ویژگی‌ های کانی سازی و سیالات درگیر ذخیره مس چینه کران (نوع مانتو) پیرمردان، جنوب غرب شاهرود

زمین شناسی اقتصادی

مقاله 5، دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 22، 1398، صفحه 457-471   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.v11i3.70396

نویسنده

سوسن ابراهیمی^*

دانشگاه صنعتی شاهرود

چکیده

محدوده معدنی پیرمردان در 130 کیلومتری جنوب­‌غرب شهرستان شاهرود و 25 کیلومتری غرب روستای ترود واقع‌شده و از نظر زمین‌شناسی در کمان ماگمایی ترود-‌چاه‌شیرین قرار‌گرفته ­است. سنگ میزبان کانی‌­سازی، شامل مجموعه­‌ای از سنگ‌های آتشفشانی و آذر­آواری ائوسن با ترکیب آندزیت، تراکی­‌آندزیت، برش آتشفشانی و توف است که متحمل دگرسانی­‌های سریسیتی-کربناتی و پروپیلیتیکی شده‌­اند. کانه­‌زایی به‌­صورت رگه­‌ای و چینه­‌کران تشکیل‌شده و دارای بافت پراکنده، پرکننده فضای خالی، داربستی و رگچه­‌ای است. کالکوسیت و مالاکیت کانه­‌های اصلی مس هستند که با مقادیری هماتیت، کالکوپیریت، پیریت، کوولیت و رگچه­‌های کلسیت و کوارتز همراه هستند. داده­‌های میان‌بارهای سیال کلسیت مربوط به مرحله کانی­‌سازی، نشان‌دهنده دمای همگن­‌شدگی 117 تا 400  درجه سانتی‌گراد و شوری بین 3/1 تا  13 درصد وزنی معادل نمک طعام است. با توجه به ویژگی­‌های زمین­‌شناسی، کانی‌­شناسی، بافت و ساخت کانسنگ و داده­‌های حاصل از میان‌بارهای سیال، کانی­‌سازی پیرمردان قابل‌مقایسه با ذخایر مس نوع مانتو است.
.

کلیدواژه‌ها

کانی سازی مس؛ سیالات درگیر؛ مس نوع مانتو؛ شاهرود؛ ترود- چاه شیرین

مراجع

Adelpour, M., Rasa, I., Masoudi, F. and Hosseini, M., 2016. Determination of mineralization zones interpretation of IP and RS data in the Garmab copper deposit (south Khorasan province). Journal of Economic Geology, 8(1):129–146. (in Persian with English abstract)

Alavi, M., 1991. Tectonic map of the Middle East, scale 1:5,000,000. Geological Survey of Iran.

Albinson, T., Norman, D.I., Cole, D. and Chomiak, B., 2001. Control on formation of low- sulfidation epithermal deposits in Mexico: Constrain from fluid inclusion and stable isotope data. In: T. Albinson and C.E. Nelson (Editors), New Mines and Discoveries in Mexico and Central America. Society of Economic Geologists, Inc, Special Publication 8, Littleton, pp. 1–32.

Alinia, F. and Dehghan Nejad, M., 2004. Economic geology of Abbass Abad mining area and estimation of their potential, Shahrood. 1th Engineering Mining Conference, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

Alizade, V., Momenzadeh, M. and Emami, M.H., 2013. Petrology, geochemistry, mineralogy, fluid inclusions and mineralization study of Vorezg-Qayen copper deposit. Scientific Quarterly Journal, Geosciences, 86(4): 47–58. (in Persian with English abstract)

Cabral, A.R. and Beaudoin, G., 2007. Volcanic red-bed copper mineralization related to submarine basalt alteration, Mont Alexander, Quebec Appalachians, Canada. Mineralium Deposita, 42(8): 901–912.

Haghighi, E., Alirezaei, S. and Ashrafpour, E., 2013. Mineralization, alteration and ore fluid characteristic in Cheshmeh hafez base and precious metals deposit, Toroud- Chahshirin range, north central Iran. Scientific Quarterly Journal, Geosciences, 22(8): 99–110. (in Persian with English abstract)

Hushmandzadeh, A.R., Alavi Naini, M. and Haghipour, A.A., 1978. Evolution of geological phenomenon in Totud area. Geological Survey of Iran, Tehran, Report H5, 136 pp. (in Persian)

Imamjomeh, A., Rastad, E., Bouzari, F. and Rashidnejad Omran, N., 2008. An introduction to individual disseminated-veinlet and vein mineralization system of Cu (Pb-Zn) in the Chahmoosa- Gholekaftaran mining district, eastern part of Toroud- Chahshirin magmatic arc. Scientific Quarterly Journal, Geosciences, 70(4): 112–125. (in Persian with English abstract)

Kojima, S., Astudillo, J., Rojo, J., Trista, D. and Hayashi, K.I., 2003. Ore mineralogy, fluid inclusion, and stable isotope characteristics of stratiform copper deposits in the coast Corillera of northern Chile. Mineralium Deposita, 38(2): 208–216.

Lotfi, M. and Nouroozi, R., 2001. Copper genesis of the Abbass Abad area and their geodynamic characteristics, Semnan Province. 20th Earth Science Conference, Geological Survey of Iran, Tehran, Iran.

Mahvashi, M. and Malekzadeh Shafaroudi, A., 2016. Cheshmeh Gaz (Nasim) copper deposit, northwest Bardeskan: Mineralogy, alteration, geochemistry and determination model. Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy, 24(3): 419–434. (in Persian)

Matsuhisa, Y., 1986. Effect of mixing and boiling of fluids on isotopic composition of quartz and calcite from epithermal deposition. Mining Geology, 36(3):487–493.

Oyarzun, R., Ortega, L., Sierra, J., Lunar, R. and Oyarzun, J., 1998. Cu, Mn, and Ag mineralization in the Quebrada Marquesa Quadrangle, Chile: the Talcuna and Arqueros districts. Mineralium Deposita, 33(6): 547–559.

Rashidnejad Omran, N., 1992. Petrology and tectonomagmatic environment and relationships to the gold mineralization of the Bagho district. M.Sc. thesis, Tarbiat Moalem University, Tehran, Iran, 132 pp.

Roedder, E., 1984. Fluid inclusions. In: P.H. Ribbe (Editor), Reviews in Mineralogy, V. 12. Mineralogical Society of America, Vancouver, 644 PP.

Salehi, L., Rasa, I., Alirezaei, S. and Kazemi Mehrnia, A., 2016. The Madan Bozorg, volcanic- hosted copper deposit, East Shahroud; an example of Manto type copper deposits in Iran. Scientific Quarterly Journal, Geosciences, 98(4): 93–105. (in Persian with English abstract)

Samani, B., 2002. Metallogenic of the Manto type copper deposit. 6th Geological Society of Iran Conference, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran.

Seward, T.M., 1973. Thio complexes of gold and the transport of gold in hydrothermal ore solutions. Geochemica et Cosmochemica Acta, 37(2): 370–399.

Shamanian, G.H., Hedenquist, J., Hattori, K. and Hassanzadeh, J., 2004. The Gandi and Abolhassani epithermal prospects in the Alborz magmatic arc, Semnan province, Northern Iran. Economic Geology, 99(4): 691–712.

Simmons, S.F. and Browne, P.R.L., 2000. Hydrothermal minerals and precious metals in the Broadlands- Ohaaki geothermal system: Implication for understanding low- sulfidation epithermal environments. Economic Geology, 95(5): 971–999.

Stöcklin, J., 1968. Structural history and tectonics of Iran: A review. American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 52(7): 1229–1258.

Tashi, M., Mousivand, F. and Ghasemi, H., 2017. Cu-Ag Besshi type volcanogenic massive sulfide mineralization in the Late Cretaceous volcano-sedimentary sequence: the case of Garmabe Paein deposit, southeast of Shahrood. Journal of Economic Geology, 9(1):213–233. (in Persian with English abstract)

Tavasoli, A. and Lotfi, M., 2007. Mineralization and tectonomagmatic environment of the Choghondar Sar, east Semnan. 26th Earth Science Conference, Geological Survey of Iran, Tehran, Iran.

Whitney, D.L. and Evans, B.W., 2010. Abbreviations for names of rock-forming minerals. American Mineralogist, 95(1): 185–187.

Wilkinson, J.J., 2001. Fluid inclusions in hydrothermal ore deposits. Lithos, 55(1–4): 229–272.

Wilson, N.S.F. and Zentilli, M., 2006. Association of pyrobitumen with copper mineralization from the Uchumi and Talcuna districts, central Chile. International Journal of Coal Geology, 68(3):158–169.

Zanboori, M., 2017. Geological- Mineral map of Pirmardan, Scale 1:1000. Armaghan Padideh Kashan Company, Kashan, Iran.