کالیبراسیون و ارزیابی مدل هیدرولوژیکی IHACRES به منظور شبیه سازی جریان روزانه

آب و خاک

مقاله 11، دوره 25، شماره 1، فروردین 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.8512

نویسندگان

مهدی زارعی^{* 1}؛ محمود حبیب نژاد روشن²؛ کاکا شاهدی²؛ محمدرضا قنبرپور²

¹مرکز پژوهشی علوم جغرافیایی و مطالعات اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری

²دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

چکیده
اکثر سامانه های هیدرولوژیکی بسیار پیچیده اند و نمی توان آن ها را به طور کامل شناخت، بنابراین برای شناخت یا کنترل برخی از جنبه های رفتار آن ها نظیر روابط بیلان آبی، ساده سازی یا خلاصه کردن آنها امری ضروری است. مدل های هیدرولوژیکی ساختار ساده ای از سامانه های پیچیده چرخه آب در طبیعت می باشند. هدف اولیه یک مدل هیدرولوژیکی، پیش بینی کار سامانه پیچیده و بررسی اثر هر گونه تغییر روی عملکرد سامانه است. در این پژوهش از مدل هیدرولوژیکی IHACRESبرای شبیه سازی جریان روزانه و محاسبه میزان بارشی که به جریان رودخانه می-پیوندد، در حوضه آبخیز کسیلیان (مساحت برابر 86/342 کیلومتر مربع) و زیرحوضه معرف کسیلیان (مساحت برابر 8/67 کیلومتر مربع) استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از عدم وجود تأخیر بین بارش و جریان در دو حوضه بوده، همچنین بر اساس مقادیر دو پارامتر ضریب تشخیص (D) و میانگین خطای نسبی پارامتر (ARPE)، این مدل جریان رودخانه را در حوضه آبخیز کسیلیان با دقت بیشتری نسبت به زیرحوضه کسیلیان شبیه-سازی نموده است. در مجموع با توجه به مقادیر خطا در حجم جریان (Bias)، متوسط جریان شبیه سازی شده توسط مدل IHACRES در دو حوضه بیش از جریان مشاهداتی است. میزانی از بارش که در ایجاد جریان رودخانه حوضه آبخیز کسیلیان دخالت داشته حدود یک سوم متوسط بارش حوضه و در زیرحوضه کسلیان نیز بترتیب در دوره واسنجی و ارزیابی 216 و 231 میلی متر در سال برآورد شده است.

واژه های کلیدی: مدل هیدرولوژیکی، IHACRES، کالیبراسیون، ارزیابی