برآورد رقابت چندگونه‌ای علف‌های‌هرز در مزرعه ذرت (Zea mays L.) با استفاده از تابع عکس وزن تک‌بوته ( ) و سطح برگ نسبی علف های هرز

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 15، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 23، مهر 1390، صفحه 428-437   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v9i3.11978

نویسندگان

علی قنبری^* ؛ مهدی افشاری؛ علی اصغر محمدآبادی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور بررسی خسارت علف‌های‌هرز و تعیین مناسبترین شاخص جهت برآورد کاهش عملکرد ذرت در شرایط مزرعه و رقابت چندگونه ای علف‌های‌هرز آزمایشی در سال زراعی 87-86 به صورت پیمایشی انجام شد. 480 کوادرات به صورت تخریبی و غیرتخریبی با ابعاد70×20 سانتی متر در مزرعه تعیین و در مرحله 8-4 برگی ذرت تراکم علف‌های‌هرز به تفکیک گونه شمارش و شاخص سطح برگ و وزن خشک هر گونه جداگانه اندازه گیری شد. جهت مقایسه چگونگی رقابت و برآورد ضرایب رقابت درون گونه ای و بین‌گونه‌ای هر گونه بین سطح نسبی برگ بعنوان متغیر مستقل و عکس وزن تک بوته هر یک از علف های‌هرز یا ذرت بعنوان متغیر وابسته توابع هایپربولیک برازش داده شد. نتایج نشان دادند که عکس وزن تک بوته و سطح برگ نسبی دارای همبستگی بالایی (99% (r2= برای برآورد کاهش عملکرد و ضرایب رقابتی هستند. همچنین تابع عکس‌وزن تک بوته نشان داد که تداخل علف‌های‌هرز در ذرت با توجه به ضرایب معادله عکس وزن به دو گروه کاهنده (ضریب مثبت) و افزاینده (ضریب منفی) تقسیم می شوند. تاج‌خروس وحشی، سلمه تره و تاج ریزی سیاه بیشترین اثر افزایشی را بر عملکرد ذرت و پنج گونه تاج خروس خوابیده، خرفه، پیچک، اویارسلام ارغوانی و سوروف اثر بازدارنده بر عملکرد ذرت داشتند. اثر مثبت علف های هرز روی ذرت ناشی از بازدارندگی شدید آن روی علف های‌هرزی بود که اثر بازدارنده‌ای روی ذرت داشتند. همچنین اثر منفی علف های هرز پهن برگ و باریک برگ به تنهایی بیشتر از تأثیر مجموع علف‌های هرز روی عملکرد ذرت بود.