ارزیابی جوانه‌زنی و سبزشدن توده‌های یولاف وحشی (Avena ludoviciana) حساس و مقاوم به علفکش‌های آریلوکسی فنوکسی پروپیونات جمع‌آوری شده از مزارع گندم شهرستان‌های دزفول و اندیمشک

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 12، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 23، مهر 1390، صفحه 406-415   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v9i3.11974

نویسندگان

ایرج طهماسبی^* ؛ محمدحسن راشد محصل؛ پرویز رضوانی مقدم؛ علی قنبری؛ اسکندر زند

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

اثر دما (30،25،20،15،10،5،3 درجه ‌سانتی‌گراد) بر جوانه‌زنی و نیز اثر دما (5، 10، 15، 20، 25 درجه ‌سانتی‌گراد) و عمق کاشت (10،8،6،4،2،0 سانتیمتر) بر سبزشدن توده‌های یولاف وحشی زمستانه ( (Avena ludoviciana حساس ( (S و مقاوم به علف‌کش‌های آریلوکسی فنوکسی پروپیونات جمع آوری شده از شهرستان‌های دزفول ( (DR4 و اندیمشک ( (NR14 مورد ارزیابی قرارگرفت. بیشترین وکمترین درصد جوانه‌زنی نهایی به ترتیب متعلق به توده‌های DR4 و NR14 بود. درصد نهایی جوانه‌زنی توده حساس با افزایش دما تا 10 درجه ‌سانتی‌گراد و توده‌های مقاوم تا 15 درجه ‌سانتی‌گراد افزایش یافت. سپس افزایش دما تا 30 درجه ‌سانتی‌گراد موجب کاهش درصد نهایی جوانه‌زنی شد. ‌تأثیر دما برسرعت جوانه‌زنی هم مشابه ‌تأثیر آن بر درصد جوانه‌زنی نهایی بود. درصد سبزشدن نهایی توده‌های حساس و مقاوم NR14 اختلافی باهم نداشتند، درحالی که درصد نهایی سبزشدن DR4 به‌طور معنی داری بیش از دو توده دیگر بود. حداکثر سبزشدن نهایی مربوط به دمای 10 درجه ‌سانتی‌گراد بود، افزایش دما تا حدود 30 درجه موجب کاهش درصد نهایی سبزشدن و رسیدن به حدود 3 درصد گردید. بیشترین درصد سبزشدن نهایی مربوط به عمق صفر (کاشت سطحی) بود و با افزایش عمق کاشت درصد سبزشدن نهایی به صورت منحنی چند جمله ای درجه2 کاهش پیدا کرد. به‌طورکلی نتایج آزمایش نشان داد که پس از برطرف شدن نیازسرمایی برای جوانه‌زنی و سبزشدن، بهترین زمان برای از بین بردن گیاهچه‌های سبزشده توده‌های حساس و مقاوم به منظورکاهش ذخیره بانک بذر هنگامی است که متوسط دمای محیط حدود 10 درجه ‌سانتی‌گراد باشد. تکرار چندین بارعملیات شخم یا کاربرد علف‌کش‌های تماسی می‌تواند مقدار زیادی از گیاهچه‌های تازه سبزشده توده‌های حساس و مقاوم را ازبین برده و درکاهش مشکلات مربوط به این علف هرز مخصوصاً توده‌های مقاوم موثر باشد.