مقایسه نظام های بهره برداری به لحاظ مصرف انرژی تولید سویا (Glycine max L.) در دشت مغان

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 19، دوره 6، شماره 4، بهار 1393، صفحه 905-915  

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v6i4.35426

نویسندگان

ابوالفضل برومند ¹؛ محمد حسین آق خانی²؛ حسن صدرنیا²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²فردوسی مشهد

چکیده

هدف از این تحقیق مقایسه نظام های بهره برداری (تعاونی، خصوصی و دولتی) به لحاظ مصرف انرژی تولید سویا و بررسی تاثیر انرژی نهاده ها در میزان عملکرد سویا در مغان می باشد. برای این منظور، اطلاعات با تکمیل پرسشنامه از 54 کشاورز خصوصی، 14 کشاورز عضو تعاون و 14 واحد کشت و صنعت جمع آوری گردید. بیشترین انرژی ورودی برای تولید سویا در نظام های بهره برداری دولتی (26784/28 مگاژول در هکتار) و به دنبال آن در نظام بهره برداری تعاونی (24815/98 مگاژول در هکتار) مشاهده گردید. همچنین، انرژی خروجی در نظام بهره برداری دولتی، تعاونی و خصوصی به ترتیب 43627/5، 41947/5 و 39948/61 مگاژول در هکتار محاسبه شد. سهم انرژی های تجدید پذیر از کل انرژی ورودی در نظام های بهره برداری تعاونی، خصوصی و دولتی به ترتیب 37/47%، 37/84% و 31/07% برآورد شد و سهم انرژی های تجدید ناپذیر به ترتیب 62/53%، 62/16% و 68/93% از کل انرژی ورودی بود. میزان اتکا به منابع انرژی تجدید ناپذیر برای تولید سویا در این منطقه زیاد است و باید در جهت جایگزین نمودن منابع انرژی تجدید پذیر به جای منابع تجدید ناپذیر تلاش شود. تجزیه و تحلیل انرژی نشان داد، نسبت انرژی خروجی به انرژی ورودی، برای نظام بهره برداری تعاونی، خصوصی و دولتی به ترتیب 1/68، 1/63 و 1/62 می باشد. نظام بهره برداری تعاونی در همه شاخص های انرژی، گزینه بهتری نسبت به نظام بهره برداری خصوصی و دولتی بود. برای پیدا کردن رابطه بین انرژی نهاده ها و عملکرد، از تابع تولید کاب داگلاس استفاده شد. تخمین کشش تولید نشان داد، در بین نهاده های انرژی، آبیاری موثرترین نهاده برای تولید سویا است.

کلیدواژه‌ها

شاخص های انرژی؛ نظام های تولید؛ تابع تولید