ارزیابی عملکرد توزیع آب در شرایط مختلف بهره برداری کانال اصلی غرب شبکه آبیاری دز با استفاده از مدل هیدرولیکیCANALMAN

آب و خاک

مقاله 13، دوره 25، شماره 1، اردیبهشت 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.8514

نویسندگان

علی اصغر منتظر^* ؛ نرجس پاشازاده

دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
این تحقیق با هدف کاربرد مدل هیدرولیکی کانال من (CANALMAN) در ارزیابی عملکرد توزیع آب گزینه‌های مختلف بهره برداری کانال اصلی غرب شبکه آبیاری دز انجام گرفت. شرایط واقعی بهره برداری کانال در طول 5 ماه (اردیبهشت الی شهریور 1385) با استفاده از مدل واسنجی شده شبیه سازی شد. با توجه به نتایج شبیه سازی، میانگین شاخصهای راندمان، کفایت، عدالت و اعتمادپذیری تحویل آب کانال مورد مطالعه در دوره 5 ماهه به ترتیب 669/0، 881/0، 271/0 و 238/0 برآورد گردید. بر اساس طبقه بندی مولدن و همکاران، کفایت و عدالت آبیاری در آبگیرهای کانال از شرایطی متوسط و راندمان تحویل و اعتمادپذیری تحویل آب در کانال از وضعیتی ضعیف برخوردار می‌باشند. ارزیابی عملکرد گزینه‌های بهره برداری شب خاموشی نشان داد که انجام عملیات شب خاموشی نه تنها باعث کاهش عملکرد توزیع آب شده بلکه در بسیاری از بازه‌های کانال موجب بهبود مقدار کمّی شاخص‌های ارزیابی عملکرد توزیع آب می‌گردد. بررسی نتایج دو گزینه شب خاموشی مورد مطالعه در طول یک دوره 15 روزه نشان داد که در گزینه اول شب خاموشی 23/11 درصد (92/0 میلیون متر مکعب) و در گزینه دوم 31/8 درصد (68/0 میلیون مترمکعب) از کل آبی که در این کانال توزیع گردیده و به دلیل عدم بهره برداری مناسب توسط کشاورزان در طول شب هدر رفته و به زهکش‌های شبکه انتقال می‌یابد، با اجرای عملیات شب خاموشی قابل کنترل و ذخیره سازی در بازه‌های کانال می‌باشد. یافته‌های تحقیق نشان داد، کانال مورد مطالعه از پتانسیل بالایی در اجرای عملیات شب خاموشی آبگیرهای مزارع و کانالهای فرعی برخوردار می‌باشد.

واژه‌های کلیدی: ارزیابی عملکرد، بهره برداری، توزیع آب، شبکه آبیاری دز، مدل CANALMAN