تأثیر کاربرد کودهای زیستی بر خصوصیات ریشۀ و اندام هوایی دو رقم لوبیاچیتی (Phaseolus vulgaris L.)

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 15، دوره 9، شماره 2، دی 1397، صفحه 204-219   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v9i2.57711

نویسندگان

سعید صانعی¹؛ مرتضی گلدانی^{* 1}؛ مهدی پارسا^{1، 2}

¹گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه پژوهشی بقولات پژوهشکدة علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به­منظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای زیستی بر خصوصیات ریشه و اندام هوایی دو رقم لوبیاچیتی، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد و در شرایط کنترل‌شده در سال1394 انجام شد. فاکتور اول شامل شش تیمار کودهای زیستی 1) نیتروکسین® (حاوی باکتری‌هایAzotobacter sp. وAzospirillum sp )، 2) بیوفسفر® (PSB) (حاوی باکتری‌های حل‌کننده فسفاتBacillus sp. وPseudomonas sp. )، 3) باکتری همزیست لوبیا (Rhizobium، مجموعی از کودهای زیستی همزیست لوبیا)، 4) ترکیب کودهای زیستی نیتروکسین و بیوفسفر 5)، 60 کیلوگرم کود اوره در هکتار و 6) تیمار شاهد و فاکتور دوم شامل دو رقم لوبیاCOS16) و 21676( بود. نتایج نشان داد که وزن خشک ریشه، سطح ریشه، قطر ریشه، مجموع طول ریشه، حجم ریشه، وزن خشک کل اندام هوایی، وزن خشک برگ، ارتفاع، تعداد غلاف دربوته و تعداد دانه درغلاف تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی اختلافات معنی‌داری را نشان دادند. رقم21676 در صفات وزن خشک ریشه، سطح ریشه، قطرریشه و رقم COS16 در صفات حجم ریشه و مجموع طول ریشه کارآیی بهتری داشتند. در صفات وزن خشک ریشه، سطح ریشه، مجموع طول ریشه کود زیستی نیتروکسین و در صفت حجم ریشه بیوفسفر از سایر تیمارهای کودی برتر بودند. به‌طورکلی نتایج نشان داد که بیشترین تعداد غلاف و دانه در غلاف در تیمار نیتروکسین و رقم COS16، و کمترین میزان در تیمار شاهد و رقم21676 به‌دست آمد. در این تحقیق، به نظر می‌رسد باکتری‌هایAzotobacter sp. و .Azospirillum sp که اصلی‌ترین محتویات کود زیستی نیتروکسین را شامل می‌شوند، به دلیل توانایی بالا در تثبیت نیتروژن و فراهمی عناصر غذایی مورد نیاز گیاه اثرات مثبتی بر صفات مورد بررسی بخصوص در رقم21676 از خود نشان داد.

کلیدواژه‌ها

بیوفسفر؛ حبوبات؛ کودهای بیولوژیک؛ نیتروکسین

مراجع

1. Banchio E, Xie X, Zhang H., and Pare, P. 2009. Soil bacteria elevate essential oil accumulation and emissions in sweet basil. Journal of Agricultural and Food Chemistry 57:653-657.
2. Bashan, Y. 2005. Fresh-weight measurements of roots provide inaccurate estimates of the effects of plant growth promoting bacteria on root growth: a critical examination. Soil Biology Biochemistry 37: 1795-
3. Celik, I., Ortas, I., and Kilic, S. 2004. Effects of compost, mycorrhiza, manure and fertilizer on some physical properties of a Chromoxerert soil. Soil and Tillage Research 78: 59-67.
4. Daneshian, J., Rahmani, N., and Alimohammadi, M. 2002. The impact of the application of manure and nitrogen on physiological characteristics of marigold plants (Calendula officinalis) under drought stress. The New Findings Agriculture 6: 232-240. (In Persian with English Summary).
5. Darzi, M., Ghalavand, R., and Rejali, P. 2008. Effect of mycorrhiza, vermicompost and bio-fertilizer phosphate flowering, biological yield and root symbiosis on fennel. Iranian Journal of Crop Sciences 10: 88-109. (In Persian with English Summary).
6. Esitken, A., Yildiz, H.E., Ercisli, S., Figen Donmez, M., Turan, M., and Gunes, A. 2010. Effects of plant growth promoting bacteria (PGPB) on yield, growth and nutrient contents of organically grown strawberry. Journal of Horticultural Science 124: 62-
7. Gholami Sharafkhaneh, A. 1392. The effect of organic fertilizer, chemical and biological uptake and use efficiency of light in Savory (Satureja hortensis). MSc. Thesis Agroecology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian with English Summary).
8. Idris, 2003. Effect of integrated use of mineral, organic N and Azotobacter on the yield, yield components and N-nutrition of wheat (Triticum aestivum L.). Pakistan Journal of Biological Sciences 6: 539-543.
9. Kader, M.A. 2002. Effects of Azotobacter inoculant on the yield and nitrogen uptake by wheat. Journal Biology Science 2: 259-261.
10. Kok, B. 1998. Procedure for estimating ratio of live to dead dry matter in root core samples. Crop Science 58:128-132.
11. Koochki, A. 1997. Sustainable agriculture, insight or method? Journal of Agricultural Economics and Development 20: 53-72. (In Persian with English Summary).
12. Kumar, V., Behl, R.K., and Narula, 2001. Establishment of phosphate-solubilizing strains of Azetobacter chroococcum in the rhizospher and their effect on wheat culunder green house conditions. Department of Microbiology, CCS Haryana Agricultural University, Hysar Microbiology Research 156: 87-93.
13. Malakoti, M.J., and Gaebi, M.N. 1379. Determination of Critical Levels of Nutrients in Strategic Products, Agricultural Education Publishing, Karaj, Iran (In Persian with English Summary).
14. Murungu F.S., Chiduza, C., Nyamugafata, P., Clark, L.J., Whalley, W.R., and Finch-Savage, W. 2004. Effects of on farm seed priming on consecutive daily sowing decisions on the amgen and growth of the maize in semi-arid Zimbabwe. Field Crop Research 89: 49-57.
15. Newman, E.I. 1994. Relationship between root growth of flax and water potential. New Phytologist Journal 65: 273-283.
16. Okon, Y., and Labandera, C. 1994. Agronomic application of Azospirillum: An evaluation of 20 years worldwide field inoculation. Soil Biology and Biochemistry 26: 1591-1601.
17. Ramazanian, A. 2005. Introduction of rhizobium bacteria as Plant Growth Promoting Regulators (PGPR). (Abstracts). In: Abstract Book of First Iranian Pulse Crop Symposium, November 20, Ferdowsi University of Mashhad. p. 233. (In Persian with English Summary).
18. RezvaniMoghaddam, P., Mohammad Abadi, A.A., and Moradi, R. 2010. Effects of chemical fertilizer and organic manure on yield and yield components of sesame (Sesamum indicum ) in different densities. Journal Agroecology 2(2): 256-265. (In Persian with English Summary).
19. Rojas, A., Holguin, G., Glick, B., and Bashan, 2001. Synergism between Phyllobacterium spp. (N₂-Fixer), and Bacillus licheniformis (P-Solubilizer), both from a semiarid mangrove rhizosphere, FEMS. Microbiology and Ecology 35: 181-187.
20. Saleh Rastin, N. 2001. The role of biological fertilizer to reaching to sustainable agriculture.Journal of Water and Soil 23: 19-23. (In Persian with English Summary).
21. Schultze, M. 1998. Regulation of symbiotic root nodule development. Annual Review Genetics 32: 33-57.
22. Sharma, A.K. 2003. Biofertilizer for Sustainable A Agrobios (India). ISBN-10: 8177541188.
23. Srmdnya, Gh., and Koochki, 1990. Crop Physiology. Publishing by Tehran University. p: 45-73. (In Persian with English Summary).
24. Vessey, J. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizers. Plant and Soil 255: 571-586.
25. Vinutha, 2005. Biochemical studies on Ocimum sp. inoculated with microbial inoculants. MSc. (Agri.) Thesis, University of Agricultural Sciences, Bangalore, India.
26. Zahir, A.Z., Arshad, M., and Frankenberger, W.F. 2004. Plant growth promoting rhizobacteria: application and perspectives in agriculture. Advances in Agronomy 81: 97-168.