نماتدهای انگل گیاهی مزارع لوبیا در استان مرکزی

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 12، دوره 9، شماره 2، خرداد 1397، صفحه 166-177   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v9i2.57118

نویسندگان

مریم حاتم آبادی فراهانی^{* 1}؛ زهرا تنها معافی²

¹مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

²موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

چکیده

نماتدهای انگل گیاهی یکی از عوامل خسارت‌زا به حبوبات از جمله لوبیا محسوب شده و باعث کاهش میزان تولید می­شوند. با توجه به سطح زیرکشت بالای لوبیا در استان مرکزی، تحقیقی جهت بررسی و شناسایی نماتدهای انگل گیاهی مزارع لوبیای استان انجام شد. بدین منظور در سال­های 91 و 92 طی فصل رشد گیاه (اوایل تیرماه تا پایان شهریورماه) تعداد 174نمونه خاک و ریشه از مزارع لوبیا در شهرستان­های خمین، شازند و اراک جمع‎آوری شد. شناسایی گونه­ها بر اساس مشخصات مورفولوژی و مورفومتری نماتد­ها انجام گرفت. در این بررسی22گونه نماتد از 18جنس متعلق به زیرراسته Tylenchina فوق بالا خانواده Tylenchomorpha شناسایی گردید. در بین نماتدهای شناسایی‌شده، از جنس Ditylenchus گونه‌های D. destructor و D. kheiri، Aphelenchoides spp. و از خانواده Pratylenchidae گونه‌های Pratylenchus neglectus ، ‌Pratylenchoidesritteri و Zygotylenchus guevarai جدا شد که از بین گونه­های شناسایی‌شده سه گونه اخیر به ترتیب با داشتن 100، 95 و 58درصد فراوانی، رایج­ترین نماتدهای انگل گیاهی در مزارع لوبیای استان مرکزی بودند. نماتدهای زیرخانواده Merliniinae و خانواده Hoplolaimidae به ترتیب با فراوانی 56 و 39 درصد تنها در مزارع شهرستان خمین و شازند یافت شدند. از بین نماتدهای سیستی علاوه بر گونه Heterodera filipjevi که در مزارع لوبیا در تناوب با گندم یافت شد، گونه Heterodera goettingiana در یک مزرعه لوبیا در قاسم‌آباد اراک شناسایی شد.

کلیدواژه‌ها

استان مرکزی؛ لوبیا؛ مناطق انتشار؛ نماتد

مراجع

1. Abawi, G.S., Crosier, D.C., and Cobb, A.C. 1985. Root rot of snap beans in NewYork. NewYork Food and Life Sciences Bulletin 110: 1-7.

2. Ahmadi, S., Mahdikhani Moghaddam, E., and Baghaee Ravari, S. 2014. Identification of plant parasitic nematode collected from pulse fields in Northern Khorasan province. Iranian journal of Pulses Research 5(2): 111-118. (In Persian with English Summary).

3. Ahmadian Yazdi, A., and Zohoor Paralak, E. 2007. Survey of root knot nematodes of legume fields in Khorasan provinces (Abstract). In: Abstract Book of the 2nd National Pulse Crops Symposium of Iran, Tehran, p: 250. (In Persian).

4. Azizi, K., and Karegar, A. 2014. Plant parasitic nematodes of legume fields and their distribution in Lorestan province, Iran. Iranian Journal of Plant Pathology 50(3): 219-235. (In Persian with English Summary).

5. Back, M.A., Haydock, P.P.J., and Jenkinson, P. 2002. Disease complexes involving plant parasitic nematodes and soilborne pathogens. Plant Pathology 51: 683-697.

6. Bafokuzara, N.D. 1996. Incidence of different nematodes on vegetable and fruit crops and preliminary assessment of yield loss due to Meloidogyne species in Uganda. Nematologia Brasileira 20(1): 32-43.

7. Barooti, S., Kheiri, A., Tanha-Maafi, Z., and Norozi, R. 2000. Study on plant parasitic nematode fauna in Lorestan province (Abstract). In: Abstract Book of the 14th Iranian Plant Protection Congress, Isfahan, Iran, p: 188. (In Persian with English Summary).

8. Barooti, S., Tanha-Maafi, Z., Kheiri, A., and Golmohammad Zadeh Khiabani, N. 2002. Plant parasitic nematodes fauna from south of Baloochestan area in Iran (Abstract). In: Abstract Book of the 15th Iranian Plant Protection Congress, Kermanshah, Iran, p: 304. (In Persian with English Summary).

9. Coolen, W.A., and D′herde, J. 1972. A Method for the Quantitative Extraction of Nematodes from Plant Tissue. State Agricultural Research Center. Ghent, Belgium.

10. De Grisse, A.T. 1969. Redescription ou modification de quelques techniques utiliseesdans L’etude des Nematodes Phytoparasitaires. Meded. Rijksfaculteit der Landbouwe-tenschappen Gent 34: 351-369.

11. Di Vito, M., Greco, N., Halila, H.M., Mabsoute, L., Labdi, M., and Beniwal, S.P.S. 1994. Nematodes of cool-season food legumes in North Africa. Nematologia Mediterranea 22: 3-10.

12. Elliott, A.P. 1980. Ecology of Pratylenchus penetrans ssociated with navy beans (Phaseolus vulgaris L.). Ph.D. Dissertation, Department of Entomology, Michigan State University.

13. Elliott, A.P., and Bird, G.W. 1985. Phathogenicity of Pratylenchus penetrans to navybean (Phaseolus vulgaris L.). Journal of Nematology 17(2): 81-85.

14. Fenwick, D.W. 1940. Methods for the recovery and counting of cysts of Heterodera schachtii from soil. Journal of Helminthology18: 155-172.

15. Franc, G.D., Beaupre, C.M.S., Gray, F.A., and Hall, R.D. 1996. Nematode angular leaf spot of dry bean in Wyoming. Plant Disease 80: 476-477.

16. Ghayedi, S. 2011. Identification of plant parasitic nematodes of bean in Boyer Ahmad region. M.Sc. Thesis. University of Yasouj, Iran. (In Persian with English Summary).

17. Greco, N., and Di Vito, M. 1994. Nematodes of food legumes in the Mediterranean Basin. Eppo Bulletin 24: 393-398.

18. Greco, N., Di Vito, M., and Saxena, M.C. 1992. Plant parasitic nematodes of cool seasonfood legumes in Syria. Nematologia Mediterranea 20: 37-46.

19. Hutton, D.G., Wilkinson, R.E., and Mai, W.F. 1973. Effect of two plant parasitic nematodes on Fusarium root rot of beans. Phytopathology 63(6): 749-751.

20. Jenkins, W.R. 1964. A rapid centrifugal-flotation technique for separating nematodes from soil. Plant Diseases 48: 692.

21. Kimenju, J.W., Karanja, N.K., and Macharia, I. 1999. Plant parasitic nematodes associated with common bean in Kenya and the effect of Meloidogyne infection on bean nodulation. African Crop Science Journal 7(4): 503-510.

22. Mc Sorley, R. 1979. Damage to snap beans as a function of population gradients of Meloidogyne incognita in the field. Journal of Nematology 11: 308. (Abstract).

23. Mc Sorley, R. 1980. Effect of Rotylenchulus reniformis on snap bean and methods for control by oxamyl. Nematropica 10(2): 89-95.

24. Ministry of Agriculture Jihad. 2015. Agricultural Statistics, Crop Year 2011-2012. Available at website http://www.maj.ir/Portal/File/ShowFile.aspx? (In Persian).

25. Rhoades, H.L. 1964. Effect of Crotalaria spectabilis and Sesbania exaltata on plant nematode populations and subsequent yield of snap beans and cabbage. Proceedings of the Florida State Horticultural Society 77: 233-237.

26. Rhoades, H.L. 1974. Comparison of two methods of applying granular nematicides for control of sting nematodes on snap beans, sweet corn and field corn. Soil Crop Science Society Florida Proceedings 33: 77-80.

27. Sasser, J.N., and Freckman, D.W. 1987. A World Perspective on Nematology: The Role of the Society. p. 7-14. In: J.A. Veech and D.W. Dickson (Eds.). Vistas on Nematology. Society of Nematologists, Hyattsville, Maryland. 509p.

28. Schwartz, H.F., Gent, D.H., Franc, G.D., and Harveson, R.M. 2007. Dry Bean Root Knotnematode. High Plant IPM Guide, University of Wyoming.

29. Sharma, R., and Sharma, S.B. 2002. Nematode Diseases of Pulses and their Control. In: M. Mashkoor Alam and N.Sharma (Eds.). Nematode Control in Crops. IBDC Publishing, India, p. 95-117.

30. Sikora, E.J., Kemble, J.M., and Bauske, E.M. 2004. Plant disease notes: Root knot nematode on snap and lima beans. Alabama Cooperative Extension System. Available at website www.aces.edu/pubs/docs/A/ANR-1010

31. Tanha-Maafi, Z., Ebrahimi, N., Mazdasht, G., Ghalandar, M., Mohammadi Pour, M., Ghasemi, M.T., and Nourafkan, M. 2008. Identification and population density of cereal cyst nematodes and root lesion nematodes in north west, west and central provinces in Iran (Abstract). In: Abstract Book of the 18th Iranian Plant Protection Congress, Hamadan, Iran, p. 590. (In Persian with English Summary).

32. Tanha-Maafi, Z., Sturhan, D., Kheiri, A., Geraert, E., Subbotin, S.A., and Moens, M. 2004. Morphology of some cyst-forming nematodes from Iran. Russian Journal of Nematology 12: 59-78.

33. Waddill, V.H., Mc Sorley, R., and Pohronezny, K. 1981. Field monitoring: basis forintegrated management of pests on snap beans. Journal of Tropical Agriculture 58: 157-169.

34. Yazdi Samadi, B., and Abdmishani, S. 2001. Breeding Field Crops. Tehran University Press, 283p. (In Persian).