ارزیابی ظرفیت تحمل محیط در روستاهای هدف گردشگری (مطالعه موردی: روستای کنگ)

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 10، دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 32، زمستان 1398، صفحه 157-172  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v8i4.79489

نویسندگان

خدیجه بوزرجمهری ؛ امین فعال جلالی؛ زهرا سلیمانی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

 طی چند دهه اخیر گردشگری روستایی به عنوان ابزاری برای دستیابی به رشد اقتصادی، ایجاد تنوع و ثبات در اشتغال، پویایی تجارت و صنعت، ایجاد بازارهای جدید برای محصولات کشاورزی در نظر گرفته می‌شود؛ اما رشد سریع صنعت گردشگری فشار روزافزونی را بر محیط‌زیست در پی داشته است. بررسی‌ها حاکی از آن است که اولویت دادن به منافع اقتصادی ناشی از توسعه عنان‌گسیخته صنعت گردشگری موجب خدشه‌دار شدن اصول توسعه‌پایدار در مناطق مختلف شده و محیط‌زیست را با خطرات روزافزونی مواجه کرده است. با توجه به اهمیت محاسبه ظرفیت تحمل محیط، در پژوهش پیش رو، ظرفیت تحمل محیطی در روستای گردشگری کنگ مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش تحقیق به شیوه توصیفی و تحلیلی است و از سه نوع ظرفیت پذیرش فیزیکی، واقعی و مؤثر باتوجه به مهم‌ترین عوامل محدود کننده گردشگران (ساعات شدید آفتابی، تعداد روزهای یخبندان، بالاترین بیشینه دما بیش از 30 درجه و بالاترین کمینه دما زیر 5 درجه)، به عنوان عوامل محدودیت‌های اصلی منطقه برای توسعه گردشگری در نظر گرفته شده است. یافته‌های تحقیق نشان داد ظرفیت تحمل فیزیکی روستای کنگ برابر با 1536000 نفر در سال، ظرفیت تحمل واقعی 522440 نفر در سال و ظرفیت تحمل مؤثر برابر با 303015 نفر در سال می‌باشد. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که روستای کنگ از نظر ظرفیت تحمل فیزیکی برای ورود گردشگران در شرایط مطلوبی قرار ندارد.

کلیدواژه‌ها

ظرفیت تحمل واقعی؛ ظرفیت پذیرش فیزیکی؛ طرفیت تحمل موثر؛ روستای کنگ؛ شهرستان طرقبه شاندیز

سایر فایل های مرتبط با مقاله

10-Bouzarjomehri-Final.pdf

مراجع

باباخان‌زاده، ادریس، لطفی، صدیقه؛ 1391. ارزیابی اثرات گردشگری بر روستای قوری قلعه. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری. دانشگاه علامه طباطبایی. سال هفتم. شماره 20. 81-116

پاپلی یزدی، محمدحسین؛ سقایی، مهدی؛ 1385. گردشگری (ماهیت و مفاهیم). انتشارات سمت. تهران.

تولایی، سیمین. (1386). مروری بر صنعت گردشگری. انتشارات دانشگاه تربیت معلم. تهران.

جمعه پور، محمود؛ نماینده، علی؛ 1391. ارزیابی راهبردی توان‌های اکوتوریستی و ظرفیت برد گردشگری کویر مرنجاب کاشان. مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی. شماره اول. 45-71.

حسن‌پور، محمود؛ احمدی، زینب؛ الیاسی، حسن؛ 1390. تعیین ظرفیت پذیرش گردشگری در مناطق کویری و بیابانی ایران (نمونۀ موردی شهداد - مرنجاب بندریگ و مصر –فرحزاد). فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری. دانشگاه علامه طباطبایی. شماره 14. 177-197.

حسین زاده، سید رضا؛ آذر عرفانیان؛ 1394. تعیین ظرفیت برد گردشگری ساحلی جزیره کیش. فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای. شماره 16. 181-200.

زاهدی، شمس‌السادات؛ 1385. مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار با تأکید بر محیط‌زیست. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

زاهدی، شمس‌السادات؛ 1389. گردشگری و توسعه‌پایدار: ضرورت جاری‌سازی حفاظت محیطی در سیاست‌های توسعه گردشگری. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری دانشگاه علامه طباطبایی. شماره 11. 31-10.

صنایعگلدوز، ساناز؛ مخدوم، مجید؛ 1388. برآورد ظرفیت برد اجتماعی– روانی گردشگری در مکان‌های مقدس و پر انرژی (مطالعۀ موردی: تخت سلیمان ایران). مجله محیط‌شناسی. سال سی و پنجم. شماره 51. 37-44.

ضیائی، محمود؛ شکاری، فاطمه؛ 1392. ظرفیت تحمل اجتماعی و واکنش‌های رفتاری دیدارکنندگان به ازدحام در سایت‌های طبیعی. مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری. شماره 3. 30-51.

طبیبیان، منوچهر؛ ستوده، احد؛ شایسته، کامران؛ چلبیانلو، رضا؛ 1386. جستاری بر مفاهیم و روش‌های برآورد کمی ظرفیت قابل تحمل و ارائه یک نمونه کاربردی برپایه تجربه برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری دره عباس آباد- گنجنامه همدان. نشریه هنرهای زیبا. شماره 29. 28-17.

علیقلی‌زاده، ناصر؛ 1386. اثرات گردشگری بر نواحی روستایی از دیدگاه جامعه میزبان مورد: بخش مرکزی شهرستان نوشهر. رساله دکتری. دانشگاه تهران.

مهندسان مشاور شار؛ 1393. طرح جامع گردشگری فدک. جلد دوم. بررسی وضع موجود. اداره کل میراث فرهنگی. صنایع دستی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری.

نوری، هدایت الله؛ راست قلم، مهدی؛ امینی، سحر؛ 1392. ارزیابی ظرفیت قابل تحمل در محیط روستاهای هدف گردشگری (مطالعه موردی: منظومه روستاهای هدف گردشگری شهرستان نطنز). فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی. شماره 5. 20-29.

Bardolet, E., Sheldon, P. J., 2008. Tourism in Archipelagos Hawai’i and the Balearics. Annals of Tourism Research, Vol.35, No. 4, pp. 900–923.

Boudett, K. P., City, E. A., & Murnane, R. J., 2013. Data wise: A step-by-step guide to using assessment results to improve teaching and learning. Harvard Education Press. 8 Story Street First Floor, Cambridge, MA 02138.

Butler, R. W., & Hall, C. M., 1998. Tourism and recreation in rural areas: myth and reality. Rural Tourism Management: Sustainable Options, 97-108.‏

Farrell, T. A., & Marion, J. L., 2002. The protected area visitor impact management (PAVIM) framework: A simplified process for making management decisions. Journal of Sustainable Tourism 10, 31-51.

Fennell, D., 2000. "Ecotourism, an introduction". London& New York: Routledge.

Inskeep, E. 1991. Tourism planning: an integrated and sustainable development approach. Van Nostrand Reinhold.

Mexa, A., & Coccossis, H., 2004. Tourism carrying capacity: a theoretical overview. In H. Coccossis, & A. Mexa (Eds.), The challenge of tourism carrying capacity assessment: Theory and practice. England: Ashgate.

Middleton T. C., Hawkins Rebecca, Heinemann Butterworth. 1998. Sustainable Tourism, Oxford University Press, 266.

Munar, F. X. R., 2002. Analisis de capacidad de carga en los espacios litorales, calas e playas, situados en areas naturales de especial interes de la Isla de Menorca. Spain: Universidad de Almeria.

Saveriades, A., 2000. Esablishing the social tourism carrying capacity for the tourist resorts of The east coast of the republic of Cyprus. Tourism management, 21:147-156.

Sharpley, R., 2002. Rural Tourism and the Challenged of tourism diversification: the case of Cyprus. Tourism Management, 23: 233-344.

Sheng - Hshiung Tsaura, Yu - Chiang Linb, Jo - Hui Linc., 2006. Evaluating ecotourism sustainability from the integrated perspective of resource, community and tourism. Tourism Management. Vol 27. 640–653.

Soteriou, E. C. and Coccossis, H., 2010. Integrating Sustainability into the Strategic Planning of National Tourism Organizations. Journal of Travel Research, 49: 191–205.

Wight, P., 1993. Sustainable ecotourism: balancing economic, environmental and social goals within an ethical framework. Journal of tourism studies. Vol. 4. No. 2, pp. 54-66.