تأثیر انواع کودهای آلی و تاریخ های مختلف کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد گل و دانه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 22، دی 1393، صفحه 730-740   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v6i4.45983

نویسندگان

پرویز رضوانی مقدم^* ؛ مسعود اکبرآبادی؛ فاطمه حسن زاده اول

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به‌ منظور تعیین کود آلی مناسب جهت حذف استفاده از کودهای شیمیایی و تاریخ مناسب کاشت در گیاه همیشه بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی در مشهد در سال زراعی 86-1385 در قالب طرح اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف کودی در چهار سطح (نیتروژن به‌میزان 50 کیلوگرم در هکتار، کود گاوی به میزان 40 تن در هکتار، کود کمپوست به ‌میزان 20 تن در هکتار و کود مرغی به ‌میزان 10 تن در هکتار) به همراه شاهد (بدون کود) و فاکتور فرعی شامل تاریخ کاشت گیاه همیشه بهار، در سه سطح (21 فروردین، 11 اردیبهشت و 31 اردیبهشت ماه) بود. نتایج نشان داد که مدت زمان دوره سبز شدن تا غنچه دهی، غنچه‌دهی تا گل‌دهی و گل‌دهی تا رسیدن به ‌طور معنی‌داری با تأخیر در کاشت کاهش یافت. با تأخیر در کاشت، ارتفاع بوته و وزن خشک تک بوته نیز به دلیل کاهش طول دوره رشد رویشی کاهش پیدا کرد. انواع کودها تأثیر معنی‌داری بر مراحل نمو و صفات مورفولوژیک همیشه‌بهار نداشتند. بین تیمارهای کودی، کود نیتروژن و کود مرغی نسبت به سایر تیمارهای کودی (بدون کود، کود گاوی و کود کمپوست) به‌ طور معنی‌داری (05/0p≤) تعداد کاپیتول در واحد سطح، عملکرد کاپیتول در واحد سطح، عملکرد گلبرگ در واحد سطح و عملکرد دانه در واحد سطح بالاتری داشتند؛ بنابراین کود مرغی می‌تواند جایگزین مناسبی برای کود شیمیایی در کشت گیاه دارویی همیشه‌بهار باشد. تاریخ‌های مختلف کاشت تأثیر معنی‌داری بر اکثر صفات اندازه‌گیری شده اجزاء عملکرد کاپیتول و دانه نشان دادند، بدین ترتیب که تمامی این صفات در تاریخ کاشت 21 فروردین و 11 اردیبهشت بیشتر از تاریخ کاشت 31 اردیبهشت بودند.

کلیدواژه‌ها

شاخص برداشت کاپیتول؛ کمپوست؛ کود دامی؛ نیتروژن

مراجع

Abdel Rahman, A.M., Lazim Magboul, E., and Abdelatief, E.N. 2001. Effect of sowing date and cultivar on the yield and yield components of Maize in northern Sudan. Seventh Eastern Africa Regional Maize Conference, 11-15 February, 295-298.

Akbarinia, A., Ghalavand, A., Sefidkan, F., Sharifi Ashurabadi, A., and Rezaie, M.B. 2002. Evaluation of effect of nutrition different systems on yield and seed essential oil content of Trachyspermum copticum. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 18: 89-109. (In Persian with English Summary)

Ameri, A.A. 2007. Study of ecophysiology sights of planting density and nitrogen levels on radiation use efficiency and quantity of essential oil of Calendula officinalis L. PhD. Thesis, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Asghari pourchaman, M.R. 2002. Effects of sowing date and seed quantity in area unit on morphological characteristics and quality of Plantago ovata L. MSc Thesis, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

Berimavandi, A.R., Hashemabadi, D., Facouri Ghaziani, M.V., and Kaviani, B. 2011. Effects of plant density and sowing date on the growth, flowering and quantity of essential oil of Calendula officinalis L. Journal of Medicinal Plants Research 5(20): 5110-5115.

Berti, M.D., Wilckens, R.E., Hevia, F.H., and Montecinos, A.L. 2003. Influence of sowing date and seed origin on the yield of capitula of Calendula officinalis L. during two growing seasons in Chillan. Agricultura Tecnica 63: 1-9.

Cabrera, V.E., Stavast, L.J., Baker, T.T., Wood, M.K., Cram, D.S., Flynn, R.P., and Ulery, A.L. 2009. Soil and runoff response to dairy manure application on New Mexico rangeland. Agriculture Ecosystems and Environment 131: 255-262.

Dorry, M.A. 2006. Effects of seed rate and planting dates on seed yield and yield components of Plantago ovata in dry farming. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 22(3): 262-269. (In Persian with English Summary)

Emad, M. 1999. Identity of Medicinal, Industrial, Pasture and Forest Plants and those Applications. Tosee Roostaie Publication, Tehran, Iran. p. 150 (In Persian)

Ganjali, H.R., Band, A.A., Abod, H.H.S., and Nik, M.M. 2010. Effect of sowing date, plant density and nitrogen fertilizer on yield, yield components and various traits of Calendula officinalis. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences 8(6): 672-679.

Jahan, M., and Koocheki, A. 2004. Organic production of German chamomile (Matricaria chamomilla L.) intercropped with pot marigold (Calendula officinalis L.). Spanish Journal of Agricultural Research 484-491.

Johri, A.K., Srivastava, L.J., Sing, J.M. and Rana, R.C. 1992. Effect of time of planting and level of nitrogen on flower and oil yields of German Chamomile (Matricaria recutita L.). Indian Journal of Agronomy 37: 302-304.

Kafi, M., Nezami, A., Ganjeali, A., and Shariatmadar, B. 2000. Weather and Crop Yield. Jihad Daneshgahi publication, Mashhad, Iran. p. 311 (In Persian)

Khalid, K.A., Yassen, A.A., and Zaghloul, S.M. 2006. Effect of soil solarization and cattle manure on the growth, essential oil and chemical composition of Calendula officinalis L. plants. Journal of Applied Sciences Research 2(3): 142-152.

Koocheki, A., Nakhforoosh, A., and Zarifketabi, H. 1997. Organic Agriculture. Ferdowsi University publication, Mashhad, Iran. p. 330 (In Persian)

Koocheki, A., Tabrizi, L., and Nassiri Mahallati, M. Organic cultivation of Plantago ovata L. and Plantago psyllium L. in response to water stress. Iranian Journal of Field Crops Research 1(2): 1-14. (In Persian with English Summary)

Mohamad Abadi, A.A., Rezvani Moghaddam, P., Fallahi, J., and Bromand Rezazadeh, Z. 2011. Comparison of chemical and organic fertilizers effects on quantitative and qualitative indices of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.). Journal of Agroecology 3(2): 249-257. (In Persian with English Summary)

Mosavi, S.G.R., Segatoleslami, M.J., and Pooyan, M. 2012. Effect of planting date and plant density on yield and seed yield components of Plantago ovata L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 27(4): 681-699. (In Persian with English Summary)

Seghat Al-Eslami, M.J. and Mousavi, G.R. 2008. Effect of sowing date and plant density on grain and flower yield of Pot Marigold (Calendula officinalis L.). Iranian Journal of Field Crops Research 6(2): 263-269. (In Persian with English Summary)

Soumare, M., Tack, F.M.G., and Verloo, M.G. 2003. Effects of a municipal solid waste compost and mineral fertilization on plant growth in two tropical agricultural soils of Mali. Bioresource Technology 86: 15-20.

Tahami Zarandi, S.M.K., Rezvani Moghaddam, P., and Jahan, M. 2011. Comparison of organic and chemical fertilizers effects on yield and essential oil percentage in basil (Ocimum basilicum L.). Journal of Agroecology 2(1): 63-74. (In Persian with English Summary)

Van Wyk, B.E., and Wink, M. 2004. Medicinal Plants of The World: An illustrated scientific guide to important medicinal plants and their uses. Timber Press, Portland, Oregon.