سرمایه فرهنگی و موفقیت تحصیلی: ارزیابی تجربی مدل های نظری

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 4، دوره 1، شماره 2، اسفند 1390   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fe.v1i2.10287

نویسندگان

حیدر جانعلیزاده چوب بستی^* ؛ غلامرضا خوش فر؛ مهدی سپهر

ایران

چکیده

در چند دهه گذشته، مفهوم سرمایه فرهنگی در جامعه شناسی آموزش و پرورش منشاء مطالعات علمی فراوانی در سراسر جهان شده است. این مطالعات که عمدتاً براساس دو مدل بازتولید فرهنگی بوردیو و تحرک فرهنگی دیمجیو صورت گرفته است، به نتایج متفاوتی دست یافته اند. این پژوهش با هدف ارزیابی تجربی این مدل ها انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانش آموزان دوره های راهنمایی و متوسطه شهرستان جوین در سال تحصیلی 90-89 بوده است. نمونه نهایی این تحقیق که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند، 369 نفر بود. نتایج تحقیق نشانگر آن است که سرمایه فرهنگی خانواده سهم قابل ملاحظه ای در موفقیت تحصیلی فرزندان دارد، ولی یافته های این تحقیق از ادعاهای اساسی این دو مدل یعنی، ارتباط این سرمایه با متغیرهای طبقه ای و اقتصادی حمایت نمی نماید.

واژه های کلیدی: سرمایه فرهنگی؛ موفقیت تحصیلی؛ مدل بازتولید فرهنگی بوردیو؛ مدل تحرک فرهنگی دیمجیو؛ مدل همگرایی فرهنگی