اثرات زیستی اسانس پوست میوه چند گونه مرکبات روی شپشه‌ی آرد (Coleoptera: Tenebrionidae) Tribolium confusum Duval

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 13، دوره 28، شماره 1 - شماره پیاپی 26، فروردین 1393، صفحه 115-124   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v28i1.36050

نویسندگان

مهدی کبیری رئیس آباد^{* 1}؛ محمود محمدی شریف²؛ ملیحه کبیری نسب

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

در این تحقیق قابلیت تدخینی، اثرات دورکنندگی و دوام اثر حشره کشی اسانس بدست آمده از پوست‌ پرتقال، نارنج و نارنگی رقمهای انشو، پیج و یافا روی حشرات کامل شپشه آردTribolium confusum مورد بررسی قرار گرفت. اسانس‌ بوسیله دستگاه کلونجر استخراج گردید. برای بررسی اثر تدخینی اسانس از ظروفی به حجم 40 میلی لیتر و کاغذ صافی (Whatman, Nº1) به عنوان منبع متصاعد کننده اسانس استفاده شد. جهت بررسی قابلیت تدخینی، مرگ‌و‌میر ناشی از چهار غلظت متفاوت هر یک از اسانس‌ها پس از گذشت 1، 3، 6، 9، 12 و 24 ساعت از تیمار اندازه‌گیری شد. اثر دورکنندگی ناشی از چهار غلظت 18/0، 36/0، 72/0 و 45/1 میکرولیتر بر سانتیمتر مربع اسانس، از طریق مقایسه تعداد حشرات کامل در دو قسمت تیمار شده و تیمار نشده براورد شد. نتایج بررسی قابلیت تدخینی نشان داد که مرگ‌ومیر با گذشت زمان‌ افزایش یافت اما اسانس-ها معمولاً طی 12 ساعت اول بیشترین کارایی خود را اعمال کردند. مرگ‌و‌میر ناشی از بالاترین غلظت (برای اسانس های ذکر شده بترتیب 325، 400، 350، 275 و 300 میکرولیتر بر لیتر هوا) پس از 24 ساعت بیش از 97 درصد بود. میانگین درصد دورکنندگی ناشی از چهار غلظت اسانس‌ها بترتیب 5/32، 65، 55، 5/37 و 40 درصد براورد شد. میزان دوام از 12 روز (اسانس انشو) تا 22 روز (اسانس یافا) متغیر بود.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ Tribolium confusum؛ دورکنندگی؛ دوام اسانس