اثر نیتروژن بر رقابت یولاف وحشی (Avena fatua) با گندم (Triticum aestivum) در مرحله رشد رویشی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 15، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 21، فروردین 1390، صفحه 131-138   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v9i1.10505

نویسندگان

تکتم چمنی اصغری^* ؛ سهراب محمودی؛ محمدحسن راشد محصل¹؛ غلامرضا زمانی²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

چکیده

به منظور بررسی اثر نیتروژن بر رقابت بین یولاف وحشی (Avena fatua) و گندم (Triticum aestivum) در مرحله رشد رویشی، آزمایشی در سال 1387 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل پنج تراکم (0، 2، 4، 6 و 8 بوته در گلدان) یولاف وحشی در شرایط تک کشتی و رقابت با گندم (در تراکم 8 بوته در هر گلدان) و عامل دوم شامل پنج سطح مختلف نیتروژن (1، 4، 8، 12 و 16 میلی مولار) بود. آزمایش تا انتهای مرحله رشد رویشی گندم (بر اساس تیمار تک کشتی و در سطح نیتروژن 8 میلی مولار) بررسی شد. نتایج حاکی از تأثیر معنی دار نیتروژن و تراکم های یولاف وحشی بر تعداد پنجه و شاخص سطح برگ گندم و یولاف وحشی بود. تعداد پنجه گندم با افزایش سطح نیتروژن (تا 12 میلی مولار) و کاهش تراکم علف هرز افزایش یافت، ولی اثر متقابل آن‌ها بر تعداد پنجه گندم معنی دار نشد. در حالی که این اثر متقابل برای تعداد پنجه یولاف وحشی معنی دار بود. اثرات متقابل فاکتورهای آزمایش بر شاخص سطح برگ گندم نیز معنی دار شد، به طوری که عامل نیتروژن در سطح بالای تراکم علف هرز (8 بوته در گلدان) و همچنین عامل تراکم علف هرز در سطح پایین نیتروژن (1 میلی مولار) تأثیر معنی داری بر شاخص سطح برگ گندم ایجاد نکرد. این موضوع نشان دهنده غالبیت گندم در سطوح پایین نیتروژن و غالبیت یولاف وحشی در تراکم های بالای آن، در هنگام رقابت دو گیاه بود. مقایسه بیوماس نسبی گندم و یولاف وحشی نیز این فرضیه را تأیید کرد. به طور کلی نتایج نشان داد که افزایش نیتروژن در طول مرحله رشد رویشی می تواند توانایی رقابتی یولاف وحشی را هنگام تداخل با گندم افزایش دهد.