بررسی امکان بهبود رشد ریشه گیاه عدس با استفاده از همزیستی میکوریزایی و آزوسپریلیوم تحت شرایط دیم

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 8، دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 22، دی 1393، صفحه 779-787   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v6i4.25917

نویسندگان

صادق ملکی¹؛ فیاض آقایاری^{* 1}؛ محمد رضا اردکانی²؛ فرهاد رجالی¹

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

²گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی امکان بهبود رشد ریشه گیاه عدس با استفاده از همزیستی میکوریزایی و همیاری باکتری آزوسپریلیوم تحت شرایط دیم انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عامل های قارچ میکوریزا( عدم مصرف میکوریزا، مصرف گونه گلوموس انترارادیس و مصرف گونه گلوموس موسه)، باکتری آزوسپریلیوم (عدم مصرف باکتری و مصرف باکتری آزوسپریلیوم برازیلنس) و ارقام عدس (رقم دانه درشت مشهدی و رقم دانه ریز ناز) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با دوازده تیمار و چهار تکرار در شرایط مزرعه به اجرا در آمد. نتایج نشان داد اثر میکوریزا بر صفات وزن خشک ریشه، درصد کلونیزاسیون ریشه و وزن خشک ریشه های میکوریزایی در سطح 1% معنی دار می باشد. بیشترین وزن خشک ریشه، درصد کلونیزاسیون ریشه و وزن خشک ریشه های میکوریزایی در مصرف میکوریزا گلوموس موسه حاصل گردید. همچنین اثر آزوسپریلیوم بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 1% معنی دار و بر روی صفات دیگر معنی دار نگردید. بین ارقام مختلف عدس تفاوت معنی داری در صفات مورد مطالعه ریشه وجود نداشت. همچنین در بررسی اثرات متقابل معلوم گردید که اثر متقابل آزوسپریلیوم و ارقام عدس بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 5% ، اثر متقابل میکوریزا و ارقام عدس بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 1% و اثرات متقابل سه گانه آزوسپریلیوم، میکوریزا و ارقام عدس بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 5% معنی دار می باشد. مقایسه میانگین ها مبین آن بود که بیشترین درصد کلونیزاسیون ریشه مربوط به تیمار مصرف آزوسپریلیوم، مصرف میکوریزا گلوموس موسه و رقم ناز (19/46%) می باشد.

کلیدواژه‌ها

کود های آلی؛ کلونیزاسیون ریشه؛ عدس؛ دیم