ارزیابی کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی زنیان

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 15، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 21، مهر 1393، صفحه 582-594   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v6i3.25814

نویسندگان

اسماعیل رضائی چیانه^{* 1}؛ عادل دباغ محمدی نسب²

¹مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ایران

²گروه اکوفیزیولوژی گیاهی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

کودهای بیولوژیکی می توانند جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی باشند و باعث افزایش حاصلخیزی خاک و تولید محصول در راستای کشاورزی پایدار باشند. در این راستا، به منظور ارزیابی کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی بر کمی و کیفی زنیان در کشت مخلوط، آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91- 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور آذربایجان غربی- شهرستان نقده به اجرا در آمد. تیمار های آزمایش شامل سه سطح کود: عدم کاربرد کود (شاهد)، 100% کود شیمیایی (NPK) و 50% کود شیمیایی + کود زیستی (فسفاته بارور 2 + ازتو باکتر) و پنج الگوی کشت مخلوط به روش نواری شامل 4 ردیف زنیان + 2 ردیف شنبلیله، 8 ردیف زنیان + 4 ردیف شنبلیله، 12 ردیف زنیان + 6 ردیف شنبلیله وکشت خالص دو گیاه بود. نتایج نشان داد که الگوی کشت مخلوط به جز ارتفاع بوته زنیان بر سایر صفات مورد بررسی اثر معنی دار داشت. بیشترین عملکرد دانه زنیان از تیمار 4 ردیف زنیان و 2 ردیف شنبلیله و کمترین مقدار آن از تیمار 12 ردیف زنیان و 6 ردیف شنبلیله به دست آمد. درصد اسانس در تمامی تیمار های کشت مخلوط بالاتر از تیمار کشت خالص بود. اثر نوع کود نیز بر عملکرد و اجزای عملکرد زنیان به جز تعداد دانه در چتر زنیان اثر معنی داری را نشان داد. بالاترین عملکرد دانه و عملکرد اسانس زنیان از تیمار 50% کود شیمیایی + کود زیستی و کمترین مقادیر آن از تیمار شاهد حاصل شد. در مجموع بیشترین LER کل (97/1) از کشت مخلوط نواری با نسبت 4 ردیف زنیان+ 2 ردیف شنبلیله با تیمار کود شیمیایی به دست آمد که معادل 97 درصد افزایش در بهره وری استفاده از زمین نسبت به کشت خالص دو گونه بودو این نشان دهنده برتری کشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص است.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ کشاورزی پایدار؛ گیاه دارویی؛ نسبت برابری زمین