بررسی اثر متقابل قارچ مایکوریزاییGlomus fasciculatum وPseudomonas fluorescens درکنترل بیماری پوسیدگی معمولی ریشه گندم دراثر Bipolaris sorokiniana

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 1، دوره 27، شماره 2 - شماره پیاپی 23، تیر 1392، صفحه 142-148   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v27i2.23953

نویسندگان

سیده گلثومه هاشمی علیزاده^* ؛ حمید روحانی؛ سعید طریقی

چکیده

پوسیدگی ریشه و طوقه گندم در اثر(Sacc in Sorok) Shoemaker Bipolaris sorokiniana از جمله بیماری های مهم گندم با پراکندگی وسیع در سطح دنیا و در ایران می باشد. کنترل بیولوژیک Bipolaris sorokiniana میتواند روش موثری برای کنترل این بیماری باشد. به این منظور اثر بیوکنترلی دو عامل: قارچ مایکوریزایی Glomus fasciculatum، SH4 Pseudomonas fluorescens و مخلوط این دو در آزمایشی با آرایش فاکتوریل و طرح کاملا تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا 7 بذر گندم رقم چمران در گلدان های 200 گرمی حاوی پرلیت که به نیمی از آن ها قارچ مایکوریزایی G. fasciculatumاضافه شده بود و نیمی دیگر بدون قارچ مایکوریزایی بودند کاشته شد، و بوسیله محلول غذائی هوگلند آبیاری گردیدند. 35 روز بعد، بوته ها به گلدان های یک کیلوگرمی حاوی خاک اتوکلاو شده انتقال یافتند. خاک این گلدان ها بر اساس نوع تیمارشان بوسیله عامل بیماری B. sorokiniana ، P.fluorescens و یا هر دو با هم مایه زنی شدند. تعدادی از آن ها نیز بدون مایه زنی بعنوان شاهد نگهداری گردیدند، گلدان ها بطور معمول آبیاری شدند. 5 هفته بعد بوته ها از خاک خارج و پس از شستن دقیق ریشه آن ها، ایندکس بیماری، وزن تر ریشه و وزن قسمت های هوایی بوته ها اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که شدت بیماری در بوته هایی که بوسیله قارچ مایکوریزایی G.fasciculatum، P.fluorescens و مخلوط این دو مایه زنی شده بودند، به ترتیب 43 ،75/50 و 75/78 درصد نسبت به تیمارهایی که فاقد قارچ مایکوریزایی و باکتری سودوموناس بودند کاهش یافته است. نتایج قابل مقایسه ای نیز در مورد اثر عوامل ذکر شده روی وزن تر ریشه و وزن قسمت های هوایی بوته های مایه زنی شده و مایه زنی نشده بوسیله عامل بیماری بدست آمد. به این معنی که قارچ مایکوریزایی، باکتری سودوموناس و مخلوط این دو نه تنها باعث کاهش شدت بیماری گردیدند بلکه باعث افزایش وزن بوته های سالم و همچنین بوته های آلوده نیز گردیدند. این افزایش در تیمارهایی که بوسیله مخلوط باکتری سودوموناس و قارچ مایکوریزایی مایه زنی شده بودند، به طور معنی داری بیشتر از تیمارهایی بود که به تنهایی توسط هر یک از عوامل ذکر شده مایه زنی شده بودند.

کلیدواژه‌ها

پوسیدگی معمولی ریشه، کنترل بیولوژیک، گندم، Mycorrhiza؛ Pseudomonas