نوسان قیمت نهاده ها و عرضه دام سبک (کاربرد الگوی فضای حالت)

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 1، دوره 30، شماره 4، دی 1395، صفحه 277-284   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v30i4.48049

نویسندگان

الهام صادقی^{* 1}؛ رضا مقدسی²

¹آراد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

پرورش دام سبک یکی از مهم‌ترین منابع تأمین گوشت قرمز می‌باشد. در کشور ما نرخ رشد سالیانه تولید دام سبک در سال 1393 نسبت به سال 1383، 4/6 کاهش یافته است. از طرف دیگر قیمت نهاده های مورد نیاز برای تولید دام سبک دارای نوساناتی است که بر تصمیم تولیدکنندگان جهت افزایش تولید، تأثیر زیادی دارد. این مطالعه با هدف بررسی اثر نوسانات قیمت نهاده ها بر عرضه‌ی دام سبک در سطح استانی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش استان های عرضه کننده دام سبک در سطح کشور می‌باشد که سه استان آذربایجان‌شرقی، اصفهان و قم از میان آن ها بر اساس میزان سهم در عرضه انتخاب شده‌ است. تحلیل نوسان قیمت ها و ریسک قیمتی بر اساس فرآیند GARCH و واکنش عرضه دام سبک با استفاده از الگوی فضای حالت انجام شده ‌است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در استان‌های آذربایجان شرقی، اصفهان و قم متغیر قیمت انتظاری دام سبک بر میزان عرضه دام سبک تأثیر مثبت و معنی‌دار داشته، در حالی که واریانس قیمتی دام سبک بر میزان عرضه آن تأثیر منفی و معنی‌دار دارد. همچنین، متغیر قیمت انتظاری نهاده‌‌های لازم برای عرضه دام سبک و واریانس آن تأثیر منفی و معنی‌دار بر میزان عرضه آن دارد. نوسانات فصلی مربوط به فصول تابستان، پاییز و زمستان در استان آذربایجان‌شرقی تأثیر منفی و معنی‌دار بر عرضه دام سبک داشته است. نوسانات فصلی مربوط به فصول تابستان و پاییز در استان اصفهان تأثیر منفی و معنی‌دار بر عرضه دام سبک داشته، در حالی‌که نوسانات فصلی مربوط به زمستان تأثیر مثبت و معنی دار بر عرضه دام سبک داشته ‌است. متغیرهای موهومی مربوط به فصول تابستان و پاییز در استان قم تأثیر منفی و معنی‌دار و فصل زمستان تأثیر مثبت و معنی‌دار بر عرضه دام سبک داشته اند. با بررسی نوسانات سیکلی و روند در هر سه استان مشخص می شود که در میزان عرضه دام سبک نوسانات سیکلی و روند معنی‌دار و مثبت با ضرایب تصادفی در هر سال وجود داشته است. عرضه دام سبک نسبت به تغییرات قیمت نهاده‌ ها و دام سبک کم کشش است و تأثیر ریسک قیمتی دام سبک بزرگتر از ریسک قیمتی نهاده‌‌‌ها می‌‌باشد.

کلیدواژه‌ها

الگوی فضای حالت؛ دام سبک؛ عرضه؛ GARCH

مراجع

1- Adam M.S. and Darroch M. A. 1997. Impact on South Africa meat demand of possible free trade agreement with the European Union. Agrekon Journal, 36(4): 533-541

2- Azizi J. 2007. Analysis of the meat supply function in Iran by using multiple markets. Journal of Research and Development of livestock and Aquaculture, 76(4):9-19. (In Persian with English abstract)

3- Bakhshudeh M. 2004. Estimated seasonal fluctuations in prices of potatoes and onions. Journal of Agricultural Sciences, 35(2):511-516. (In Persian)

4- Cheraghi D. and Gholipoor S. 2010. Overview of the red meat challenges in Iran. Journal of Business Reviews, 41(2):89-110. (In Persian)

5- Fisher B. and Wall C. 1990. Supply response in Australian sheep industry: A profit function approach. Australian Journal of Agricultural Economics, 34(2): 147-166

6- Jezghani F. and Moghadasi R. 2010. Dairy supply response under stochastic trend and seasonality: A structural time series analysis in Iran. American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences, 7(1):38-42

7- Holt M. and Moschini G. 1992. Alternative measures of risk in commodity supply models: an analysis of sow farrowing decisions in the United States. Journal of Agricultural and Resource Economics, 17(1): 1-12

8- Livestock Support Company in Country. 2014. Statistics of livestock and poultry inputs price Available at http://www.iranslal.com (visited 5 January 2014)

9- Lopez R .1984. Estimating substitution and expansion effects using a profit function framework. American Journal of Agricultural Economics, 66(3):358-367

10- Rude J. and Surry Y. 2014. Canadian hog supply response: A provincial level analysis. Canadian Journal of Agricultural Economics,62(2):149-169

11- Soleimani E. Rajaei A. and Safayi H. 2009. Status of livestock and poultry in Iran. Agricultural Commission, Iranian parliament Research Center. Iran.

12- Statistical Center of Iran. 2014. Statistics of Slaughter in slaughterhouse country. Available at http:// www.amar.org.ir(visited 5 January 2014)

13- Statistical Center of Iran. 2014. Statistics of population in country. Available at http:// www.amar.org.ir(visited 5 January 2014)

14- Statistics and information technology office of agricultural ministry. 2014. agricultural statistics Available at amar.maj.ir (visited 10 January 2014)