تأثیر نیتروژن و تراکم کاشت روی برخی ویژگی های رشد، عملکرد و میزان اسانس در نعناع فلفلی (L. Mentha piperita)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 11، دوره 8، شماره 5 - شماره پیاپی 19، آذر و دی 1389، صفحه 824-836   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i5.8025

نویسندگان

زهرا ایزدی^{* 1}؛ گودرز احمدوند¹؛ محمود اثنی عشری¹؛ خسرو پیری²

¹دانشگاه بوعلی سینا

²دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف نیتروژن و تراکم کاشت بر رشد، عملکرد، مقدار اسانس برگ و عملکرد اسانس گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) آزمایشی در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا انجام گرفت. طرح آزمایشی مورد استفاده کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی طی دو چین و با سه تکرار بود. کرت های اصلی شامل مقادیر 100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بودند که نیمی از نیتروژن هر تیمار برای چین اول و نیم دیگر آن نیز برای چین دوم مصرف شد. کرت های فرعی نیز شامل تراکم کاشت در سه سطح 8، 12 و 16 بوته در متر مربع بودند. برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی شامل ارتفاع گیاه، تعداد گره و برگ در بوته، سطح برگ در بوته، عملکرد تر و خشک، میزان اسانس در برگ و عملکرد اسانس طی دو چین و همچنین روند تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در چین اول مورد ارزیابی واقع شدند. نتایج نشان داد که تیمار نیتروژن در هر دو چین تأثیر معنی داری بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده داشت، به طوری که بیشترین مقدار آن ها در چین اول با کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بدست آمد و در چین دوم مربوط به تیمار 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بود. علاوه بر این، تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در اثر افزایش مقدار نیتروژن افزایش یافت. تراکم کاشت نیز در چین اول تأثیر معنی داری بر ارتفاع ساقه، تعداد گره، تعداد برگ و سطح برگ در بوته، درصد اسانس برگ و عملکرد اسانس داشت و در چین دوم تأثیر آن بر تعداد و سطح برگ در بوته معنی دار شد.

واژه های کلیدی: نعناع فلفلی، نیتروژن، تراکم کاشت، عملکرد، شاخص رشد، اسانس