بررسی دیدگاه جوامع محلی در حفاظت و احیای دریاچه ارومیه: کاربرد رهیافت بیزین سلسله‌مراتبی برای تحلیل داده‌های آزمون انتخاب

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 3، دوره 31، شماره 4 - شماره پیاپی 38، اسفند 1396، صفحه 332-343   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v31i4.66148

نویسندگان

مینا صالح نیا^{* 1}؛ باب اله حیاتی¹؛ مرتضی مولایی²

¹دانشگاه تبریز

²دانشگاه ارومیه

چکیده

وضعیت زیست محیطی دریاچه ارومیه در طول سالیان گذشته دستخوش تغییر شده و روند نزولی را طی کرده است. این اختلال نه تنها طبیعت منطقه، بلکه معیشت‌های محلی و جوامع انسانی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. اندازه‌گیری انتخاب گسسته در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست در سال‌های اخیر با محبوبیت فزاینده‌ای روبرو بوده است. اما اکثر مطالعات در این زمینه، تنها به ترکیب کلیه داده‌ها و الگوسازی رفتار یک پاسخ‌دهنده حد متوسط بسنده کرده‌اند؛ که این امر، ناهمگنی موجود در بین افراد را نادیده گرفته و با سیاست‌هایی که در جهت ارضای تفاوت‌های فردی تلاش می‌کنند، مغایرت دارد. در این تحقیق با تأکید بر نقش فعال جوامع محلی در حفاظت و احیای دریاچه ارومیه، سعی شده تا داده‌های حاصل از روش آزمون انتخاب با استفاده از بیزین سلسله مراتبی تحلیل شوند. این الگو، توانایی تولید برآوردهایی از ضرایب سطح فردی را دارد. داده‌ها با تکمیل 382 پرسشنامه از شهروندان 13 شهر در سال 1394 و با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای برونزا به دست آمد. نتایج نشان داد احیای کامل آب و هوا (419333 ریال)، زیستگاه موجودات زنده (226667 ریال) و چشم‌انداز دریاچه (158000 ریال) به ترتیب بیشترین اهمیت‌های نسبی را از دید پاسخ‌دهندگان دارا می‌باشند. این در حالی است که ضرایب سطح فردی در حالت احیای کامل آب و هوا و زیستگاه‌ها بیشترین واریانس را نیز به خود اختصاص داده‌اند که حاکی از وجود ترجیحات متضاد در ویژگی‌ها است. توصیه می‌شود برای جلب مشارکت‌های مردمی، از متغیرهای با دامنه تغییرات کم، نظیر احیای وضع فعلی آب و هوا و احیای کامل چشم‌انداز طبیعی و جاذبه‌های گردشگری دریاچه استفاده شود که از مقبولیت عام برخوردارند.

کلیدواژه‌ها

آزمون انتخاب؛ بیزین سلسله مراتبی؛ ترجیحات؛ دریاچه ارومیه

مراجع

1- Acosta L.A., Eugenio E.A., and Enano N.H. 2014. Sustainability trade-offs in bioenergy development in the Philippines: An application of conjoint analysis. Biomass and Bioenergy, 64: 20-41.

2- Allenby G., and Rossi P.E. 2003. Perspectives based on 10 years of HB in marketing research. Sawtooth Software Conference Proceedings, Sequim.

3- Allenby G.M., Rossi P.E., and McCulloch R.E. 2005. Hierarchical Bayes Models: A Practitioners Guide.

4- Borghi C. 2009. Discrete Choice Models for Marketing, New Methodologies for Optional Features and Bundles. Ms.c thesis. Mathematisch Instituut, Universiteit Leiden.

5- Chapman C., and Feit E.M. 2015. R for Marketing Research and Analytics. Springer International Publishing, Switzerland.

6- Edelenbosch C.N. 2014. Visualization of choice options on actual choice. Ms.c thesis. Department of Econometrics, Erasmus University, Rotterdam.

7- Eisen-Hecht J., Kramer R., and Huber J. 2004. A hierarchical bayes approach to modeling choice data: a study of wetland restoration programs. American Agricultural Economics Association Annual Meeting, Denver, Colorado, July 1-4.

8- Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). 2003. Fisheries Management 2. The ecosystem approach to fisheries. FAO technical guidelines for fisheries, Rome.

9- Hansson H., and Lagerkvist C.J. 2016. Dairy farmers’ use and non-use values in animal welfare: Determining the empirical content and structure with anchored best-worst scaling. Journal of Dairy Science, 99 (1): 579-592.

10- Hayati B., Salehnia M., and Molaei M. 2017. Dealing with Heterogeneous Preferences Concerned with Lake Urmia Restoration Using Multilevel Latent Class Model. Journal of Agricultural Economics and Development, 30(4): 285-296. (in Persian with English abstract)

11- Kuhfeld W. F. 2010. Marketing research methods in SAS. SAS institute Inc. Cary, NC, USA.

12- Lagerkvist C.J., Okello J., and Karanja N. 2010. Anchored vs. relative best–worst scaling and latent class vs. hierarchical Bayesian analysis of best–worst choice data: Investigating the importance of food quality attributes in a developing country. Food Quality and Preference, 25: 29-40.

13- Lipton D., Wellman K., Sheifer I.C., and Weiher R. F. 1995. Economic valuation of natural resources, a handbook for coastal resource policymakers. NOAA Coastal Ocean Program.

14- Maliki Esfanjani M. 2012. Estimating Conservation Value of Lake Urmia from the Perspective of the People of Urmia and Tabriz Cities. Ms.c thesis, Faculty of Agriculture, University of Tabriz. (in Persian with English abstract)

15- Nordh H., Alalouch C., and Hartig T. 2011. Assessing restorative components of small urban parks using conjoint methodology. Urban Forestry and Urban Greening, 10: 95-103.

16- Orme B. 2000. Hierarchical Bayes: Why All the Attention? Research Paper Series, Sawtooth Software, Sequim.

17- Orme B. 2009. The CBC/HB system for hierarchical bayes. Technical Paper Series, Sawtooth Software, Sequim.

18- Rose J.M., and Bliemer M. C.J. 2013. Sample size requirements for stated choice experiments. Transportation, 40: 1021-1041.

19- Rossi P.E., Allenby G.M., and McCulloch R.E. 2005. Bayesian Statistics and Marketing. New York, Wiley.

20- Salehnia M. 2017. Investigating Households Heterogeneous Preferences Concerned with Lake Urmia Restoration Using Multilevel Latent Class and Hierarchical Bayes Models. Ph.D thesis, Faculty of Agriculture, University of Tabriz. (in Persian with English abstract)

21- Salehnia M., Hayati B., Ghahremanzadeh M., and Molaei M. 2014. Estimating the value of improvement in Lake Urmia’senvironmental situation: An application of choice experiment. Journal of Agricultural Economics and Development, 27(4): 267-276. (in Persian with English abstract)

22- Tabi A., Hille S.L., and Wustenhagen R. 2014. What makes people seal the green power deal? Customer segmentation based on choice experiment in Germany. Ecological Economics, 107: 206-215.

23- Urmia Lake Recovery Headquarters. 2015. Urmia Lake, Causes of Drought and Possible Threats. (in Persian)

24- Walter S., Ulli-Beer S., and Wokaun A. 2012. Assessing customer preferences for hydrogen-powered street sweepers: a choice experiment. International Journal of Hydrogen Energy, 37: 12003-12014.

25- West Azerbaijan Department of Environment. 2014. Lake Urmia in the past and present, consequences of the crisis. Research studies of the Lake Urmia, University of Urmia. (in Persian)