Intensional-critical Analysis of the Place of Religion in Criminal Legislation and Proceedings from the Viewpoint of the Relation between Jurisprudence and Law

فقه و اصول

Article 8, Volume 52, Issue 2 - Serial Number 121, August 2020, Pages 163-180   

Document Type: Research Article

DOI: 10.22067/jfu.v52i2.73904

Authors

Amir Vatani¹; Ahmad Bagheri²; Mahdi Shaabani^{* 3}

¹Assistant Professor, Kharazmi University

²Professor, University of Tehran

³Ph.D. Graduate of Jurisprudence and Criminal Law, Kharazmi University

Abstract

The criminal legislation, more than any other branch of law, requires respecting principles that are consistent with sources of legislation. The connection between Islamic law and legislation and proceedings, especially in the criminal field, is also a long-standing debate which has experienced certain changes in the new legal transformation. In the present study, the extent to which the legislator adheres, in the Islamic Criminal Code, to one of the most important principles applicable in the criminal field, i.e. nulla crimen sine lege in two instances of abetting (the subject of article 127 of the aforementioned Code) and Hadd Crimes (the subject of article 220 of the same Code) will be assessed. The authors have critically analyzed two examples of such changes in the form of conflict assessment of articles 127 and 220 of the Islamic Criminal Code passed on 21/4/2013 with principles 36 and 169 of the Iranian Constitution and the nulla crimen sine lege rule. The outcome of this research also provides a general moderate approach to the question of whether religion is a source of criminal legislation and it seems that it has the capability to make legislation interact, in some way, with the legislative principles and the religious culture of the Iranian society and is able to slow down or stop the acceleration of confusion in the Iranian criminal legislation and finally, religion in positive criminal law, is a source of legislation and may not be a direct source of rendering judgment.

Keywords

Sharia; legislation; Criminal Procedure; Hudud; Accessory to crimes

References

آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الأصول، قم، مؤسّسه آل البیت علیهم‌السلام، چاپ اول، 1409 ق.

اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، چاپ سی‌وسوم (ویراست دوم)، تهران، میزان، 1392.

انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائد الأصول، قم، موسسه النشر الاسلامی، چاپ پنجم، 1416 ق.

ایروانی، باقر، الحلقة الثانیة فی أصلوبها الثانی، تهران، قلم، 2007 م.

بشیریه، تهمورث، «پاسداشت حقوق اساسی در پرتو تعامل اصول 36 و 167 قانون اساسی»، مجلّه حقوقی دادگستری، شماره 62 و 63، تهران، 1387.

جعفری هرندی، «اضطرار اجتماعی یا احکام مترتب بر جامعه مضطر»، فصلنامه فقه و مبانی حقوق، سال چهارم، شماره 12، تهران، 1387.

حکیم، محمدتقی، الأصول العامّة فی الفقه المقارن، چاپ دوم، قم، مجمع جهانی اهل‌بیت، 1418 ق.

خوئی، ابوالقاسم، مبانی تکملة المنهاج، جلد 41 موسوعة الإمام الخوئی، چاپ اول، قم، مؤسّسة إحیاء آثار الإمام الخوئی، 1422 ق.

سبزواری، عبدالأعلی، تهذیب الأصول، چاپ دوم، قم، مؤسّسة المنار، 1417 ق.

شعبانی، مهدی ـ محبان، مسعود، «شمار جرائم حدی در حقوق کیفری امامیه؛ علل تکثر آراء و ضرورت احصاء»، فقه و اصول، شماره 107، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، زمستان 1395.

شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسّسة المعارف الإسلامیّة، چاپ اول، 1413 ق.

صدر، محمدباقر، بحوث فی علم الأصول، چاپ اول، بیروت، الدار الإسلامیّة، 1417 ق.

عسکری، مرتضی، معالم المدرستین، بیروت، مؤسسه النعمان، 1410 ق.

علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1413 ق.

قانون احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوّب 15/02/1383

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوّب 24/10/1385

قانون آیین دادرسی کیفری مصوّب 04/12/1392

قانون مجازات اسلامی مصوّب 01/02/1392

قانون مجازات اسلامی مصوّب 08/05/1370

کاتوزیان، امیرناصر، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران، میزان، چاپ شانزدهم، 1386.

گلپایگانی، لطف اله، الأحکام الشرعیة ثابتة لا تتغیّر، قم، دارالقرآن الکریم، چاپ اول، 1412 ق.

گلدوزیان، ایرج، محشّای قانون مجازات اسلامی، چاپ اول، تهران، مجد، 1392.

محقق داماد، مصطفی، قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ دوازدهم، 1406 ق.

مرتضی، جعفر، الصحیح من سیرة النبی الأعظم، بیروت، دارالهدی، چاپ چهارم، 1415 ق.

مظفّر، محمدرضا، أصول الفقه، قم، موسسه النشر الاسلامی، چاپ پنجم، 1430 ق.

مکارم شیرازی، ناصر، أنوار الأصول، قم، مدرسة الأمام علی بن أبی‌طالب (ع)، چاپ دوم، 1428 ق.

منصورآبادی، عبّاس، تقریرات حقوق جزای عمومی (1) ، شیراز، دانشگاه شیراز، 1385.

موسوی اردبیلی، عبدالکریم، فقه الحدود و التعزیرات، قم، مؤسّسة النشر لجامعة المفید، چاپ دوم، 1427 ق.

ناصری، حسین، «درآمدی بر ارتباط فقه و حقوق»، مطالعات اسلامی (ویژه فقه و حقوق)، شماره 64، مشهد،1383.

نجفی توانا، علی ـ مصطفی‌زاده، فهیم، «جرم‌انگاری در نظام کیفری جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره 8، 1392.

هاشمی، حسین، «بررسی تعارض اصل 167 قانون اساسی با اصل قانونی بودن جرائم و مجازات‌ها»، نامه مفید، شماره 26، قم، 1380.