی و آثار جمعیتی آن. فصلنامة معرفت فرهنگی اجتماعی، 91(4)، 20 -5.
19. محمدی ده چشمه، م؛ عبیات، م و عبیات، م.(1398). پیوندهای روستا- شهری، مبنای توسعة ناحیه ای(مورد: شهرستان اهواز). جغرافیا و توسعه، 17(54)، 74-51.
20. مطیعی لنگرودی، س. ح؛ فرجی سبکبار، ح و بهنامزاده، الف. (1395). تحلیل اثرات اقتصادی تبدیل روستاها به شهر، مورد: شهر محمودآباد در استان آذربایجان غربی. اقتصاد فضا و توسعة روستایی، 5 (17)، 167-153.
21. مولایی هشجین، ن؛ کریمیان، م؛ بلوچی، ع و مغدانی، الف. (1393)، ارزیابی نقش سیاست تبدیل سکونتگاههای روستایی به شهر در کیفیت زندگی ساکنان محلی (مورد شناسی: شهرهای بردخون و بنک، استان بوشهر). برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، 9(28)، 33-17.
22. مهاجرانی، ع. الف؛ حقیقتیان، م و یوسف نیا، م. (1395). بررسی تاثیر راهبرد تبدیل روستا به شهر بر سبک زندگی افراد در روستاهای نشتیفان، سلامی و جنگل در استان خراسان رضوی. راهبردهای توسعة روستایی، 3 (12)، 479-461.
23. Dajian, Z., & Rogers, P. P. (2006). 2010 World Expo and urban life quality in Shanghai in terms of sustainable development. Chinese Journal of Population Resources and Environment, 4(1), 15-22.
24. Howley, P., Scott, M., & Redmond, D. (2009). Sustainability versus livability: An investigation of neighbourhood satisfaction. Journal of Environmental Planning and Management, 52(6), 847-864.
25. Perogordo Madrid, D. (2007). The Silesia Megapolis. European Spatial Planning, 17(1), 23-33.
26. Puwen, K., (2008). Role of small centers and development, a case study: Indonesia, Cambon University.
27. Timmer, V., & Seymoar, N. K. (2005). The livable city: World urban forum 2006, Vancouver Working Group Discussion Paper. Western Economic Diversification Canada.
28. VanZerr, M., & Seskin, S. (2011). Recommendations Memo livability and quality of life indicators. Portland, Oregon: CH2M Hill. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 698 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 332 |