اثر دور کنندگی سیرینول روی لارو و حشرات کاملTribolium castaneum (Herbst) (Col.: Tenebrionidae) و Oryzaephilus surinamensis (L.) (Col.: Cucujidae) با سه روش آزمایشگاهی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 7، دوره 27، شماره 2 - شماره پیاپی 23، تیر 1392، صفحه 192-199   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v27i2.24542

نویسندگان

مجتبی قانع جهرمی^* ؛ علی اصغر پورمیرزا؛ محمد حسن صفرعلیزاده

چکیده

در سال ها ی اخیر مصرف تعداد زیادی از سموم تدخینی کنار گذاشته شده و فقط متیل بروماید و فستوکسین بطور گسترده برای ضد عفونی محصولات و فضاهای انباری بکار می روند. کاربرد این دو سم تدخینی نیز به خاطر مسایل بهداشتی، محیطی و احتمال بروز مقاومت در حشرات محدود شده است. تحت چنین شرایطی نیاز به تحقیق برای یافتن یک روش ایمن، مناسب، با دوام و اقتصادی ضروری است. از آن جا که استفاده از دور کننده ها می تواند یکی از روش های مناسب در کنترل آفات انباری به حساب آید، در این تحقیق، قدرت دور کنندگی سیرینول (امولسیون سیر) روی لاروها و حشرات کامل Tribolium castaneum و Oryzaephilus surinamensis مورد ارزیابی قرار گرفت. به همین منظور لاروها و حشرات کامل دو گونه ی مذکور با سه روش پتری-دیش، لوله ی اولفکتومتر Y- شکل و لیوان های متخلخل که از روش های متداول ارزیابی دور کنندگی مواد هستند، در معرض غلظت های 0، 5/0، 1، 5 و 10 درصد از سیرینول قرار گرفتند و میزان دور کنندگی این ماده روی لاروها و حشرات کامل محاسبه گردید. بیشترین میزان دور کنندگی سیرینول در روش پتری-دیش در مورد لاروها و حشرات کامل هر دو گونه آفت مربوط به غلظت 10 درصد بود و برای لاروهای T. castaneum و O. surinamensis طی 12 ساعت به ترتیب برابر با 44/70 و 52/74 درصد گردید. میزان دورکنندگی سیرینول برای حشرات کامل T. castaneum و O. surinamensis در مدت زمان 72 و 48 ساعت برابر با 51/81 و 52/74 درصد بود. بیشترین میزان دور کنندگی با استفاده از لوله ی اولفکتومتر Y- شکل در مورد حشرات کامل T. castaneum و O. surinamensis ، به ترتیب برابر با 11/71 و 66 درصد و مربوط به غلظت 10 درصد و زما ن های 24 و 14 ساعت بود. با استفاده از لیوان های متخلخل حداکثر میزان دور کنندگی برای حشرات کامل شپشه ی آرد و دندانه دار به ترتیب برابر با 15/46 و 78/39 درصد و در غلظت 10 درصد و زمان 12 ساعت بود.

کلیدواژه‌ها

سیرینول؛ متیل بروماید؛ تدخینی؛ شپشه آرد؛ شپشه دندانه دار