بررسی تأثیر ریسک نااطمینانی تقاضای محصول بر اشتغال عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 4، دوره 31، شماره 3 - شماره پیاپی 37، مهر 1396، صفحه 240-251   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v31i3.63792

نویسنده

حمید عزیزمحمدلو^*

دانشگاه تهران

چکیده

یکی از خصوصیات عمده بخش کشاورزی وجود ریسک به‌عنوان جزء جدایی‌ناپذیر آن است که بر تصمیمات کشاورزان در حوزه‌های مختلف ازجمله تعیین میزان تولید، به‌کارگیری نهاده‌های تولید و انتخاب فناوری اثر می‌گذارد. در این مقاله با هدف بررسی چگونگی واکنش کشاورزان در قبال ریسک ناشی از نااطمینانی تقاضا و اثرات آن بر اشتغال عوامل تولید در بخش کشاورزی، ابتدا نااطمینانی تقاضا در این بخش مبتنی بر رویکردهای مورداستفاده آیزنمن و گاسال محاسبه شد و به دنبال آن با استفاده از روش همگرایی یوهانسون و با بهره‌گیری از داده‌های سری زمانی سال‌های 1353 تا 1391 نوع رفتار ریسکی بنگاه‌ها و چگونگی اثرگذاری نااطمینانی تقاضا بر شدت سرمایه‌بری و کاربری فرآیندهای تولیدی در بخش کشاورزی مورد مطالعه و آزمون قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تخمین بردارهای همگرایی بلندمدت، استنباط می‌شود که بنگاه‌های فعال در بخش کشاورزی در قبال ریسک ناشی از نااطمینانی تقاضا واکنش منفی از خود نشان می‌دهند و به‌عبارت‌دیگر ریسک‌گریز هستند. همچنین با افزایش معیار نااطمینانی تقاضا در بخش کشاورزی، هر دو نهاده نیروی کار و سرمایه کاهش می‌یابند با این تفاوت که درصد کاهش سرمایه بیشتر از درصد کاهش نیروی کار است. دلالت ضمنی چنین نتیجه‌ای این است که با افزایش نااطمینانی تقاضا، شدت سرمایه‌بری فرایندهای تولیدی در بخش کشاورزی کاهش یافته و بنگاه‌ها به سمت استفاده از فرآیندها و تکنولوژی‌های کاربرتر تمایل پیدا می‌کنند. این امر ضرورت توجه جدی‌تر به مقوله سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی را آشکار می‌سازد و در این راستا توصیه می‌گردد که با توجه به تشدید فضای ریسکی و نااطمینانی در این بخش، دولت به‌منظور جلوگیری از کند شدن فرایند سرمایه‌گذاری، از مکانیسم‌های ترویجی و انگیزشی مناسب برای تقویت انگیزه کشاورزان برای افزایش سرمایه‌گذاری و تولید بهره گیرد.

کلیدواژه‌ها

تمایل به ریسک؛ شدت سرمایه‌بری؛ شدت کاربری؛ روش همگرایی

مراجع

1. Aizenman J., and Marion N. P.1993. Macroeconomic uncertainty and private investment. Economics Letters, 41: 207-210.

2. Anderson N.H., and Shanteau J.C. 1970. Information Integration in Risky Decision Making. Journal of Experimental Psychology, 84:441-451.

3. Arrow K .1965. Aspects of the Theory of Risk Bearing. Yrjo Johnson Lectures. The Academic Book Store, Helsinki.

4. Arrow K. 1970. Essays in the Theory of Risk Bearing, Amsterdam: North Holland.

5. Bakhshi P., Raheli H., and Ghahramanzade M. 2016. The effect of oil revenues shocks and exchange rate uncertainty on agricultural sector growth in Iran. Journal of Agricultural Economics Research, 8 (31): 101-122. (In Persian).

6. Diaz-Serrano L. and Donal O. 2004. The Relationship between Unemployment and Risk-Aversion. Discussion Paper No.1214.

7. Ebadi J., and Shahiaki T. M. 2004. Investigating the concentration trend for world market of selected agricultural products and its effect on non-oil revenue in Iran. Journal of Economic Research, 39 (4): 61-90. (In Persian).

8. Edgeworth F. Y. 1908. On the Probable Errors of Frequency Constants. Journal of the Royal Statistical Society, 71(4): 651-678

9. Feinberg R.1977. Risk-aversion, Risk and the Duration of Unemployment. Review of Economics and Statistics, 59(3): 264-271.

10. Fisher I. 1907.The Rate of Interest. Yale University, Published by MacMillan Company.

11. Ghosal V .1991. Demand uncertainty and the capital-labor ratio: evidence from the U.S. manufacturing sector. The Review of Economics and Statistics, 73: 157-160.

12. Ghosal V .1995. Input choices under price uncertainty. Economic Inquiry, 33: 142-158.

13. Ghosal V. and Loungani P.1996. Product market competition and the impact of price uncertainty on investment: some evidence from US manufacturing industries. Journal of Industrial Economics, 44: 217 - 228.

14. Guiso L., Jappelli T. and Pistaferri L. 2002. An Empirical Analysis of Earnings and Employment Risk. Journal of Business & Economic Statistics, 20(2): 241-253

15. Halter A. N., and Dean G. W. 1971. Decisions under Uncertainty. Cincinnati: South Western Publishing Co.

16. Holthausen D. M. 1976. Input choices and uncertain demand. American Economic Review, 66: 94-103.

17. Just R.E., and Zillberman D. 1986. Does the law of supply hold under uncertainty? The Economic Journal, 96: 514-524.

18. Kahneman D., and Tversky A. 1979. Prospect Theory: An analysis of decision under risk. Econometrica, 47(2): 263-292.

19. Karbasi A. and Piri M. 2008. The relationship between the price level of agricultural products and inflation uncertainty in Iran. Journal of Trade Studies, 12 (47): 111-140. (In Persian).

20. Keshavarz H. GH. 2003. Expectation, uncertainty and unequilibrium in Iranian agricultural products market (the case of potato and onion). Journal of Trade Studies, 7 (27): 29-57. (In Persian).

21. Khodadad K.F., and Shahiaki T. M. 2005. Measuring the competition degree in world market of selected traditional and agricultural products market. Journal of Agricultural Economics and Development, 13 (51): 135-165. (in Persian).

22. Knight F.H. 1921. Risk, Uncertainty, and Profit, Boston. MA: Hart, Schaffner & Marx; Houghton Mifflin Co.

23. Macglothlin W. H. 1956. Stability of Choices among Uncertain Alternatives. American Journal of Psychology, 69: 604-615.

24. Mahmudgardi R., Zamanim O., Mortazavi S.A., and Heiman, N. 2011. The effect of real exchange rate uncertainty on private investment in agricultural sector. Journal of Agricultural Economics Research, 3 (12): 133-151. (in Persian).

25. Mehrabi B. H., and Javedan E. 2011. The effect of exchange rate uncertainty on agricultural sector growth in Iran. Journal of Agricultural Economics Research, 3(1): 27-46. (in Persian).

26. Menger C. 1871. Principles of Economics. New York University Press

27. Ramsey F. P. 1926. Truth and Probability. In Ramsey, 1931, the Foundations of Mathematics and other Logical Essays. New York: Harcourt, Brace and Company.

28. Randhir O.T. 1991. Influence of risk on input use in south Indian tankfed farms. Indian journal of Agricultural Economics, 46: 57-63

29. Robison L. J., and Barry P.J. 1987. The Competitive firm’s response to risk. New York, Macmillan.

30. Serven L.1998. Macroeconomic Uncertainty and Private Investment in Developing Countries: An Empirical Investigation. World Bank Policy Research Working Paper No. 2035

31. Torkamani J. 1996. Intervening risk in agricultural economics planning, the application of risky planning. Journal of Agriculture Economics and Development, 4 (15): 113-130. (in Persian).

32. Torkamani J. 2000. Comparing and evaluating the major methods of determining the farmers' attitude to risk: the case of cattle farmers. Journal of agriculture economics and development, 8 (31): 31-55. (in Persian).

33. Torkamani J. 2009. Investigating the effect of agricultural products insurance on risk and income inequity: the case of Fars province farmers. Journal of Agriculture Economics, 1 (1): 17-34. (In Persian).

34. Torkamani J. and Musavi S.N. 2011. Investigating the effect of agricultural products insurance on production efficiency and risk management in agriculture. Journal of Agriculture Economics, 3 (1): 1-26. (in Persian).

35. Von Neumann J., and Morgenstern O.1944. Theory of Games and Economic Behavior, Princeton, Princeton University Press.

36. White H. 1980. A heteroscedasticity-consistent covariance matrix estimator and a direct test for heteroscedasticity. Econometrica, 48: 817-838.

37. Yazdani S., and Kiani R. A. 2004. Income insurance; a new model for managing the agricultural products risk. Journal of Agriculture Economics and Development, 12 (47): 47-79. (in Persian).