طراحی زراعی – اقتصادی الگوی کشت شبکه آبیاری و زهکشی هندیجان با تأکید بر منابع آب

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 4، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 21، فروردین 1390، صفحه 28-38   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v9i1.10492

نویسندگان

آزاده مادح خاکسار^* ؛ امیر آینه بند

دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

در حال حاضر طراحی الگوی کشت در طرح‌های توسعه منابع آب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، این راهکار فرایندی پیچیده بوده و متأثر از عوامل متعدد و متنوعی است که در بررسی آن، طراح ملزم به جمع آوری، دسته‌بندی و پردازش انبوهی از داده‌ها و اطلاعات خواهد بود. لذا انتخاب روش پردازش، تحلیل و تلفیق اطلاعات گردآوری شده با توجه به معیارهای تخصصی، بسیار با اهمیت بوده و نقشی تعیین کننده در نحوه ارزیابی دارد. در این تحقیق، برای تعیین الگوی کشت بهینه شبکه آبیاری و زهکشی هندیجان، از روش برنامه‌ریزی خطی و نرم‌افزار لینگو استفاده شده است. همچنین با توجه به وضعیت منابع موجود، محدودیت‌های فیزیکی - زیستی منطقه و برآوردهای اقتصادی عوامل مؤثر در تولید، هیدرومدول خاص منطقه طراحی گردید. سپس با ورود اطلاعات اولیه و پیش‌فرض‌ها برای طراحی یک الگوی کشت به نرم‌افزار، در بخش خروجی‌ها با توجه به برنامه تعریف شده جهت نرم‌افزار، علاوه بر الگوی بهینه، نیاز آبی و درآمد اقتصادی الگوهای کشت و هیدرومدول لازم برای طراحی شبکه نیز بدست آمد. همچنین در این تحقیق، تحلیل حساسیت مدل بر اساس قیمت آب انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که با افزایش قیمت آب، فشردگی کشت، درآمد به ازای هر واحد آب مصرفی و کل درآمد کشاورز در تمام سناریوهای مفروض کاهش می‌یابد. بیشترین سود کشاورز در تمامی حالت‌های فراهمی آب، در شرایط بدون محدودیت فشردگی کشت 140 درصد و آب بها بر اساس 3 درصد محصول، به‌دست آمد که بیشترین مقدار آن معادل با 12334682 ریال در هکتار، به شرایط فراهمی آب با احتمال 50 درصد اختصاص داشت.