تعیین ارزش غذایی گیاه نوروزک (Salvia leriifolia) در تغذیه نشخوارکنندگان

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 3، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 18، تیر 1393   

نوع مقاله: علمی پژوهشی - تغذیه نشخوارکنندگان

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.v6i2.40089

نویسندگان

رضا ولی زاده¹؛ رشید صفری^{* 2}؛ سید احسان غیاثی؛ حمیدرضا عشقی زاده

¹گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

²گروه علوم دامی،دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

گیاه نوروزک (Salvia leriifolia) در مراحل مختلف گل‌دهی از مراتع کوهپایه‌ای استان خراسان جمع آوری شد. ترکیب شیمیایی، تجزیه پذیری ماده خشک، پروتئین خام و فیبر نامحلول در شوینده خنثی برای گیاه کامل (ساقه و برگ) در مراحل مختلف گل‌دهی و برگ گیاه، یونجه خشک و کاه تریتیکاله با استفاده از 4 رأس گاو دارای فیستولای دائمی اندازه‌گیری شد. درصد پروتئین خام، برای گیاه کامل در اوایل، اواسط و پایان گل‌دهی و برای برگ گیاه نوروزک بترتیب 47/9، 10/16، 57/9، 81/ 15 درصد و برای یونجه خشک اواخر گل‌دهی و کاه تریتیکاله بترتیب 99/13 و 85/3 درصد بود. نتایج تجزیه پذیری تیمارها تا 96 ساعت با استفاده از کیسه‌های نایلونی نشان داد که تجزیه پذیری ماده خشک، پروتئین خام و بخش نا‌محلول در شوینده خنثی تا 24 ساعت اول بعد از انکوباسیون با شدت بیشتر و با نرخ کمتر تا 48 ساعت ادامه داشت. مقدار تجزیه پذیری ماده خشک گیاه کامل نوروزک جمع آوری شده در اوایل، اواسط و پایان گل‌دهی در پایان 96 ساعت انکوباسیون نزدیک به یونجه خشک و بیشتر از کاه تریتیکاله بود. بیش از 70% پروتئین و 50% بخش نا‌محلول در شوینده خنثی گیاه کامل نوروزک به فرم قابل تجزیه در شکمبه بود. روش تولید گاز نیز نشان داد که عمده تولید گاز در 48 ساعت اولیه است و میزان تولید گاز در مراحل مختلف گل‌دهی و بخش برگ آن حد واسط یونجه خشک و کاه تریتیکاله بود. بنابراین این گیاه می‌تواند از نظر ارزش غذایی در تغذیه نشخوارکنندگان نزدیک به یونجه خشک مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

نوروزک؛ تجزیه پذیری؛ تولید گاز؛ کاه تریتیکاله؛ یونجه خشک