بررسی اثر نوع و روش کاربرد زیرشکن در دو سال متوالی بر آب مصرفی و افزایش کمی و کیفی محصول پنبه رقم ساحل

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 7، دوره 8، شماره 5 - شماره پیاپی 19، آذر و دی 1389، صفحه 792-803   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i5.8021

نویسندگان

شهرام نوروزیه^{* 1}؛ جواد رضایی²؛ قربان قربانی نصر آباد¹

¹موسسه تحقیقات پنبه کشور

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

چکیده
تراکم عملی است که در اثر یک نیروی خارجی بر خاک اعمال شده و در نتیجه آن حجم خلل و فرج درشت خاک کاهش یافته و جرم مخصوص ظاهری آن افزایش می یابد. مکانیزه شدن کشاورزی و افزایش تعداد تردد در مزارع تحت کشت از عوامل مهم ایجاد تراکم در خاک می باشند. تراکم از طریق کاهش نفوذپذیری خاک، کاهش درصد خاکدانه های پایدار، کاهش تخلخل خاک، سبب محدودیت هایی برای رشد ریشه، نفوذ آب و کاهش آب در خاک می شود که در نهایت سبب کاهش عملکرد خواهد شد. به منظور بررسی اثر زیرشکن با ساق C و L شکل بر میزان آب مصرفی و خصوصیات کمی و کیفی محصول پنبه رقم ساحل، آزمایشی به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان با بافت خاک لوم رسی سیلتی اجراء گردید. این تحقیق در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به صورت کرت های یکبار خرد شده انجام شد. دو روش اجرای عملیات خاک ورزی(در امتداد و عمود بر ردیف کشت) به عنوان کرت های اصلی و انواع مختلف زیرشکن با ساقL شکل، با ساق C شکل و گاوآهن برگرداندار به عنوان شاهد به کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. تیمارهای زیرشکن با ساق L و C شکل سبب کاهش معنی دار مقاومت فروروی گردید که این کاهش تراکم برای زیرشکن با ساق C شکل بیشتر بود. بررسی نتایج عملکرد تیمارهای مختلف نشان داد که هیچ یک از تیمارهای نوع زیرشکن، روش اجرای زیرشکن و اثر متقابل آنها در سال اول تأثیری بر عملکرد وش پنبه نداشتند. با این حال تداوم استفاده از زیرشکن در سال دوم اثرات معنی داری بر عملکرد پنبه داشت، به طوری که استفاده از زیرشکن با ساق C شکل به صورت عمود بر ردیف کشت بر سایر تیمارها برتری عملکرد داشت. علی رغم معنی دار نبودن افزایش عملکردها، از نظر اقتصادی این افزایش عملکرد، استفاده از زیرشکن را توجیه پذیر می نماید. خصوصیات کیفی الیاف تحت تأثیر معنی دار هیچ یک از تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند. بیشترین آب مصرفی در این تحقیق در سال اول و دوم آزمایش، متعلق به زیرشکن با ساق L شکل به ترتیب به میزان 5740 و 4163 متر مکعب در هکتار می باشد.

واژه های کلیدی: زیرشکن، مقاومت فروروی، عملکرد پنبه، آب مصرفی