بررسی اثر چند عصاره ی گیاهی و آفت کش تیامتوکسام بر فراسنجه های جدول زندگی دو جنسیتی مرحله سنی بالتوری سبز، Chrysoperla carnea (Stephens) (Neu.: Chrysopidae) در شرایط آزمایشگاهی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 14، دوره 28، شماره 1 - شماره پیاپی 26، فروردین 1393، صفحه 125-137   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v28i1.36051

نویسندگان

محبوبه خواجه حسینی^* ؛ محمد امین سمیع؛ کامران مهدویان

چکیده

یکی از روش‌های رایج بررسی اثرات زیرکشندگی آفت کش‌ها روی دشمنان طبیعی سم شناسی دموگرافیک می‌باشد. در این پژوهش اثرات جانبی عصاره های ریشه روناس (Rubia tinctorum L.) بذر شوید (Aniethum graveolens L. ) و بذر باریجه ( (Ferula gummosa Boiss. در مقایسه با حشره‌کش تیامتوکسام روی فراسنجه های جدول زندگی بالتوری سبز Chrysoperla carnea (Stephens)، به عنوان شکارگر پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae Burckardt And Lauterer، در شرایط آزمایشگاهی با دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی ارزیابی شد. لارو سن اول به روش برج پاشش تیمار گردید. نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر نرخ ناخالص تولید مثل (GRR)، نرخ خالص تولیدمثل (NRR)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) و متوسط مدت زمان یک نسل (T) دارای اختلاف معنی‌دار در سطح احتمال یک درصد بودند. میانگین نرخ خالص و ناخالص تولید مثل از بیشترین تا کمترین مقدار به ترتیب در شوید، روناس، تیامتوکسام و باریجه مشاهده شد. مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت و نرخ متناهی افزایش جمعیت در شوید و سپس در روناس بیشترین و در تیامتوکسام کمترین مقدار بود، لذا پس از شوید، عصار‌ه ی روناس دارای مصونیت بیشتری بودند. در حالی که تیامتوکسام و باریجه اثر منفی بر فراسنجه های جمعیت داشتند. با توجه به فرضیه‌های این پژوهش، اثبات شد که عصاره‌های شوید و روناس می‌توانند به‌عنوان مواد موثر علیه آفات بکار روند در حالیکه از مصونیت نسبی برای بالتوری سبز برخوردارند.

کلیدواژه‌ها

آفت کش؛ بالتوری سبز؛ پسیل معمولی پسته؛ جدول زندگی؛ عصاره گیاهی