اثر کابرد منفرد و تلفیقی کودهای زیستی، شیمیایی و آلی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی ماریتیغال (Silybum marianum L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 21، مهر 1393، صفحه 467-476   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v6i3.43411

نویسندگان

پرویز رضوانی مقدم؛ رضا قربانی؛ مهدی نصیری محلاتی؛

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور مطالعه اثر کاربرد منفرد و تلفیقی کودهای زیستی، آلی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی ماریتیغال آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی90- 1389 اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل: شاهد، کود ورمی کمپوست، کود مرغی، کود شیمیایی، میکوریزا (Glomus mosseae)، بیوسولفور (Thiobacillus sp.)، میکوریزا + کود ورمی کمپوست، میکوریزا + کود شیمیایی، میکوریزا + کود مرغی، بیوسولفور+ کود ورمی کمپوست، بیوسولفور+ کود شیمیایی، بیوسولفور + کود مرغی بودند. نتایج این بررسی نشان داد که این تیمارها تنها بر تعداد گل آذین در هر بوته، قطر گل آذین و عملکرد دانه تأثیر معنی دار داشتند و بر سایر صفات تأثیری نداشتند؛ با این وجود مقایسه میانگین ها نتایج امیدبخشی در راستای کاهش مصرف کود شیمیایی و جایگزینی آن با کودهای زیستی و آلی را اثبات کرد. کاربرد کود بیولوژیک بیوسولفور سبب افزایش 73 درصدی تعداد دانه در هر گل آذین نسبت به شاهد گردید. بیشترین و کمترین میزان عملکرد به ترتیب در تیمارهای میکوریزا (9/792 کیلوگرم در هکتار) و میکوریزا + کود شیمیایی (8/452 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. کاربرد تلفیقی میکوریزا + کود مرغی سبب افزایش 26 درصدی روغن بذور نسبت به کاربرد کود مرغی شد. بیشترین و کمترین غلظت سیلیمارین به ترتیب به بذور تحت تیمار میکوریزا (44/5 میلی گرم در میلی لیتر) و میکوریزا + کود شیمیایی (78/2 میلی-گرم در میلی لیتر) و بیشترین میزان سیلیبین به تیمار میکوریزا (33/3 میلی گرم در میلی لیتر) اختصاص داشت. چنین به نظر می رسد که در صورت نیاز به مکمل های غذایی می توان به کاربرد ساده و تلفیقی بعضی از کودهای زیستی و آلی جهت ایجاد تعادل در مصرف کودهای شیمیایی در راستای افزایش حاصلخیزی و ماده آلی خاک و نیل به سوی کشاورزی پایدار در زراعت ماریتیغال بیش از پیش توجه کرد.

کلیدواژه‌ها

بیوسولفور؛ درصد روغن؛ سیلیمارین؛ کود مرغی؛ میکوریزا

مراجع

Akbari, P., Ghalavand, A., and Modarres Sanavy, S.A.M. 2009. Effects of different nutrition systems and biofertilizer (PGPR) on phenology period yield and yield components of sunflower (Helianthus annuus L.). Electronic Journal of Crop Plants 2: 119-134. (In Persian with English summary)

Amijee, F., Tinker, P.B., and Stribley, D.B. 1989. The development of endomycorrhizal root systems, a detailed study of soil phosphorus on colonization. New Phytologist 111: 435-446.

Arancon, N., Edwards, C.A., Bierman, P., Welch, C., and Metzger, J.D. 2004. Influences of vermicomposts on field strawberries: 1. Effects on growth and yields. Bioresource Technology 93: 145-153.

Astaraei, A., and Koochaki, A. 1997. Using of Biological Fertilizers in Sustainable Agriculture. Jihad Daneshghahi Publisher, Mashhad, Iran 168 pp. (In Persian)

D’Antuono, L.F., Moretti, A., and Lovato, S.A.F. 2002. Seed yield, yield components, oil content and essential oil content and composition of Nigella sativa L. and damascene. Industrial Crops and Products 15: 59-69.

Fallah Hoseini, H., Hemmati Moghaddam, A.R., and Alavian, M. 2004. Review of silybum marianum. Journal of Medicinal Plants 11: 14-24. (In Persian)

Fallahi, J., Koocheki, A., and Rezvani Moghaddam, P. 2009. Effects of biofertilizers on quantitative and qualitative yield of chamomile (Matricaria recutita) as a medicinal plant. Iranian Journal of Field Crops Research 7: 127-135. (In Persian with English Summary)

Geneva, M., Zehirov, G., Stancheva, I., Iliev, L., and Georgiev, G. 2008. Effect of soil fertilizer, foliar fertilizer, and growth regulator application on milk thistle development, seed yield, and silymarin content. Communications in Soil Science and Plant Analysis 39: 17 – 24.

Ghavami, N., and Ramin, A.A. 2008. Grain yield and active substances of milk thistle as affected by soil salinity. Communications in Soil Science and Plant Analysis 39: 2608-2618.

Gupta, M.L., Prasad, A., Ram, M., and Kumar, S. 2002. Effect of the vesicular-arbuscular mycorrhizal (VAM) fungus Glomus fasiculatum on the essential oil yield related characters and nutrient acquisition in the crops of different cultivars of menthol mint (Mentha arvensis) under field conditions. Bioresource Technology 81: 77-79.

Haban, M., Otepka, P., Kobida, L., and Habanova, M. 2009. Production and quality of milk thistle (Silybum marianum [L.] Gaertn.) cultivated in cultural conditions of warm agri-climatic macroregion. Horticultural Science (Prague) 36: 25–30

Haj Seyed Hadi, M.R., Dorzi, M.T., and Sharifi Ashoorabadi, E. 2008. Study the effects of conventional and low input production system on quantitative and qualitative yield of Silybum marianum L. 2nd Conference of the International Society of Organic Agriculture Research ISOFAR, Modena, Italy.

Kapoor, R., Giri, B., and Mukerji, K.G. 2004. Improved growth and essential oil yield and quality in Foeniculum vulgare Mill on mycorrhizal inoculation supplemented with P-fertilizer. Bioresource Technology 93: 307-311.

Khandan, A. 2005. Effect of organic and chemical fertilizers on soil chemical and physical characteristics and isabgol. MSc Thesis, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Khorramdel, S. 2008. Application effects of nitrogen and phosphorus biofertilizers on the quantity criteria of black cumin. MSc thesis, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Koide, R.T., and Li, M. 1990. On host regulation of the vesicular-arbuscular mycorrhizal symbiosis. New Phytologist 114:59-65.

Koocheki, A., Tabrizi, L., and Ghorbani, R. 2008. Effect of biofertilizers on agronomic and quality criteria of Hyssop (Hyssopus officinalis). Iranian Journal of Field Crops Research 6: 127-137. (In Persian with English Summary)

Lebaschi, M.H., Matin, A., Sharifi Ashourabadi, A., Ahmadi, L., and Amin, G.R. 2001. Effect of chemical and organic fertilizers and density on yield and active substances of St John’s Wort (Hypericum perforatum). Medicinal and Aromatic Plants of Iran Research Periodical 10: 39-64. (In Persian)

Malakooti, M.G., and Tehrani, M.M. 1993. The role of micronutrients in crop yield and quality improvement (micro-elements with grand effect). Tarbiat Modares University publisher, Tehran, Iran pp. 190. (In Persian)

Menge, J.A., Jrrell, W.M., Labanauskas, C.K., Ojala, J.C., Huszar, C., Johnson, E.L.V., and Sibert, D. 1982. Predicting mycorrhizal dependency of Troyer Citrange on Glomus fasciculatus in California citrus soils and nursery mixes. Soil Science Society of the American Journal 46: 762-768.

Mohammadi Aria, M., Lakzian, A., and Haghnia, G. 2010. The Effect of inoculants of Thiobacillus and Aspergillus on corn growth. Iranian Journal of Field Crops Research 8: 82-89. (In Persian with English Summary)

Nasiri Mahallati, M., Koochaki, A., Rezvani Moghaddam, P., and Beheshti, A. 2001. Agroecology. Ferdowsi University of Mashhad Publisher, Mashhad, Iran, 460 pp. (In Persian)

Nelsen, C.E., Bogliano, N.C., Furutani, S.C., Safir, G.R., and Sandstra, B.H. 1981. The effect of soil phosphorus levels on mycorrhizal infection of field grown onion plants and on mycorrhizal production. Journal of the American Society for Horticultural Science 106: 786-788.

Omer, E.A., Ahmed, S.S., Ezz-El-Din, A.A., and Fayed, T.B. 1998. Seed yield of Silybum marianum L. as affected by row spacing and fertilization in new reclaimed lands of Egypt. Egyptian Journal of Horticulture 25: 281-293.

Omidbaigi, R., and Nobakht, A. 2001. Nitrogen fertilizer affecting growth, seed yield and active substances of Milk thistle. Pakistan Journal of Biological Sciences 4: 1345-1349.

Omidbaigi, R., Karimzadeh, G., and Koshki, M.H. 2002. Effect of sowing date and plant density on fertility of silybium marianum and define the factor correlations. Journal of Science and Technology 27: 203-212. (In Persian)

Rainone, F. 2005. Milk thistle. American Family Physician 72: 1285-1288.

Saeednezhad, A.H., and Rezvani Moghaddam, P. 2010. Evaluation of biological and chemical fertilizers on morphological characteristics, yield, yield components and essential oil of cumin herb (Cuminum cyminum). Journal of Horticultural Science 24: 38-44. (In Persian with English Summary)

Sharma, A.K. 2002. Biofertilizers for Sustainable Agriculture. Agrobios, India 407 pp.

Stancheva, I., Georgiev, G., Geneva, M., Ivanova, A., Dolezal, M., and Tumova, L. 2010. Infuence of foliar fertilization and growth regulator on Milk Thistle seed yield and quality. Journal of Plant Nutrition 33: 818-830.

Steer, B.T., and Seiler, G.I. 1990. Changes in fatty acid composition of sunflower (Helianthus annuus L.) seeds in response to time of nitrogen application, supply rates and defoliation. Journal of the Science of Food Agriculture 51: 11-26.

Tabrizi, L. 2005. Effect of water stress and manure on quantitative and qualitative characteristics of psyllium. MSc Thesis, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Wu, S.C., Caob, Z.H., Lib, Z.G., Cheunga, K.C., and Wong, M.H. 2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma 125: 155–166.

Yazdani Biuki, R., Rezvanimoghaddam, P., Khazaee, H.R., and Astaraei, A. 2010. Evaluation of qualitative and quantitative traits of milk thistle (Silybum marianum L.) In response to organic, Biological and chemical fertilizers. Journal of Agroecology 2: 548-555. (In Persian with English Summary)

Ziayi, S. A., Fallah Hosseini, H., Rajabian, T., Pourhosseini, L., Naghdibadi, H., and Rezazade, S. 2004. Effect of different solvents on the extraction of silymarin from milk thistle fruits. Journal of Medicinal Plants 4: 7-12.