تأثیر کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی فسفاته و روی بر عملکرد و جذب عناصر غذایی در دو رقم لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 9، دوره 9، شماره 2، دی 1397، صفحه 126-138   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v9i2.58254

نویسنده

محمود محمدی^*

بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران

چکیده

به منظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی فسفاته و روی بر برداشت عناصر غذایی توسط لوبیا، آزمایشی مزرعه­ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال اجرا شد. عوامل آزمایش شامل دو رقم لوبیاچیتی (تلاش و صدری)، چهار سطح فسفر (P₀: شاهد، P₁: مصرف 100کیلوگرم در هکتار سوپر­فسفات تریپل، P₂: مصرف کود زیستی فسفاتی و 50کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل، P₃: کود زیستی فسفاتی) و سه سطح روی (Zn₀: شاهد، Zn₁: مصرف50کیلوگرم در هکتار سولفات روی،Zn₂ : کود زیستی روی) بود. کود زیستی فسفاتی شامل تلقیح با قارچ­های میکوریزی Clariodeoglumus etunicatum ، Rhizophagus intraradices و Funneliformiss mosseae و باکتری Azetobacter و تیمار زیستی روی تلقیح با باکتری‌های Pseudomonas بود. صفات مورد بررسی در این آزمایش عملکرد دانه، غلظت و برداشت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، روی، منگنز و مس بود. نتایج نشان داد بیشترین مقادیر عملکرد، غلظت و برداشت عناصر غذایی از رقم صدری مشاهده شد. تیمار P₂ باعث افزایش 8/21، 39، 98، 59، 32، 57، 5/44 و 28درصدی عملکرد و برداشت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، روی، منگنز و مس نسبت به شاهد شد. حداکثر میزان عملکرد دانه، غلظت نیتروژن، پتاسیم و روی به ترتیب به میزان 3404کیلوگرم در هکتار، 93/3، 25/2درصد و 41/31میلی­گرم در کیلوگرم از تیمار Zn₁ به‌دست آمد. در خصوص اثر متقابل معنی­دار، بیشترین میزان عملکرد دانه، غلظت نیتروژن، روی و مس به­ترتیب به میزان 3656کیلوگرم درهکتار، 1/4درصد، 57/36 و 6/21میلی­گرم در کیلوگرم از تیمارP₂Zn₁  به­دست آمد. کودهای زیستی مورد استفاده علاوه بر کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفری باعث افزایش برداشت عناصر غذایی و تولید بذور غنی از عناصر غذایی مورد مطالعه شدند.

کلیدواژه‌ها

Azotobacter؛ عملکرد؛ فسفر؛ میکوریزا

مراجع

1. Abbas-Zadeh, P., Savaghebi, G.R., Asadi-Rahmani, H., Rejali, F., FarahBakhsh, M., Motashare-Zaade, B., and Omidvari, M. 2012. The effect of Pseudomonas fluorescent on increasing of zinc compounds dissolution and improve its uptake by bean (Phaseolus vulgaris). Irannian Journal of Soil Research 26(20): 195-205. (In Persian).
2. Ahmad, F., Ahmad, I., and Khan, M.S. 2006. Screening of free-living rhizospheric bacteria for their multiple plant growth promoting activities. Journal of Microbialogy Research 36:1-9.
3. Al-Karaki, G.N., and Clark, R.B. 1998. Growth, mineral acquisition and water use by mycorrhizal wheat grown under water stress. Journal of Plant Nutrition 21: 263-276.
4. Artusson, V., Finlay, R.D., and Jansson, J.K. 2006. Interaction between arbuscular mycorrhizal fungi and bacteria and their potential for stimulating plant growth. Journal of Environment Microbiology 8: 1-
5. Azarmi, F., Malakouti, M.J., Khavazi, K., and Saghafi, K. 2015. The effect of co application of Pseudomonas floorescense and Phosphate fertilizer on yield, phosphorus and micronutrient uptake in canola. 2015. Irannian Journal of Soil Biology 3(1): 21-30. (In Persian).
6. Amirabadi, M., Rejali, F., Ardakani, M., and Borji, M. 2009.The effect of using Azetobacter inoculant and mycorrhizae fungi on uptake of some mineral nutrients in different levels of phosphorus in corn (Zea mays var 704). Journal of Soil Research 23(1): 107-115. (In Persian).
7. Bagheri, A., Mahmoudi, A.A., and Ghezeli, F. 2001. Common Beans, Research for Crop I Jahade Daneshgahi Mashhad Publication, Mashhad, 556 p.
8. Basiri, A. 1991. Statistical Designs in Agricultural S Shiraz University Publication. 596 pages.
9. Behl, R.K., Narula, N., Vasudeva, M., Sato, A., Shinano, T., and Osaki, M. 2006. Harnessing wheat genotype x Azotobacter strain interactions for sustainable wheat production in semi-arid tropics. Journal of Tropics 15 (1): 123-133.
10. Bhat, M.I., Bangroo, S.A., Tahir, A., Yadav, S.R.S., and Aziz, M.A. 2011. Combined effects of rhizobium and vesicular arbuscular fungi on green gram (Vigna radiata Wilczek) under temperate conditions. Journal of Research Agriculture Science 2(1): 17-20.
11. Chen, X., Chunhua, W.U., Jianjun, T., and Shuijin, H. 2005. Arbuscular mycorrhiza enhances metal lead uptake and growth of host plant under a sand culture experiment. Journal of Chemospher 60: 665-671.
12. David, D., Gerald, N., Carolyn, R., and Paul, R.H. 2007. Inoculation with Arbuscular mycorrhizal fungi increases the yield of potatoes in a high P soil. Journal of Biological Agriculture and Horticulture 25: 67-78.
13. Emami, A. 1996. Plant Analysis M Soil and Water Research Institute. First Volume Technical Bulletin No.982. (In Persian).
14. Fageria, N.K., and Santos, A.B. 2008. Yield physiology of dry bean. Journal of Plant Nutrition 31: 983: 1004.
15. Kaya, M., Küçükyumuk, Z., and Erdal, I. 2009. Phytase activity, phytic acid, zinc, phosphorus and protein contents in different chickpea genotypes in relation to nitrogen and zinc fertilization. African Journal of Biotechnology 8: 4508-4513.
16. Khan, M.S., Zaidi, A., and Wani, P.A. 2009. Role of phosphate solubilizing microorganisms in sustainable agriculture. A review, Journal of Agriculture Sustainable Development. 27: 29-43.
17. Kothari, S.K., Marschner, H., and Romheld, V. 1991. Contribution of the VA mycorrhizalhyphae in acquisition of phosphorus and zinc by maize grown in a calcareous soil. Journal of Plant and Soil 131: 177-
18. Lisette, J., Xavier, C., and Germida, J.J. 2003. Selective interactions between arbuscular mycorrhizal fungi and Rhizobium leguminosarum bv, Viceae enhance pea yield and nutrition. Journal of Biology and Fertility of Soils 37: 261-267.
19. Liu, A., Hamel, C., Hamilton, R.I., Ma, B.L., and Smith, D.L. 2000. Acquisition of Cu, Zn, Mn, and Fe by mycorrhizal maize (Zea Mays) grown in soil at different P and micronutrient levels. Mycorrhiza Journal 9: 331-336.
20. Mader, P., Kaiser, F., Adholeya, A., Singh, R., Uppal, H.S., Sharma, A.K., Srivastava, R., Sahai, V., Aragno, M., Wiemken, A., Johri, B.N., and Fried, P.M. 2011. Inoculation of root microorganisms for sustainable wheat rice and wheat black gram rotations in India. Journal of Soil Biology and Biochemistry 43: 609-619
21. Malakouti, M. 2014. Recommendations for Optimal Fertilizer Use in Agricultural Crops of Iran: Determination of Amount, Type and Time of Fertilizer Application for the Purpose of Achieving Self-Sufficiency, Food Security, Sustainable Agriculture and Increasing Farmers’ I Mobaleghan Publication, Tehran, 330 p.
22. Malviya, M.K., Sharma, A., Pandey, A., Rinu, K., Sati, P., and Palni, L.M.S. 2012. Bacillus subtilis NRRL B-30408: A potential inoculant for crops grown under rainfed conditions in the mountains. Journal of Soil Science and Plant Nutrition 12(4): 811-824.
23. Marschner,, and Dell, B. 1994. Nutrient uptake in mycorrhizal symbiosis. Journal of Plant and Soil 159: 89-102.
24. Mengel, K., and Kirkby, E.A. 1993. Principles of Plant N Translated by A.A. Salardini and M.Mojtahedi. Tehran University Publication, No: 1842, Second Edition, 436 pages.
25. Mohammadi, M. 1986. Report of Soil Science of Chaharmahal-Va-Bakhtiari (Shahrekord and Brojen regions). Soil and Water Research. Technical Publication No 696. 239 pages.
26. Moragan, J.T., and Grafton, K. 2003. Plant zinc and the zinc-efficiency trait in navy bean. Journal of Plant Nutrition 26: 1649-
27. Motashare-Zadeh, B., and Savaghebi, G.h.R. 2012. The effect of balanced fertilization on nutrients, concentration and phytic acid to zinc molar ratio in Iranian red bean (Phaseolus vulgaris) cultivars at different stages of seed development. Iranian Journal of Soil Science and Technology. Greenhouse Culture 3(9): 73-84. (In Persian With English Summery).
28. Parvizi, K.h., Dashti, F., Esna Ashari, M., Rejali, F., and Chayichi, M. 2013. The effect of two spices of arbuscular mycorrhizae ( etunicatum and G. mosseae) on nutrient uptake and mini tubers production in potato tissue culture plantlets. Journal of Soil Biology 1: 61-69. (In Persian).
29. Rudresh, D.L., Shivaprakash, M.K., and Prasad, R.D. 2005. Effect of combined application of Rhizobium, phosphate solubilizing bacterium and Trichoderma On growth, nutrient uptake and yield of chickpea (Cicer arietinum L.). Journal of Applied Soil Ecology 28: 139-146.
30. Sarathambalm, C., Thangaraju, M., Paulraj, C., and Gomathy, M. 2010. Assessing the Zinc solubilization ability of Gluconacetobacter diazotrophicus in maize rhizosphere using 65labelled Zn compounds. Indian Journal of Microbiology 50(1): 103-109.
31. Scheublin, T.R., and Heijden, G.A. 2006. Arbuscular mycorrhizal fungi colonize nonfixing root nodules of several legume species. Journal of New Phytologist 172: 732-738.
32. Smith, S.E., Facelli, E., Pope, S., and Smith, F.A 2010 Plant performance in stressful environments: interpreting new and established knowledge of the roles of arbuscular mycorrhizas. Journal of Plant and Soil 326:3-20
33. Subramanian, K.S., Tenshia, V., Jayalakhshmi, K., and Ramachandran, V. 2009. Role of arbuscular mycorrhizal fungus (Glomus intraradices)-(fungus aided) in zinc nutrition of maize. Journal of Agriculture Biotechnology Sustainable Development 1: 29-38.
34. Turk, M.A., Assaf, T.A., Hameed, K.M., and Tawaha, A.M. 2006. Significance of Mycorrhizae. Journal of World Agricalture Science 2: 16-20.
35. Vessey, J.K. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizers. Journal of Plant and Soil 255: 571-
36. Wu, S.C., Cao, Z.H., Li, Z.G., Cheung, K.C., andWong, M.H. 2005. Effects of biofertilizercontaining N-fixer, P and K solubilizers andArbusclar mycorrhizal fungi on maize growth: agreenhouse trial. Journal of Soil Science 125: 155-
37. Yaseen, T., Burni, T., and Hussain, F. 2012. Effect of Arbuscular Mycorrhizal inoculation on nutrient uptake, growth and Productivity of chickpea (Cicer arietinum) varieties. Journal of Agronomy and Plant Production 3 (9): 334-345.
38. Zaidi, A., Khan, M.S., and Amil, M. 2004. Bioassociative effect of rhizospheric microorganisms on growth, yield and nutrient uptake of greengram. Journal of Plant Nutrition 27: 599-610.