تأثیر میزان و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد و اجزاء عملکرد برنج هیبرید بهار

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 13، دوره 8، شماره 5 - شماره پیاپی 19، آذر و دی 1389، صفحه 845-854   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i5.8027

نویسندگان

مجید نحوی^{* 1}؛ شهریار بابازاده²؛ حسین صبوری³

¹موسسه تحقیقات برنج کشور

²موسسه تحقیقات برنج

³مجتمع آموزش عالی گنبد کاووس

چکیده

چکیده
به منظور دستیابی به مناسبترین مقدار و زمان تقسیط کود نیتروژنه براساس مراحل فنولوژیکی بهار1 آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مؤسسه تحقیقات برنج کشور در سالهای 1385 و 1386 اجراء گردید. فاکتورهای آزمایش شامل کود نیتروژنه در 3 سطح (90، 120 و150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و زمان های تقسیط نیتروژن در 6 سطح (T1: استفاده از رنگ شماره 4 دیاگرام رنگ برگ در طول دوره رشد، T2: یک سوم کود پایه + یک سوم مرحله جوانه اولیه در خوشه+ یک سوم مرحله آبستنی، T3: یک سوم کود پایه + یک سوم در مرحله اولیه پنجه‌زنی+ یک سوم مرحله جوانه اولیه در خوشه درساقه، T4 : یک دوم کود پایه + یک چهارم مرحله اولیه پنجه‌زنی + یک چهارم مرحله آبستنی، T5 : یک سوم کود پایه + یک سوم مرحله اولیه پنجه‌زنی + یک سوم مرحله آبستنی و T6: دو سوم کود پایه + یک سوم مرحله جوانه اولیه در خوشه) به همراه یک پلات شاهد در هر تکرار بود. نتایج تجزیه واریانس ساده در سال اول و دوم نشان داد که زمان های تقسیط نیتروژن بر صفات مختلف در سال اول مؤثر بود. همچنین مقایسه میانگین داده های آزمایش حاکی از تأثیر تیمار زمان های تقسیط نیتروژن بر روی صفات مختلف می باشد. تیمار پنجم با 373/8 و 920/7 تن در هکتار عملکرد دانه بالاتری را به ترتیب در سال های اول و دوم بخود اختصاص دادند. مقایسه میانگین اثر متقابل زمان های تقسیط نیتروژن و مصرف مقادیر نیتروژن نشان داد که سطح دوم مصرف کود نیتروژنه در تیمار پنجم زمان های تقسیط نیتروژن از نظر عملکرد با760/8 تن در هکتار بهترین شرایط را داشته است. تجزیه مرکب داده ها نشان داد که تاثیر زمان های تقسیط نیتروژن بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد در سطح احتمال 5 درصد معنی دار است. مقایسه میانگین مرکب نیز نشان داد که تیمار پنجم تقسیط (یک سوم کود پایه + یک سوم مرحله اولیه پنجه‌زنی + یک سوم مرحله آبستنی) با 925/7 تن در هکتار و سطح دوم کود مصرفی (120 کیلوگرم نیتروژن خالص) با 514/7 تن در هکتار بالاترین عملکرد را موجب خواهند شد. بنا بر نتایج حاصله می توان مقدار120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار را با شیوه تقسیط یک سوم کود پایه + یک سوم مرحله اولیه پنجه‌زنی + یک سوم مرحله آبستنی، را به عنوان مناسب ترین روش جهت مصرف کود نیتروژنه در برنج هیبرید رقم بهار1 بکار برد.

واژه های کلیدی: برنج هیبرید، دیاگرام رنگ برگ، کود نیتروژنه